توجه به تاریخ و حوادث عالم از گذشته های دور برای انسانها اهمیت وافری داشته است. این امر برای مورخان مسلمان به جهت اهداف خاصشان از پیگیری تاریخ، اعتبار بیشتری داشت. مقریزی، مورخ مصری قرن نهم، مانند بسیاری از مورخان مسلمان توجه ویژه ای به تاریخ داشته است، گرچه او در زمینه های دیگر هم قلم زده است. او مانند مورخ معاصرش، ابن خلدون، از اولین کسانی است که به چرایی و چگونگی وقایع و حوادث عالم توجه کرده...

این مقاله با رویکردی کلان نگر ناظر بر تحلیل شرایط ساختاری ـ تاریخیِ «امکان و امتناع قانون و نظم در ایران» است. غالباً تبیین های ارائه شده از علل تاریخی غیبت قانون و نظم اجتماعی در تاریخ و جامعه ایران، با نگاهی غایت شناختی، به دنبال شرح موانع «کنونیِ» غیبت قانون در جامعه ایران هستند. در این انگاره، «تاریخ ایران» در خدمت فهم شرایط کنونی جامعه ایران و به شکل وارونه مفهوم یابی می شود. شناخت ناشی از ای...

در دوران کشاورزی و دامداری، تفاوت‌های اقلیمی سبب‌ساز تفاوت‌های اقتصادی، فرهنگی و لاجرم معماری می‌شد و پس از انقلاب صنعتی نیز، همانندی در فرایند‌های اقتصادی، وضعیتی همگانی را به فرهنگ و معماری ملل دیکته می‌کرد. انقلاب سوم که از آن به «جهانی‌شدن» تعبیر می‌شود بر پایه اقتصادهای فراملی (فوکویاما) و جهان اطلاعاتی بی‌مرز (مک لوهان) در عین تأمین تشابهات زیستی انقلاب دوم، این ظرفیت را دارد که لایه‌های ...

تاریخ اجتماعی به عنوان گرایشی نو در بررسی تاریخ جوامع گذشته، تلاش می کند تا به زندگی روزانه مردم عادی توج‍‍‍‍‍ه کند. در این مطالعات مؤلّفه «مشاغل» به عنوان رکن اصلی حیات اجتماعی و اقتصادی، از اهمیت خاصی، برخوردار است.      این نوشتار ضمن بررسی این مقوله از تاریخ اجتماعی شیعیان، به عنوان بخش مهمی از جامعه اسلامی ایران و عراق در قرن های سوم تا ششم هجری، به دنبال نشان دادن همسانی این گروه با سایر م...

در میان ایالات و شهرهای ایران، کردستان از ایالاتی است که تواریخ محلی متعددی دارد که اکثر آنها در دوره قاجاریه به نگارش درآمده اند. دوستداری وطن و برجسته کردن جایگاه آن در تاریخ ایران و علاقه شخصی مورخان محلی و نیز تشویق حاکمان محلی، از عوامل ظهور تاریخ نگاری محلی کردستان به شمار می رود. شرف نامه بدلیسی پایه تاریخ نگاری محلی کردستان  و منبع الهام مورخان بعدی کُرد، در دوره صفویه نوشته شد. در دوره ...

چکیده سرزمین تاریخی مکران در ضلع جنوب شرقی فلات ایران واقع شده که از غرب به کرمان، از شرق به سند، از شمال به سیستان و از جنوب به دریای عمان ( مکران) محدود بوده است. عبور شبکه ای از راه های ارتباطی مهم زمینی و دریایی از مکران، اهمیت تجاری و نظامی خاصی به این ناحیه بخشیده بود. این راه ها در جابجایی کالاهای مناطق مختلف نقش مهمی ایفا می کردند. علاوه بر صادرات کالاها و محصولاتی که در این ناحیه تولی...

در پژوهش حاضر سعی شد عوامل مختلف اثرگذار بر تحولات خانواده مشخص گردد. برای تحقق این هدف، روستای حصارخروان از استان قزوین انتخاب شد و از بین خانواده های صاحب نسق در زمان اصلاحات ارضی، دو خانواده (97 نفر) انتخاب گردید تا در طول سه نسل مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش، با رویکردی درون گرایانه و با استفاده از روش تاریخ زندگی و فنون مشاهده، مصاحبه گروهی و عمیق، مطالعه اسناد و مدارک، داستان سرایی، ...

تمامی زندگی رسول خدا(ص) برای مسلمانان همه اعصار می تواند به عنوان الگو و اسوه ای مناسب قرار گیرد. با توجه به اهمیت موضوع بر مسلمانان است که جوانب مختلف زندگی رسول اکرم(ص) را مورد بررسی و پژوهش قرار داده و در امورات مختلف اجتماعی و سیاسی و اقتصادی سرلوحه کار خود قرار دهند. از جوانب زندگی پیامبر(ص) که بسیار حائز اهمیت است، غزوات و جنگ های ایشان می باشد. یکی از مهمترین آنها جنگ بدر که خداوند در سو...

یکی از مسائل مهم در پیشرفت یا عقب ماندگی یک کشور طرز تفکر و بینش دولتمردان آن کشور است. مقاله حاضر تلاشی دارد تا تاریخ تفکر اقتصادی را در بین دولتمردان ایران در اواخر حکومت قاجاریه و اوایل حکومت پهلوی بررسی کند. طبیعی است که بدون در نظر گرفتن مبدأ سیر تکاملی تفکر اقتصادی در یک کشور، فهم تاریخ اقتصادی یک کشور دشوار است. نکته جالب این است که برخی مسائل مهم بین متفکرین ایرانی در طی دوره مورد بحث ه...