بررسی سرشت و حقیقت انسان و ابعاد وجودی او، از موضوعاتی است که همواره مورد توجه عالمان دین، فیلسوفان و روانشناسان بوده است. اندیشمندان در طول تاریخ و روان شناسان در یک قرن اخیر کوشیده اند،وجود تشابه و تفاوت شخصیت‌های مردم را بررسی کنند. و انواع شخصیت های متفاوت را بیان کرده ا ند و نتوانستند به طور واقعی به شخصیت انسان پی ببرند.ما معتقدیم از طریق کتاب های دینی مثل قرآن و نهج البلاغه بهتر می توان ...

معمولاً حدیقةالحقیقه را به دلیل در بر داشتن اصطلاحات، حکایات و مضامین عرفانی، نخستین منظومة عرفانی می‌خوانند. با وجود این به نظر می‌رسد عرفان نقشی مرکزی در این منظومه ندارد. مقالة حاضر بر آن است تا ضمن شناسایی مضمون و اندیشة اصلی و غالب در حدیقةالحقیقه، تأثیر آن را بر تلقی سنایی از اصطلاحات و مفاهیم عرفانی نشان دهد. برای دست‌یابی به این اهداف، با استفاده از روشی ساختاری، به تحلیل روابط معنایی وا...

بی‌تردید جهان و آنچه در آن است برای وصول به کمال بنا شده است؛ بنابراین، بهره‌برداری از دنیا اگر در مسیر کمال باشد، مقدمة کمال نیز محسوب می‌شود. در نظرگاه حضرت علی، علیه‌السّلام، دنیا، آن زمان مذموم است که به هوس‌های زودگذر آن دل بسته شود و متعلّقات آن در راه رضای حق تعالی مورد استفاده قرار نگیرد. از نظر مولوی دنیا همچون زن جادوگری است که سحر و جادویش باعث فریب آدمیان می‌شود. زندان است و...

از دیرباز، رابطة شریعت و سیاست، دغدغة فیلسوفان و دین پژوهان بوده است. صدرالمتألهین نیز علی رغم تصور صوفی مسلکان و دنیا گرایان - که قائل به جدایی دنیا از آخرت هستند، به خوبی توانسته بین اینها پیوند ایجاد کند و بر این اساس، رابطة شریعت و سیاست را ناگسستنی بداند. صدرا در خصوص نسبت بین شریعت و سیاست، فرضیه های «عینیت ـ وحدت»، «عینیت ـ تعامل» و «غایی ـ ابزاری» را در اذهان، تقویت و با اصول و مبانی مح...

می‌توان ملاصدرا را پیشرو در طریقی دانست که با روشی مبتنی بر عقل و شریعت و شهود به بررسی فلسفی آموزه‌های دینی و از جمله معاد جسمانی پرداخته است. مدعای اصلی ملاصدرا در زمینه معاد جسمانی آن است که انسان موجود در این دنیا همان انسان محشور در آخرت است. او برای اثبات این ادعا اصول چندگانه‌ای ارائه کرده است. پرسش اصلی پیش روی ملاصدرا این‌همانی نفس و بدن است. در نظر او، انسان به بدنی وابسته به نفس که ق...

از آن جایی که انسان ذاتاَ همواره در فکر جلب لذّت و نعمت است و در اندیشه ی دفع الم و نقمت؛ وقتی به پاداش و کیفر الهی ایمان می ‏آورد و به این باور می رسد که پاداش و کیفر الهی در تمام مراحل زندگی و پس از دنیا و به طور اتمّ و اکمل در آخرت وجود دارد، دیگر ممکن نیست بی تفاوت از کنار این مسائل بگذرد. زیرا که همان غرایز و نیروهایی که آدمی را در مورد جلب منافع و دفع مضار دنیوی به فعالیت وا می‏دارد، در زمین...