محوطة کول‌تپه با ارتفاع 967 متر از سطح دریا تپه‌ای است به وسعت تقریبی 6 هکتار و به ارتفاع 19 متر از سطح زمین‌های اطراف که در میان باغ­ها و مزارع کشاورزی هادیشهر واقع شده است. دومین فصل کاوش در این محوطه نیز در راستای اهداف فصل نخست و به منظور روشن ساختن ابهامات جدول گاهنگاری شمال غرب ایران، مشخص ساختن نحوة سکونت در بخش‌های مختلف محوطه و البته پاسخ به برخی از پرسش­های اساسی؛ ازجمله فرآیند گذار ا...

کاوشهای باستان شناسی که از سال 1965 به این طرف در پشت کوه لرستان انجام یافته است ، موجودیت قبرستان هایی را از دوره قدیم عصر مفرغ تا عصر آهن III روشن نموده و از میان دوران های فوق ، فرهنگ عصر آهن III بهتر از دوران های دیگر شناخته شده و این کاوش ها ، مطالعه بیش از 600 گور را ، به ویژه از دوره عصر آهن III فراهم نموده است . به همین لحاظ در این پژوهش ، برای روشن شدن گورستان ها ، ساختار گورها و اشیاء...

بامطالعه عناصر دندانی می‌توان اطلاعات مفیدی در زمینه رژیم غذایی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و بیولوژیکی جمعیت انسانی گذشته به دست آورد. در این پژوهش به‌طورکلی 8 نمونه دندان، که چهار نمونه باستانی (مربوط به دوره مفرغ) که از محوطه شهرک فیروزه نیشابور به‌دست‌آمده و چهار نمونه دیگر جدید(مربوط به دوره معاصر) از کلینیک بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی مشهد جمع‌آوری شد و جهت تعیین مشخصات ساختار شیمیایی مینا ...

در شهر سوخته، پیکرک­ها یکی از مواد و اشیای فراوانی هستند که نشان‌دهنده‌ی بخشی از هنر و وضعیت کلی جامعه آن زمان بوده­اند. بررسی انواع پیکرک­های انسانی شهرسوخته در دوره مفرغ نشان می­دهد که نظیر این پیکرک­ها در محوطه­های داخل و هم‌جوار ایران به‌طور وسیعی پراکنده بوده است. این پیکرک­ها نشان‌دهنده، عقاید و باورهای دینی و تأثیرات زیست‌محیطی منطقه شهرسوخته و تبادلات فرهنگی با دیگر مناطق هستند. تحلیل­ه...

سفال یکی از شواهد فرهنگی است که تحولات آن در اعصار مختلف از شاخص­های مهم باستان­شناختی به شمار می‌‌‌‌­رود. سفال را می‌‌‌‌­توان از منظر­های مختلفی مورد بررسی قرار داد ویژگی­های ظاهری نظیر فرم، شکل، رنگ، تزئینات از یک سو و تکنولوژی تولید سفال از سوی دیگر با گذر زمان متحول شده است. در این پژوهش با مطالعه تکنولوژیکی سفال‌های به­دست آمده از کاوش سال 1387 تپه سگزآباد دشت قزوین که یکی از مح...

دینامیک جمعیت اردک ماهی (esox lucius linnaeus, 1758) با بررسی 537 عدد نمونه در دورۀ یکساله از تیر 1391 تا خرداد 1392 از دو منطقۀ غربی (آبکنار) و شرقی (سرخانکل) تالاب انزلی واقع در جنوب غربی دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. بیشترین فراوانی این گونه در گروه سنی 2 ساله بدست آمد. میانگین طول چنگالی و وزن در جنس ماده به صورت معنی¬داری بیشتر از جنس نر بود. مقایسۀ پارامترهای رشد بین جنس نر و ماده تفاو...

انگشترها، علاوه بر جنبه های زینتی، کاربردهای آیینی و اعتقادی نیز دارند. در فرهنگ اسلامی و ایرانی، به انگشترها و نقوش حک شده روی آن ها اهمیت بسیار داده شده و در دست داشتن انواعی از آن ها مورد تأیید و تأکید علمای دین قرار گرفته است. در دورۀ قاجار، به علت اینکه شاهان قاجار خود را خلیفه و جانشین ائمۀ معصوم و مروج مذهب تشیع در ایران پس از دورۀ صفویه می دانستند، شاهد ثبت واژگان و جملاتی در جهت ترویج ...

بررسی موقعیت جغرافیایی استان مرکزی و توجه به جایگاه سیاسی و اجتماعی این خطه از کشور، همچنین مطالعۀ تاریخ این استان به عنوان بخش کوچکی از سرزمین بزرگ ایران اسلامی، خود گویای واقعیت¬های ارزشمندی است که نقاط برجسته¬ای همچون فراهان، آوه یا آبه، کرج ابودلف، خمین و... به سان نقاط درخشانی در آن رخ می نمایند و از جهات مختلفی می¬تواند در کانون توجه علاقه¬مندان به مطالعات تاریخی قرار گیرد. ورود اسلام به...

استان چهارمحال و بختیاری به علت قرارگیری در منطقه کوهستانی مرتفع، منابع آبی دائمی، دشت‌های کوچک میانکوهی، دره­های عمیق و وجود جاده­های ایل رو و عشایری از دیرباز موردتوجه جوامع انسانی قرارگرفته است. یکی از این مناطق کوهستانی، بخش لاران است که درواقع یک دره میانکوهی نسبتاً طویلی با دره­های فرعی کوچک‌تر است. این بخش شامل حوزه آبخیز جنوبی رودخانه زاینده‌رود و شاخابه‌های آن و بخش شرقی حوزه آبخیز رودخ...

تل آتشی و محوطه های پیرامونی آن در حدود 30 کیلومتری شرق شهرستان بم و در امتداد جاده آسفالتی که از بم به روستای دارستان منتهی می شود، قرار گرفته اند. این بررسی باستان شناختی با هدف اولیه ی شناخت دوره های فرهنگی منطقه ی بم به ویژه دشت دارستان صورت گرفته است. با توجه به این رویکرد، اقدام به نمونه برداری روشمند در چهار تپه ی دشت گردید، در هنگام نمونه برداری در مکان های منطقه، بازدید فراگیری از دیگر...