سنایی شاعر بزرگ و پرمایة ادب پارسی از جمله شاعران برجسته­ای است که آثارش از جهات کمیت و کیفیت در خور توجه و بررسی است. از میان آثار این سخنور کم نظیر، دیوان اشعار گران سنگ وی از ظرافت‌ها و لطایف خاص برخوردار است که از جهت ادبی‏‏ و فکری و زبانی و تنوع مضامین مختلف جایگاه ویژه و استواری دارد. ترویج آموزه‌های زهد و عرفان نیز از مهم‌ترین محورهای موضوعی در قصاید سنایی است. نکوهش دنیا، مرگ اندیشی، تو...

صائب تبریزی درخشانترین و نامدارترین شاعر سبک هندی در شعر فارسی است. او در سفر طولانی خود به هندوستان، شناخت و آگاهی عمیقی از فرهنگ آن سرزمین به دست آورد و افزون بر آن، در سراسر عمر پربار خود، در دیوانهای شاعران پارسی گوی ایران و هند، با دقت فراوان تتبع کرد و با تلفیق این دو فرهنگ اصیل، سرمایه بزرگی از معانی و مضامین والای انسانی فراهم ساخت و در اشعار خود از آن بهره‌ بسیار برد. بنابراین، دیوان ص...

این اثر، ترجمه کتاب «الزاهر فی معانی کلمات الناس»‏، تالیف ابوبکر بن انباری از ادیبان سده چهارم و اوئل سده پنجم هجری است. مبحث اصلی کتاب را تبیین معانی واژگان مورد استفاده در دعاها و ذکرها و درودها روزانه مردم تشکیل می دهد که به فراخور به مباحث صرفی و نحوی و فقهی و حدیثی و تفسیری و تاریخی نیز در آن پرداخته شده است. در این اثر پس از ترجمه و تحلیل متن، که مقصود اصلی از تحقیق است، سعی شده است تا ...

نظر به اهمیّت این واقعه­ی مهم دینی و تاریخی غدیر و اهتمام شاعران پارسی و عرب به این قضیه، و نیز با توجه به کثرت آثار شاعران در این موضوع، این مقاله به بررسی تطبیقی غدیریه های دو شاعر معروف ایرانی و عرب، یعنی محمد حسین شهریار و بولس سلامه، و استخراج نقاط تشابه و تفاوت موجود در غدیریه های آنان می­پردازد. شباهت این دو شعر از نظرنحوه پردازش موضوع و رویکرد ایشان به این قضیه تاریخی و نگاه ریزبینانه و ...

   مقایسه ی ادبیات دو ملت که از نظر زبان و جغرافیای سیاسی با هم تفاوت دارند ، به کشف اندیشه ها و تحولات  ادبی مشترک می انجامد و نشان می دهد دو شاعر علی رغم تفاوت زبانی تا چه اندازه در سبک و محتوا به هم شبیه و دارای  چه شباهات و مشترکات روحی هستند .در راستای این نگرش ، اسطوره پردازی در آثار دو شاعر نوگرای پارسی و تازی – نیما و نازک الملائکه – مورد مقایسه قرار گرفت و روشن شد که آنان به دلیل خفقان...

در میدان گستردة ادبیات فارسی، بزرگانی مانند میرزایف و براگینسکی و سعید نفیسی، پیش از سایر پژوهشگران، دربارة اشعار رودکی (پدر شعر پارسی) پژوهش کردند. آنان با تأمل‌های شایستة خود در جمع‌آوری اشعار رودکی، زمینه را برای پژوهش‌های دیگر دربارة شعر این شاعر فراهم کردند. با‌توجه‌به نقل بسیاری از اشعار رودکی در فرهنگ‌های لغت و دسترسی‌نداشتن این بزرگان به برخی از این فرهنگ‌ها، همچنین وجود ابیات نو، ضبط‌ه...

هدف مقاله حاضر آن است که دو شاعر توانای فارسی و عربی یعنی عمعق بخارایی و متنبی را بعد از معرفی مختصر آن‌ها به صورت اجمالی با هم مقایسه کند.  تنها اشعار مدحی ایشان مدّ نظر می‌باشد. در آن بین تاریخچه‌ای کوتاه از تأثیرات دو زبان فارسی و عربی بر هم و نظریه‌های اندیشمندان در آن باره ارائه می‌گردد. با وجودی که ادب عربی نزدیک‌ترین سنت‌ها را با ادب پارسی دارد و با همه تفاوت‌هایی که در ...

موضوع زن یکی از موضوعات مهمی است که بیشتر شاعران از دیرباز بدان پرداخته اند جز آنکه پیشینیان غالباً آن را در قالب غزل بیان نموده و معاصران، موضوعات اجتماعی مرتبط با آن را بدان افزوده اند.شوقی به عنوان یک شاعر عرب و بهار به عنوان یک شاعر پارسی از جمله کسانی هستند که در دوره ی معاصر به موضوع زن و جایگاه اجتماعی او در شعر خود پرداختند. این دو شاعر اصلاح گر اجتماعی، دوستدار فعالیت های زن و خواهان ره...

سبک‌شناسی فردی (شخصی) که عبارت است از سبک‌شناسی یک اثر به صورت دقیق و یافتن سبک فردی و متمایز یک نویسنده یا شاعر در علم سبک‌شناسی جایگاه ویژه‌ای دارد که متأسفانه در ایران کمتر به صورت علمی به آن پرداخته شده است. یکی از رویکردهای سبک‌شناسی که از زبان‌شناسی ساخت‌گرا و شناختی نشأت می‌گیرد، سبک‌شناسی لایه‌ای است که یک اثر را در لایه‌های مختلف آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی و ایدئولوژیک بررسی می‌کند. ا...

تشبیه به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار صور خیال در شعر مطرح است . به گونه ای که شاعران تمامی ادوار ادبی هر یک در حد توان خویش و تحت تأثیر محیط فرهنگی،طبیعی و تاریخی زمان خود در آفریدن تصاویر شعری از این آرایه بهره جسته اند. خاقانی شاعر قرن ششم به عنوان پرآوازه ترین شاعر سبک آذربایجانی و بزرگ ترین قصیده سرای ادب پارسی در استفاده از این آرایه و وارد کردن تشبیهات و استعارات بکر و بدیع آن هم از گونه...