پایه‌های ادبیّات غیرجدّ بر هزل، هجو، هجو و هزل، طنز، فکاهه، پارودی، شهرآشوب و شهرانگیز، لطیفه، مطایبه، تهکّم، تسخر، طعن، نکته، بذله، خبیثات، زشت‌نگاری، متلک، کاریکلماتور، استهزاء و نظایر آن‌ها که غالباً از فروع هزل، هجو و طنز است، گذاشته شده است. این نوع ادبیّات در عرصه‌های تاریخ سیاسی، اجتماعی و ادبی ایران بر حسب اوضاع حکومت‌ها، وضع معیشت‌ها و احوال مردم و حوادث طبیعی و تاریخی در ره‌گذر زمان‌ها هم...

در این مقاله خلاصه ای از زندگی «ابوالقاسم حالت» به قلم خودش بیان شده است، لطف کلام و شیرینی سخنش، در همه ی دیوان های طنزش مشهود است، که نمونه هایی از آنها ذکر گردیده است، حتی در بعضی مسائل شخصی از جمله ازدواجش رنگ و بویی از بذله گویی وجود دارد. هنجارشکنی از ویژگی های طنز است و «حالت» این شیوه را به کار گرفته است؛ از جمله در واژگانی مانند: (لافیدن) و (گزافیدن و جمع مکسرهای نادرستی چون (شواعر) و ...

جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه‌ی چهل ه.ش در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته‌های او، بلکه در داستان‌های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه‌ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مجموع دارای داستان‌هایی بهره‌مند از عناصر طنز هستند؛ آل احمد در این مجموعه‌ها فلاکت و عقب‌ماندگی عوام، رواج باورهای خرافی،‌ بی‌اع...

طنز، انتقاد غیرمستقیم‌ از پلیدیها و کجرویهای جامعه‌ با بیانی خنده‌آور است و هدف آن، اصلاح پلشتی‌ها و تهذیب عیوب. آن‌را تصویر هنری اجتماع نقیضین و یا ضدین‌ دانسته‌اند، با دو ارزش اجتماعی و ادبی که مکمل یکدیگرند. ارزش‌ ادبی طنز، زاده عناصر بلاغی خاص و کاربرد آنها با شگردهای ویژه‌ است. این مقاله‌ به روش آماری و توصیفی به بررسی این عناصر و شگردها در طنزهای دیوان خروس‌‌لاری پرداخته است.کنایه‌ شاخصه ...

طنز امروز، به عنوان یکی از گونه های ادبی موثر و به علت قابلیت های فراوانی که دارد، تحولات زیادی در ساختار و محتوا پیدا کرده است. یکی از جلوه های گوناگون طنز، نمود در ادبیات داستانی می باشد. هوشنگ مرادی کرمانی به عنوان نویسنده ی شاخص ادبیات داستانی کودکان و نوجوانان توانسته است، استعداد و خلاقیت خود را در زمینه ی طنز پردازی با هنر داستان نویسی تلفیق کند و به عنوان نویسنده ی داستان های طنزآمیز در...

طنزهای سیاسی و اجتماعی در مطالعات تاریخ سیاسی و اجتماعی، و بررسی خردورزی و خردستیزی آبشخوری پرشور و خروش از عواطف انسان های ظریف و حساس است. این گونة ادبی ابزاری مؤثر برای تحول آفرینی و اصلاح کژی ها و ناراستی هاست. طنزهای اجتماعی و انتقادی را می توان در پیوند با امر عقلانیت و به نوعی جامعه پذیری و مشارکت در روند رو به رشد حرکت اجتماعی و مردم سالاری دانست. با بازشناسی طنز به منزلة گونة ادبی تأثی...

طنز در حیطۀ کودک و نوجوان هنوز تعریف دقیقی ندارد. بااین حال، به صراحت می توان گفت آنچه در نظر بزرگسالان طنز محسوب می شود، غالباً برای کودکان طنزآمیز نیست. طنز کودکانه، نه تنها با طنز بزرگسال تفاوت دارد بلکه با وجود مشابهت ساختاری و به واسطۀ زاویۀ دید و نوع نگاه نویسنده از طنز نوجوان متمایز می شود. داستان های طنز کودک و نوجوان می توانند در فضای واقعی و متناسب با زندگی و نیازهای آنان یا در فضای خی...

چکیده: طنز و فکاهه به جهت زبان خاص، توان اثرگذاری در اصلاح فردی و اجتماعی و نیز مواجهه سیاسی یکی از عرصههای توجه تحلیلگران شاخه های مختلف علوم انسانی از جمله؛ ناقدان ادبی، روانشناسان و فلاسفه است. این سبک ادبی کارآمد پژوهشگریز، در همه بخشهای خود از جمله در نحوه موضع گیریها، اندیشهها، شگردهای تأثیر بر مخاطب، ارزشهای لفظی، بلاغی، اسلوبی، زیبایی شناختی و حتی روانشناختی ارزش بسیاری دارد و از این...

همواره، رابطه‌ی  یک به یکی میان معنا و خود واژه وجود ندارد و آنچه در فرهنگ‌های لغت، ثبت می‌شود تنها بخشی از معنای واژه است. اطلاعاتی که کاربرانِ زبان در گفتگو  رد و بدل می کنند، بیشتر از معانی لغت‌نامه‌ای واژه‌ها می‌باشد و با بررسی کاربردشناسانه ، حاصل می‌شود. معنای کاربردشناختی ، بخش دیگری از معناست  که فوق العاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص می‌شود و به عوامل زیادی وابسته است .در این پژوهش ب...

طنز به خلافِ آنچه در اغلب پژوهش هایِ ادبی جلوه داده شده، محدود به شکلی خاص یعنی نقد و انتقادی اجتماعی یا سیاسی نیست بلکه می توان آن را به مثابه یِ تنه یِ اصلیِ درختِ شوخ طبعی دید و در نظر گرفت که صاحب انواعی چون هجو، نقیضه، هزل، جوک و غیره است. در سرآغاز این کتاب به دقّت به این موضوع پرداخته شده است که واژه یِ طنز از کجا و چگونه تبدیل به اصطلاحی ادبی شده و ترجمه و آشنایی با آثارِ ادبیاتِ غرب تا چه اندازه...