روشنگری و لیبرالیسم در افکار و اعمال دانش‌مندان و توده‌های مردم جهان آگاهانه و ناآگاهانه تاثیر گذاشته است. عقل‌گرایی که رابطه‌ای تنگاتنگ با فردگرایی دارد،‌ از مهم‌ترین ارکان نظری این اندیشه به شمار می‌رود.  این نوشتار با باطل خواندن دیدگاه عقلانیت محض و مستقل از هرچیز غیر عقلی و منفک از سنت، ناکامی مدعیان را برای نشان دادن اصول عقلی مشترک بین همه انسان‌ها بهترین گواه بر این بطلان می‌داند. علاوه...

چکیده: فریدون آدمیت ازمشهورترین مورخان دوره معاصر است که اکثر آثارش را درباره نهضت مشروطیت نگاشته است.آثار او به طور کلی به دو بخش تاریخ تحولات سیاسی و تاریخ اندیشه تقسیم می شود. در بخش تحولات سیاسی او جریان بیداری ایرانیان را از اوایل دوره قاجاریه و پس از شکست ایران از روس آغاز کرده و با آغاز دوره استبداد صغیر به اتمام می رساند. آدمیت در بخش دوم به بررسی آراءاندیشمندانی چون میرزا آقاخان کرمان...

مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاثرازخلق وخوی ومحیط اجتماعی اواست؛ ازاین رو بررسی آثارادبی وتطبیق آن ها با آثارسایرملت ها¬¬ می تواند منجربه شناخت افکارواندیشه های مل...

چکیده بحث بر سر توانش و استقلال عقل، در زمینه کشف ارزش های انسانی، از جمله مباحثی است که در ادوار مختلف تاریخی مورد توجه بوده است. چالش میان عقل و دین در عصر روشنگری و حاکمیت لیبرال دموکراسی، مباحث فروخفته دیرین را با چهره مدرن و در سطوح جامعه شناختی بازتولید نموده و این سوالات را که: کدامین جامعه عقلانی است؟ در چه شرایطی و با چه مولفه هایی، جامعه، عقلانی تلقی می شود؟ موانع عقلانیت جوامع، کدام...

چکیده هدف عمدة مقالة حاضر وارسی و ارزیابی نقادانۀ کتاب دیالکتیک روشنگری نوشتة آدورنو و هورکهایمر است. اثر مزبور یکی از متون اصلی جریان فکریِ «نظریة انتقادی» است که با عنوان صوری مکتب فرانکفورت مشهور شده است. نویسندگان کتاب، به واقع، از پیش کسوتان نظریۀ انتقادی اند و در معماری این جرگۀ فکری و طرح مفاهیم محوری آن جایگاه برجسته ای دارند. آدورنو و هورکهایمر دیالکتیک روشنگری (پارادایم فکری و جهان نگر...

چکیده رئالیسم به عنوان یکی از مکاتب ادبی در سال «1830م» در فرانسه ظهور کرد. هدف رئالیسم آن بود که ادبیات را در خدمت انسان قرار دهد و آن را زمانی ارزشمند می شمارد که به انسان و مشکلات او توجه کرده، نیاز های او را در جامعه به زیبایی بیان کند. نویسندگان رئالیستی به حوادث تصادفی و خیالی به عنوان مسائل دور از ذهن و غیر ممکن توجه نمی کنند، آن ها می کوشند با استفاده از تأثیر محیط و جامعه، معایب سیاسی...

چکیده ندارد.

نوشتار حاضر سه هدف کلی را دنبال می‌کند. نخست، ارائۀ توصیفی مختصر از پدیدار مدرنیته؛ دوم، تحلیل نقادانه و اجمالیِ پاره‌ای از جلوه‌های این پدیدار در ظرف و زمینۀ خاص ایران؛ و سوم، تجویزهایی در خصوص مدلی برای پیشبرد پروژۀ مدرنیته در ایران. از آنجا که این مقاله نوشتاری است مختصر، به این اعتبار پیشاپیش می‌باید میزان انتظار از آن را در حد واقع‌بینانه‌ای محدود ساخت: ریختن بحری به عظمت پدیدار مدرنیته در ...

مقوله روشنفکری در ایران از خلال دو اثر ادبی در دو دوره زمانی مختلف بررسی شده است.اینکه پدیده روشنفکری در بدو ورودش به ایران، تا چه اندازه یک مقوله صرفا وارداتی ماند، چه تغییرات و تحولاتی در جامعه سبب شد، از مشروطه تا به حال چه سیری داشته است و در حال حاضر در مسیر درست و کارآمدی قرار دارد یا خیر، از جکله سوالاتی است که این پایان نامه حول و حوش آن نوشته شده است. بررسی فرد به مثابه نماینده گروه اج...