یکی از موضوعات بسیار مهمی که مورد توجه شاعر توس بوده توجه خاص به پرورش انسان ها و پیوندهای خانواده و مسئولیت خانواده در پرورش فکری افراد و همچنین جنبه های مختلف آموزش و پرورش و انعکاس موارد فوق در شاهنامه است. علاوه بر این به ارزش فرزند نیز اشاره می کند. پسندیده تر کس ز فرزند نیسـت                                                    چـو پیوند فرزند پیوند نیسـت( ب84، ص 61 ) و در آغاز هر داستانی ب...

اطلاعات و معارف علوم گوناگون هم واره ادبیات فارسی را پربارتر و سرشار از اصطلاحات علمی و حکمی کرده است. از عوامل مهم این پدیده در شعر فارسی درگذشته، بویژه از قرن چهارم هجری قمری به بعد، گسترش علوم عقلی و شاخه های مختلف دانش ها و توسعه دانش گاه ها و مدرسه های علمیه و ظهور دانش مندان برجسته در ایران زمین است. در این راستا بسیاری از جواهرات و احجار کریمه که خواصی گوناگون برای آن ها در نظر گرفته شده...

قصه دقوقی در مثنوی معنوی از جمله قصه هایی است که حیرت خوانندگان و شارحان آن را برانگیخته است، اما حیرتی که شاعر بارها و بارها به آن اشاره می کند حیرت عارفانه است. تجربه شاعر و درون مایه داستان بنظر خواننده آشنا نمی آید و رازهایی ناگشوده دارد. فهم و دریافت آن با یافته های حواس ظاهری ممکن نیست و امری ناهمگون و متفاوت با تجربیات روزمره و عادی است. ابهام درونی اغلب حوادث، آن را نیازمند توضیح و تفسی...

این بررسی در قالب طرح اسپیلت پلات با 3 تیمار فاصله کاشت (1/5*1/5 ، 2*2 و2/5*2/5متر) و 5 تیمار آمیختگی ون و افرا (100% ون، 65% ون + 35% افرا،  50%ون + 50% افرا، 35%ون +65% افرا و 100% افرا)، در سه تکرار در عرصه ای ازجنگلهای پایین بند مجتمع چوب و کاغذ مازندران اجرا شده است . نهالهای یکساله گونه های یادشده از نهالستان تلوکلا (در مجاورت طرح ) تأمین و در گودهایی به ابعاد40*40 سانتی متر غرس گردید. ان...

ابن یمین فریومدی یکی از شاعران دوره مغول بشمار می رود؛ دوره ای که در آن اخلاق اجتماعی و پایه های فکری و فرهنگی مردم رو به انحطاط و فساد گذاشت. اگر چه آشفتگی های سیاسی ـ اجتماعی و سقوط اخلاق اجتماعی و ارزش های انسانی در سرزمین های مغلوب شده در این دوره موجب بوجود آمدن روحیه تسلیم و جبرگرایی در میان عامه مردم جامعه شد، اما در جوان مردان و برخی از شاعران آزاده پارسی زبان، موجب دمیده شدن روح ستم ست...

مرصادالعباد اثری عرفانی است که از امهات آثار منثور زبان فارسی بشمار می رود و نظایر آن در میان کتب صوفیانه انگشت شمار است. به اعتراف خود نویسنده، او هنگام تحریر اول و دوم این اثر سی سال آوارگی در محیط آسیای صغیر و مصر و روم را پشت سر گذارده که این محیط به زعم تاریخ نگاران و پژوهش گران مولد و پای گاه اندیشه ها و اساطیر مانویان و گنوستیک ها بوده که با توجه به آن چه در مرصادالعباد می بینیم، دور از ...

پارادوکس واژه ای اروپایی است که در دوره معاصر به مباحث ادب فارسی وارد شده است و آن را «تناقض نمایی» و اخیراً «پادنمایی» معنی کرده اند و در دو زمینه شعری و فکری یا مفهومی قابل بررسی است.  آن چه امروز بیش تر زیر عنوان «تناقض نمایی» در شعر و ادب فارسی مورد تحقیق واقع شده، زمینه شعری آن است که ذیل «بدیع معنوی» در فنون و صنایع ادبی و به عنوان یک «فنّ ادبی» یا به تعبیر امروزی تر، «آرایه ادبی» تعریف می ...

خودشناسی کانون و قلب فلسفۀ باباافضل کاشانی و محور همۀ اندیشه ورزی های اوست. باباافضل خودشناسی را تنها توصیه ای برای سلوک عملی نمی داند ـ چنان که پیشینیان او از حکیمان و عارفان و عالمان می گفتند ـ بلکه جست وجوی علم نظری راستین را هم به آن وابسته می داند. وی معتقد است همۀ کسانی که از بیرونِ خود خواسته اند راه شناخت را آغاز کنند، به بیراهه رفته اند و بنابراین شناختشان معتبر نیست. وی نفس و عقل را ـ ...

یکی از شخصیت هایی که حضور او در شاه نامه، وقایعی دردناک را می آفریند، گشتاسب است. چهره این شاه کیانی در شاه نامه، متفاوت از آن چیزی است که در متون دینی اعمّ از اوستا و پهلوی نقش شده است. او در شاه نامه پادشاهی کوته اندیش، آزورز، پیمان شکن و خودپرست است؛ در حالی که در اوستا و متون پهلوی از تقدس بسیار برخوردار است. شاید در ذهن خواننده شاه نامه این پرسش پیش آید: مگر نه این که فردوسی، بنابر تأکید بس...