خراسان بزرگ در سده های بعد از اسلام، در نمودهای متفاوت از تأثیرگذارترین نواحی بر فرهنگ اسلامی ایران بوده است. گونه گسترش شهرهای این منطقه در سده های سوم تا هفتم هجری یکی از این نمودهاست. بارزترین خصوصیت شهرهای خراسان این دوره، گسترش بیشتر شهرهای بنا شده قبل از اسلام است که علاوه بر حفظ عناصر اولیه قبل از اسلام، با الگوی توسعه در دوره اسلامی تطبیق و بر اساس آن گسترش یافتند. در این پژوهش اثبات گر...

یکی از موارد و مسائلی که در مکاتب گوناگون تاریخ نگاری اسلامی مورد توجه مورخین مختلف قرار گرفته و سعی بر این شده تا وقایع مختلف براساس آن تفسیر شود مسإله قضا و قدر و مشیت الهی است. نخبگان سیاسی و دیوانی و فرمانروایان در تاریخ سلسله های ایران بنا به مصالح سیاسی و حکومتی از این اندیشه حمایت کرده و سعی در گسترش آن در تمامی زوایای زندگی مردم داشتند. نوشته حاضر به بررسی این مسإله در کتاب ((تاریخ جهان...

در این رساله برداشت های تصویری از دوزخ در هنر ایران، مورد مطالعه قرار می گیرد که عموماً متعلق به دوره های ایلخانی، تیموری و صفویه می باشند. دوره ی ایلخانی با توجه به آزادی نسبی مذهبی حاکمانش، کتاب های مصور مذهبی مانند تاریخ طبری و جامع التواریخ،... را در بر دارد. در این آثار علاوه بر تأثیرات مذهب اسلام، انعکاس مذاهب بودایی و مسیحی نیز به چشم م یخورد، اما تصویر دوزخ در این آثار مشاهده نم یشود...

اهمیت سنگ­نوشته­ها از این جهت که جزء منابع دست­اولی هستند که به رخدادهای تاریخی اشاره دارند، بر کسی پوشیده نیست. هدف نوشتار حاضر معرفی سنگ­نوشته­های شاهوگت است که در نزدیکی روستای تابَک­تَل از توابع دهستان چاهان در حوالی نیک­شهر کشف شده­اند. این سنگ­نوشته­ها به وقایعی اشاره دارند که در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هـ.ق. از دوران پر تلاطم تاریخ ایران، در صفحات جنوبی رخ داده است و آنها را می­توا...

شعور حرف زدن، شعور حرف شنیدن   حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   یکی از حقوق شهروندان در نظام اسلامی، حق اظهارنظر در برابر حاکمان است. این حق اختصاص به مطرح کردن مسائل شخصی ندارد و آنان می توانند نظرات خود را درباره همه مسائل جامعه، به عالیترین مقامات ارائه کنند. از اینرو در منابع اسلامی، از وجود «حجاب» و مانع بین حاکمان ...

پژوهش حاضر، با عنوان «جنس در زبان: رویکردی شناختی با توجه به زبان ها و گویش های ایرانی»، و با هدف تعیین جایگاه جنس در زبان فارسی امروز و نیز گویشهای زنده ایرانی، در پنج فصل، تهیه و تنظیم شده است. فصل اول، اختصاص دارد به معرفی مقوله جنس و اهمیت آن، پرسش ها و فرضیه های مطرح شده پیرامون این مقوله، و همچنین روش کار در این پژوهش، که روش کتابخانه ای و شیوه پردازش آن، توصیفی _ تحلیلی می باشد. در فصل د...

نقاشی ایرانی در طی ادوار مختلف در سایه تحولات اجتماعی دستخوش دگرگونی های بسیاری بوده و به عنوان عنصری فرهنگی در متن جامعه به تدریج خود را با این تحولات همراه ساخته است. روند این دگرگونیهای اجتماعی در دوران معاصر سرعت بیشتری یافته است. از این رو با ورود جامعه سنتی ایران به تجدد نقاشی ایرانی ویژگیهای مخصوص این دوران گذر را پیدا کرده است. این پژوهش تلاشی برای شناخت و تحلیل تأثیر زمینه های اجتماع...

سلسله ای از فرمانروایان محلی ایران و جانشین دیالمه ی آل کاکویه بودند که از سال 536 تا 718ق/1142تا1318م. بر یزد و نواحی مجاور آن فرمان راندند. آنها با ایجاد پیوندهای زناشویی روابط دوستانه ای با سلجوقیان برقرار کردند و مورد احترام و مشورت آنها بودند. در روزگار حمله ی چنگیز به ایران سلطان ابومنصور اتابک (قطب الدین)چیرگی مغولان را پذیرفت و جانشینانش به عنوان دست نشاندگان مغول در حکومت یزد پایدار شد...