دیدگاه‏های امام علی‏علیه السلام در باب فلسفه تاریخ، تفسیر روشنی از مفاهیم قرآنی است. در سخنان آن امام، فلسفه تاریخ، با رویکردی کاملاً آگاهانه و هدف‏مند مورد توجه واقع شده است. آغاز و انجام تاریخ مهم‏ترین بخش این تأملات است. ایشان، کلّ تاریخ را در سه بخش؛ یعنی آفرینش و برگزیدن آدم (آغاز تاریخ)، بعثت پیامبران (مرحله دوم تاریخ) و ظهور منجی مصلح (انجام تاریخ) توصیف می‏کنند. بر اساس سخنان آن حضرت، عوا...

نتایج تحقیقات گوناگون نشان دهنده آن است که تنیدگى یا استرس تأثیر زیان بارى بر سلامت جسمانى، روانى و اجتماعى افراد مى گذارد. این امر متخصصان را بر آن داشته است که به دنبال راهبردهاى مقابله اى مناسب براى سازش فرد با محیط باشند. صاحب نظران بر این عقیده اند که بافت فرهنگى و مذهبى جوامع بر شیوه هاى مقابله افراد آن جامعه اثر مى گذارد. نظر به تفاوت قابل ملاحظه ى فرهنگى و مذهبى بین جامعه ى اسلامى ایران...

فلسفه تاریخ یکی از شاخه های فلسفه است که به اندازه خود فلسفه قدمت ندارد . نگاه فلسفی به تاریخ از قرون وسطی شروع شده و در هگل به اوج خود رسیده است. در این مقاله نگاه هگل به تاریخ با توجه به مسایل عمده مطرح در فلسفه او ، بررسی می شود. دیالکتیک که به نطر هگل ، جریان جاری در هستی است ، حرکت روان را تبیین می کند و در توصیف فرایند این حرکت است که از هستی محض به شناسایی می رسد . هگل از عقلی سخن می گوی...

استاد مطهری به واسطه مطالعه فلسفه غرب نخستین فیلسوف اسلامی است که متوجه اهمیت فلسفه‌های مضاف گشته‌است. در منظومه فکری ایشان، فطرت به عنوان ام‌المسائل، مبنای نظریاتی است که در فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه تعلیم و تربیت طرح کرده‌‌اند. فلسفه تاریخ از مباحث بسیار مهمی است که استاد مطهری در آن تحقیق فراوان نموده و مفهوم محوری آن تأملات نیز فطرت است. آنچه در این مقاله در پی بررسی آن هستیم، امکان ط...

ورود تعلیم و تربیت جدید به ایران و ظهور پیش درآمدهاى اجتماعى و اقتصادى مقتضى آموزش و پرورش نوین که مشتمل بر نقد و خرده گیرى بر تربیت سنتى و از جمله تربیت اسلامى بود، تردیدهایى را در باب ضرورت، امکان و کارآمدى تربیت اسلامى برانگیخت. این امر بررسى تربیت اسلامى به عنوان یک موضوع سیاسى ـ فرهنگى مستقل را در محافل دینى موجب گردید. با پیروزى انقلاب اسلامى این مبحث به صورت جدى ترى در محافل علمى مطرح شد...

شرق و غرب واژگانی هستند که پیشینه طولانی در ادبیات و اندیشه‎ی ایرانیان دارند. با پذیرش همراهی ادبیات و اندیشه به این نکته پی می بریم که ریشه‎ی این اصطلاحات از کجا وارد ادبیات ما شده است. مفهوم شرق و غرب نخستین بار توسط عرفاء به‎کار گرفته شد. این واژه ‎ها در مسیر تاریخی خود چندین بار تغییر معنا یافته و در نهایت به فضای جدید رسیده اند. تمرکز این مقاله بررسی این دو واژه در اندیشه فردید است، این‎که...

این رساله دربار? تاریخ و فلسف? هندسه است. در بخ اول این رساله مثلثات کروی در دور? اسلامی مورد تحقیق قرار گرفته است. در بخش دوم رساله به هندس? اقلیدسی و کتاب اصول پرداخته شده است. بخش سوم نیز به کشف هندسه های نا اقلیدسی مربوط می شود. بخش اول رساله از نظر تاریخی به دور? تمدن اسلامی و علم در آن نظر دارد بخش دوم به دور? یونانی پدید آمدن هندسه مربوط می شود و بخش سوم در حوز? زمانی قرن های هجدهم و نوز...

منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه‏ى اصلى خود را از فطرت انسان مى‏گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت‏هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است. اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى‏ دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده‏ اند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهم‏ترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. برا...

پرداختن به فلسفه تاریخ و نیز برانگیختن صاحبان علم و خرد به تفکر درباره تاریخ، از دغدغه‌های استاد مطهری بود. وی در حوزه مسائل معرفت‌شناسی تاریخی مباحث گسترده‌ای دارد و درباره فلسفه علم تاریخ و به ویژه تعریف‌ها و مفاهیم تاریخی نیز صاحب آرای گوناگونی است. این پژوهش می‌کوشد با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و از راه مراجعه مستقیم به آثار مطهری، به معرفی، نقد و بررسی آرای او در این زمینه بپردازد. ب...

این مقاله بر حسب نسبت موجود سه متغیر خرد و طبیعت تاریخ،چهار الگوی برقراری نسبت میان تاریخ مندی و فلسفه سیاسی قابل تصور را موردبحث قرار می دهد: 1.روایت کلاسیک فلسفی خرد را محدود به طبیعت و رویاروی تاریخ می انگارد و به این اعتبار،اصولا نگاهی به آینده نمی دوزد. 2.روایت مدرن روسویی-کانتی که خرد را رویاروی طبیعت و همبسته با تاریخ می سازد و تاریخ را فرآیند تعادلی و تکامل می انگارد. 3.روایت مدرن هگلی ...