بعثت نبی مکرم اسلام (ص ) در دورانی از تاریخ جزیره العرب به وقوع پیوست که این سرزمین به جز بخش هائی از آن (یمن فعلی ) که به دست ساسانیان اداره می شد، فاقد هرگونه حکومت مرکزی و تشکیلات متمرکز سیاسی - اجرائی جهت اداره امور عمومی بود لذا نوعی خودمختاری بر محوریت «قبیله » در سرتاسر این سرزمین و از جمله یثرب و مکه حکمفرما بود. شرایط اقلیمی و آب و هوای جزیره العرب و عدم تمایل دولت های بزرگی چون ایران ...

نظام¬های سیاسی ایرانی در طول تاریخ اغلب ماهیتی پاتریمونیالیستی داشته اند. در این نظام¬ها شاهان و سلاطین با سلطه پدر سالارانه خود بر نهادهای قدرتی چون دیوانسالاری و نیروهای مسلح بقای خود و نظامشان را تضمین می¬کردند. آنها با اتکا به نیروهای نظامی و انتظامی سرسپرده و وابسته به خود، از طریق استثمار و سرکوب بر مقدرات جامعه حاکم بودند. این مناسبات قدرت با وجود انقلاب مشروطه و وقفه¬ای کوتاه بدون تحول ...

براساس الگوی جامعه شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه شناسی دینی ماکس وبر ریشه می گیرد، مولفه هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده های مردم می توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه شناختی، نمود این مولفه های دینی در افکار مذهبی توده های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این که ناشی از نوع دینِ ل...

مقاله حاضر در صدد است با ارایه یک دیدگاه نظری اهمیت لزوم تناسب میان ساختارهای اداری، سیاسی و فرهنگی را به‌طور تئوریک نشان دهد.مبانی نظری این مقاله، محل تقاطع دو حوزه بسیار معروف جامعه‌شناسی ماکس وبر، یعنی جامعه‌شناسی فرهنگ و جامعه‌شناسی سیاسی اوست. بنابراین، با بیان ویژگیها و انواع ساختارهای سیاسی-اجتماعی و ارتباط تنگاتنگ آنها با ساختار اداری، نگارنده به بررسی ارتباط متقابل میان آن ساختارها و ت...

بازنگری تاریخ ساختار قدرت در جوامع جهان سوم حتی اگر ب هگونه ای کاملاً سطحی و گذرا صورت گرفته باشد،مبین اصلی بسیار مهم و اساسی و در عین حال تفکر برانگیزی است و آن، برخورداری از تاریخی مدون و بسیارپر قدمت از خودکامگی و استیلای حکومت های استبدادی و یا به عبارت بهتر، نظام های سیاسی شخ صمحور بر اریکه قدرت است. از اینرو شاهد تدوین مد لهایی از جمله، «استبداد آسیایی یا شرقی» کارل مارکس، «سلطنت موروثی شر...