در دهه های اخیردر غرب، ادراک انسانی مورد کاوش دقیق قرار گرفت و در بعضی زمینه های معرفت انسانی تشکیک کردند. طباطبایی موضعی رئالیستی در معرفت شناسی اتخاذ کرد و برای دفاع از موضع خود بیشتر از گذشتگان، به بررسی علم و ادراک پرداخت و برای گریز از شک گرایی، به علم حضوری اهمیت زیادی داد و مبنای معرفت انسانی را بر آن بنا کرد. علم حضوری را علم نفس به خود، قوا، فعل و انفعالات آن، علم حضوری علت به معلول و ...

اندیشه و نظر نائینی در حوزه اصلاح طلبی و نو اندیشی دینی در شرایطی که جامعه ایرانی احساس عقب ماندگی می کند و خود را در مواجهه با اندیشه ها و شرایط قدرتمند غرب می بیند، قابل طرح است؛ در این وضعیت است که در جامعه ایران خصوصا در میان نخبگان از یک طرف خود را عقب مانده و از طرف دیگر غرب را پیشرفته می بینند. نائینی با نگاهی به وضع جامعه ایرانی و شرایط به اصطلاح «ملل متمدنه» به این اعتقاد می رسد که اند...

این رساله به بررسی حیات حضرت زهرا در خلال قصائد پنج تن از شعرای معاصر عراق یعنی شیخ محمد کاظم ازری، شیخ هادی کاشف الغطا، شیخ احمد وائلی، سید مرتضی قزوینی، و حاج محمد علی حاج حسین می پردازد. بدین صورت که پس از شرح مختصری از ابیات به بررسی آیات و روایاتی می پردازدکه با آن ابیات مرتبط است. اهمیت این بحث از چند جهت است از جمله: بررسی اشعار فاطمی شعرای معاصر عراق، آشنایی خواننده با شعر دینی معاصر و ...

علم تفسیر از جمله علوم قرآنی است که پیشینه ای داشته و از دیرباز مورد توجه علما و دانشمندان قرار گرفته است در واقع می توان اولین شارح قرآن را خداوند دانست زیر خداوند بلند مرتبه در بسیاری از آیات خود به تفسیر و شرح سخنان خود پرداخته است لذا محکم ترین و مطمئن ترین راه در شرح آیات ، خود قرآن است و بعد از خداوند پیامبر عظیم الشان اسلام خاتم النبین صلی الله و علیه و آله و بعد از ایشان ائمه اطهار علیه...

مساله ارتباط خدا و عالم یکی از مباحث مهم فلسفی است که هم در فلسفه غرب و هم در فرهنگ و علوم اسلامی مورد توجه و نظریه پردازی اندیشمندان قرار گرفته است. با مطالعه و تامل در دیدگاههای فیلسوفان غرب در این مساله پی می بریم که نظریاتشان با اصل توحید الهی سازگار نیست. اندیشمندان مسلمان به تبیین این مساله در جهتی سازگار با توحید الهی پرداخته اند. نظریه متکلمین اسلامی در این مساله دارای نقش می باشد اما م...

چکیده تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار با عنوان بررسی روش تفسیری من وحی القرآن اثر محمد حسین فضل الله در این مسیر گام برمی دارد. من وحی القرآن، در فضایی سامان یافته که نهضت بیداری اسلامی با رویکرد به مسائل اجتماعی، گفتمان حاکم در میان اندیشمندان مسلمان به شمار می رود. م...

از نظر علامه طباطبایی دیدگاه تعارض و تمایز عقل با دین از استحکام لازم برخوردار نیست و عقل و دین با هم تعارضی ندارند و مطابق هم اند. در رابطه میان ایمان و عقل، ایمان در اصل تعقل هیچ دخالتی ندارد. آنچه که متعلق تفکر و تعقل قرار می گیرد متعلق ایمان است نه خود ایمان. مرحوم علامه طباطبایی معتقد است: گزاره های که متعلق ایمان قرار می گیرد باید علمی و یقینی باشد. تمام گزاره های عقلی توجیه گر گزاره های ...

خداوند به اقتضای امور گوناگونی که تحت تدبیر او قرار دارد، موصوف به صفات متعددی است که هر صفت، جایگاه او در جهان آفرینش را معین و گوشزد می نماید. یکی از صفات خداوند که این تحقیق آن را مورد بررسی قرار داده، صفت "ربوبیت" است. ربوبیت به معنای پرورش دادن، مالکیت، تدبیر و به کمال رساندن موجودات است. نتیجه حاصل از این معانی آن است که خدا هم خالق موجودات است، و هم بعد از خلقت تمام امور آن ها را تدبیر م...

بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی علامه نائینی و شیخ فضل الله نوری باهدف به دست آوردن امکان و امتناع تحقق دموکراسی خواهی در افکار و اندیشه های این دوعالم دینی، به منظور ارزش نهادن به حضور گستردۀ مردم در تمامی عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... در جامعۀ انسانی و سازگاری و سفارش این مهم در تعالیم اسلامی با اندیشه های نوگرایانه و وارداتی از غرب، در گفتمان مشروطه خواهی علامه نائینی و مشروعه خواهی شیخ فضل...

در دنیای امروزی ضرورت فرهنگ نامه نویسی در جهت دستیابی سریع و آسان به اطلاعات، از سنن نوشتاری جامعه ی ادبی محسوب می شود. ادبیات فارسی نیز در پیشبرد این اهداف خود را از وجود انواع لغت نامه ها، دایره المعارف ها و فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات و... غنی کرده است. براین اساس و با توجه به این که دیوان شهریار یکی از غنی ترین آثار از حیث کاربرد اعلام است و شناخته شدن این اعلام کمک شایانی برای فهم دقیق تر و ...