زمانی برخی از صاحب نظران بر این باور بودند که جنگ و تخاصم، پایان ملاحظه و رعایت هر قانون و قاعده حقوقی است و با وقوع جنگ بین دو دولت دیگر نمی توان از آنها انتظار داشت که به قوانین و مقرراتی که در زمان صلح از راه توافق پدید آمده است، پای بند باشند،(1) اما امروز، دیگر این نظر و باور پذیرفته نیست و سمت و سوی تحولات جامعه بین المللی در جهتی حرکت کرده است که جنگ ها و مخاصمات مسلحانه را نیز به نظم و ...

پدیده سربازگیری از کودکان از زمان های دور وجود داشته است و طی دهه های اخیر و به خصوص در جریان جنگ های داخلی در جهان روند رو به رشدی داشته است، از طرفی نیز سه دهه جنگ داخلی در افغانستان این کشور را تبدیل به کشوری ناامن برای کودکان نموده است که در جریان این مخاصمات از طرف گروه های مختلف از کودکان استفاده های نظامی گوناگونی می شود. در رابطه با منع سربازگیری از کودکان اسناد و مدارک بسیاری در زمینه ...

نانوفناوری نظامی، یکی از انواع حضور فناوری های نو در فضای مخاصمات مسلحانه تلقی می شود. اگرچه فلسفه اولیه توسعه نانوفناوری در صنایع نظامی برای استفاده در نبردهای شهری تنظیم شده بود، با تأثیر فزاینده آن بر تمامی جنبه های علوم و صنایع نظامی، اینک در تمامی انواع مخاصمات مسلحانه به کار می رود. بدون شک، این توسعه کاربرد نانوفناوری نظامی در سالیان گذشته، موجب تلفات عمده غیرنظامیان و اهداف غیر نظامی شد...

حقوق بشردوستانه مصالحه ای است بین ضرورت های نظامی و ملاحظات انسان دوستانه و هدف از آن کاهش درد و رنج های غیرضروری به هنگام مخاصمات مسلحانه از طریق قانون مند کردن عملیات نظامی و رفتار انسانی با اشخاص دستگیرشده است. این شاخه از حقوق بین الملل تنها در زمان مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی به مرحله اجرا در می آید. پس از حادثة 11 سپتامبر، دولت آمریکا با این ادعا که اعضای طالبان و القاعده ...

یکی از مسائل چالش­برانگیز حقوق بین­الملل در ادوار مختلف، تنظیم روابط دولت­های متخاصم و شیوه­ حل و فصل اختلافات آنها با یکدیگر بوده است. در این میان، تا مدت های مدید، اصلی­ترین راه حل اختلاف، جنگ و توسل به زور بود؛ هرچند به مرور نهادینه کردن حقوقیِ این امرِ مذموم با هدف کاهش و سپس حذف آن، وجهه همت جامعه بین­المللی قرار گرفت. از زمانی که اسناد بین­المللی، جنگ و حمله­ نظامی را به طور مطلق ممنوع کردن...

مقدمه: «ضرورت نظامی» از جمله مفاهیم به کار رفته در اسناد حقوق بشردوستانه بین¬المللی است. مفهومی پرکاربرد و در عین حال مبهم و غیر شفاف که عدم وضوح معنایی و تبیین نشدن حدود و ثغور آن، موجب بروز و ظهور چالش¬ها و آسیب¬های فراوان در عرصه مخاصمات بین¬المللی و نیز مخاصمات داخلی شده است. این مسئله که «کدام ضرورت» و «با چه کم و کیف» و «با تشخیص کدام متولی»، از جمله مهم¬ترین مسائل چالش برانگیز و مشکل¬ساز...

استثنای شبه جرم به ترتیب در ماده 11 کنوانسیون اروپایی مصونیت دولت ها و ماده 12 کنوانسیون ملل متحد در مورد مصونیت دولت ها و اموال آن ها به عنوان یکی از استثنائات مهم بر مصونیت دولت ها پیش بینی شده است؛ اما ابهامات زیادی در خصوص دامنه و گستره این استثناء دیده می شود. در این مقاله در پرتو رأی مصونیت صلاحیتی تلاش شده است به این ابهامات پاسخ داده شود از جمله اینکه، آیا مفاد مواد مذکور به قاعده عرفی ...

مقدمه: کنوانسیون های خلع سلاح بین المللی با گذشت زمان اندکی پس از تدوین، با تولید و کاربرد سلاح های نسل پیشرو فاقد تطابق و سازگاری لازم می شوند. همچنین، با پیدایش تهدیدات سلاح های میکروبی جدید، بیوتروریزم و توسعه فناوری های نوین زیستی، نیاز به اصلاح محتوایی این کنوانسیون ها احساس می شود. در این پژوهش تکوینی، مراحل رشد و توسعه مطالعات زیستی- تسلیحاتی، حقوق بین الملل و کنوانسیون های منع تولید، تو...

در زمان شورش یا انقلاب، زمینه های نقض بسیاری از قواعد حقوق بین الملل پیش می آید که مهمترین آنها تجاوز به حقوق دیگر دولتها یا اتباع آنها، نقض مقررات حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه بین المللی و توسل به شیوه های تروریستی در پیشبرد اهداف سیاسی است.تصویب کنوانسیون های چهارگانه ژنو، مهمترین گام در تدوین حقوق بشر دوستانه به شمار می آید. این کنوانسیون ها از سوی همه کشورها پذیرفته شده است و به این ترتیب در...

اموال فرهنگی را باید شناسنامه هویتی یک جامعه دانست. از این رو هم در نظام حقوقی داخلی و هم در نظام حقوقی بین المللی در راستای حمایت از این اموال، در زمان صلح و در زمان مخاصمات مسلحانه، تدابیری پیش بینی شده است. به گونه ای که امروزه در هر دو نظام حقوقی شاهد رژیم حقوقی مربوط به حمایت از اموال فرهنگی می باشیم. در این نوشتار تلاش شده است تا ضمن بررسی مفاهیم بنیادین به کار رفته در این نوشتار، رژیم حق...