سرگذشت زال، فرزند سام نریمان، یکی از پرماجراترین و شگفت‌آورترین داستان‌های متون حماسی و پهلوانی ایران است. موی سپید زال، رانده شدن او از درگاه پدر، پرورش یافتن در آشیانۀ سیمرغ و در نهایت عمر طولانی او، همگی ویژگی‌هایی است که چهرۀ زال را نسبت به دیگر قهرمانان داستان‌های ملّی متمایز نشان می‌دهد. در شاهنامه، زال در آغاز جوانی‌ پهلوان نیرومندی است، امّا به محض رسیدن رستم به سنّ بلوغ، به دلیل ضعف پیری ...

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و تعیین روایی و پایایی مقیاس اندازه‌گیری منش پهلوانی در بازیکنان لیگ برتر فوتبال انجام ‌شده است. روش‌شناسی: از میان کلیه بازیکنان شاغل در لیگ برتر فوتبال ایران(396=N)  در فصل 90-91، تعداد 162 نفر انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری پژوهش حاضر در مرحله انتخاب تیم‌ها، در دسترس و سپس در مرحله انتخاب بازیکنان به‌صورت تمام شمار بود. از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی برای دسته‌بندی سؤ...

منظومه های دینی یکی از حوزه های میراث پربار ادب فارسی است که با وجود شمار قابل توجه شان، پژوهش گران کمتر به آن ها پرداخته اند و بسیاری از آن ها ناشناخته و در حدّ همان نسخه های خطی باقی مانده اند. این منظومه ها درباره موضوعات مختلف دینی و اغلب یکی از بزرگان مذهبی سروده شده اند و از دو جنبه تاریخی و زبانی درخور مطالعه و بررسی هستند. «حماسه های دینی» عنوانی است که در پژوهش های پیشین به این منظومه ه...

ریخت شناسی قصّه های پریان، اثر ولادیمیر پراپ(vladimir propp)، زبان شناس روسی، اثری دوران ساز است که از زمان ظهور خود تا دهه های بسیار، توّجه منتقدان را به خود معطوف کرد. به رغم اینکه جایگاه این کتاب، در سایه روشن فرمالیسم و ساختارگرایی در نوسان بود، سرانجام به عنوان اثری معرّفی شد که کارکرد آن، گذار از فرمالیسم، به ساختار گرایی است. پراپ، پس از بررسی طبقه ای از قصّه های عامیانه، تحت عنوان قصّه های پ...

دانشمندان مسلمان در شماری از علوم، برای تسهیل در امر آموزش و به خاطر سپردن مطالب، از قدرت نظم و موسیقی کلام بهره گرفته اند و قواعد و اساس آن علوم را به نظم کشیده اند. این دسته آثار به «منظومه های تعلیمی» موسوم اند. بیشترین نمونۀ این گونه منظومه ها در صرف و نحو عربی بوده است. در میان ایرانیان هم منظومه سرایی در شماری از علوم، به ویژه در نحو و صرف عربی، رواج گسترده ای داشته است. نوشتۀ پیش رو به م...

در هیچ یک از منظومه های داستانی و حماسی فارسی نقش و تعداد نامه ها قابل مقایسه با شاهنامه ی فردوسی نیست و تنها تعداد نامه ها که شمارشان به بیش از 250 می رسد گواه این ادّعاست. اما کاربرد این نامه ها که در دو بخش پهلوانی و تاریخی یافت می شوند فقط انتقال اندیشه و خواست فرستنده ی آن ها نیست؛ بلکه هر یک فرصتی هستند برای فردوسی تا نوآوری و تنوّع به کار آورد؛ گاه بخش هایی از داستان را از زبان نویسنده ی ن...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی نقش پهلوانان، عیاران، اهل فتوت و طبقات اجتماعی از آغاز تا پایان عصر قاجار می‏پردازد. پهلوانی و عیاری بخشی از زنجیره ای است که به عنوان لوتی و عیار در اجتماع و بویژه در نهضت مشروطه نمود می‏یابد. هر چند این جوانمردی و عیاری نیز در دوره‏هایی با افت و خیزهایی مواجه شده، به لوتیان تبدیل شدند و ناگزیر تغییر شکل داده و به صورت لمپن درآمدند. برداشت های متفاوت از لوتیان وجود...

چکیده علم نحوِ زبان عربی، یکی از علوم مهمّ اسلامی است به دلیل آن که این علم، بخش بزرگی از دستور زبان قرآن است، و قرآن هم کتاب دینی انسانهای فراوانی بر روی کره خاکی اسف. این علم، از همان سده های آغازین اسلامی، و به واسطه گسترش سریع اسلام و نیاز تازه مسلمانان از ملّتهای دیگر به فهم زبان دین تازه، رشد و توسعه و تکامل یافت و بسیار مورد توجّه علمای مسلمان، اعمّ از عرب و غیر عرب قرارگرفت؛ که یکی از ملّت...