پرسش اصلی مقاله این است که نگاه اسلام به «فرد انسان» و «مجموعه ی انسان‏ها» چگونه است؟ آیت الله خامنه‏ای به این پرسش به عنوان یک مطلب معرفتی اسلامی، و نه یک مسأله ی فلسفی، پاسخ می‏دهد. تلاش شده است تا پاسخ با روشی استنادی و تحلیلی از منظر ایشان ارائه شود. از این نظر، نگاه اسلام به فرد انسان و مجموعه ی انسان‏ها، یک نگاه مکمل و منسجم است و تفاوت صرفاً در زاویه ی نگاه نهفته است. این نظریه می‏تواند پ...

پرداختن به پرسش های مبنایی و تلاش در جهت ارائه پاسخ هایی ولو اجمالی به فرهنگ، گامی اساسی در جهت ورود تفصیلی به پدیده ای فراگیر و همه جا گستر به نام فرهنگ، اعم از تولیدات فرهنگی، نهادهای فرهنگی و کنش ها ی فرهنگی است. در این مقاله کوشیده شده است تا به یازده پرسش کلیدی در باب فرهنگ، پرداخته شود؛ امکان پرسش فلسفی درباره فرهنگ و تقدم و تأخر لایه ها و دلالت های آن، امکان ضرورتی علّی و واقعیتی بیرونی ب...

پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که توسعه اجتماعی چه تأثیری بر فرهنگ سیاسی ایران می گذارد؟ در پاسخ به این پرسش از نظریه تحول تاریخی توسعه آدریان لفت‌ویچ استفاده شده و برای سنجش دو متغیر اصلی از نظریه فرهنگ سیاسی گابریل آلموند و شاخص‌های توسعه اجتماعی (ISS) استفاده شده است. روش پژوهش کمی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده‌های پژوهش شده است. جامعه آماری شهروندان مناطق پنج‌گانه شهر رشت است. نتا...

در بیشتر رشته‎های علوم انسانی تحلیل‎ها مبتنی بر نظریه‎ها صورت می‎گیرند و اساساً تحلیل خارج از نظریه اتقان و اعتبار کافی را ندارد. در نوشتار پیش‌رو به این پرسش پرداخته می‎شود که در حوزه مطالعات تمدنی - به‌عنوان یکی از حوزه‎های مطالعاتی نظری علوم اجتماعی - چگونه می‎توان از تمدن به‌مثابه یک سطح تحلیل و یا یک چارچوب نظری در تحلیل پدیده‎های اجتماعی بهره برد؟ به بیان دیگر، کاربست تمدن به‌مثابه یک نظری...

«علوم تجربی» به چه نحوی بر «تجربه» مبتنی و متکی است و چه چیزی پیوند میان آن دو را فراهم می سازد؟ آیا استقرا بین علم و تجربه پیوند برقرار می کند یا امری دیگر؟ آیا تجربه قادر به «اثبات» نظریه ها می باشد؟ اگر نمی باشد، پس چه موضعی را می تواند در مقابل آنها اتخاذ کند؟ در فرآیند نیل به نظریه هایی که مقبول دانشمندان واقع شده اند و در حوزه ی علم وارد می شوند، تجربه و «مشاهده» چه نقشی را بر دوش می کشد؟...

  مقاله حاضر به پژوهش در پاسخ بدین پرسش می‌پردازد که ماهیت تغییرات جهان عرب در 2011 را در قالب کدام نظریه می‌توان فهم و تبیین کرد و مهمتر از آن اینکه، آهنگ آتی تغییرات مزبور را چگونه می‌توان برآورد نمود؟ فرضیه‌ای که در صدد آزمون آن هستیم، بدین قرار است که شش نظریه دولت درمانده، خیزش علیه تحقیر، نفوذ فراگیر، موج چهارم دموکراسی، تعدیل آمریکاستیزی و بازگشت به هویت اسلامی، هر کدام وجه مهمی از تغیی...

در این پژوهش ارتباط بین مسئله ی تورم و ثابت کیهان شناسی بررسی می شود. طبق نظریه تورم دائمی کیهان های دیگری علاوه بر کیهان ما، در مجموع یک بس عالم، وجود دارد. بنابراین این سوال مطرح می-شود که آیا ثابت های طبیعی مثل ثابت کیهان شناسی در تمامی این کیهان ها یکسان اند؟ یا به طور کلی تر باید پرسید آیا قانون های فیزیکی در تمام این عالم ها همان هایی هستند که در عالم ما برقرار است؟ پاسخ به این پرسش نیاز ...

اگزیستانسیالیسم یکی از مهم ترین مکاتب فلسفی قرن بیستم است. این مکتب، تفکر در باب انسان را محور مباحث خود قرار داده و با ایمانی که نسبت به توانایی انسان دارد در پی آن است تا وظایف او را از کیفیت و نحوه ی وجودش در عالم اتخاذ کند. وجه تمایز و در عین حال تفاخر این مکتب نسبت به سایر مکاتب در آن است که این مکتب به جای حقیقت فی نفسه ، حقیقت انسانی و حقایقی را که در رابطه با انسان معنی دار می شوند، مور...