پیش از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان به دلیل وضعیت و موقعیت خاص مکانی و جغرافیایی، دولت واحد و مقتدری حضور نداشت و تنها شمال و جنوب به واسطه راه ارتباطی دارای رونق تجاری بودند، اما پس از ظهور اسلام و تشکیل دولت اسلامی توسط پیامبر اسلام (ص) قوانین و مقررات ویژه‌ای در همه ابعاد زندگی افراد وضع گردید و نظام اقتصادی صدر اسلام از همان زمان پا به عرصه وجود نهاد. با توجه به آن که این نظام دارای اجزا...

امروزه فقه اسلامی با این پرسش اساسی روبه‌رو است که آیا ظرفیت پاسخگویی به مسائل سیاسی و اجتماعی روز را دارد تا قادر به پشتیبانی فقهی حکومت اسلامی باشد؟ در پاسخ به این پرسش دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی با رویکرد برون‌دینی پاسخ منفی به این پرسش داده‌اند. اما برداشت رایج فقیهان آن است که فقه اسلامی موجود قادر به پاسخگویی به همۀ مسائل است. در کنار برداشت رایج، دیدگاه دیگری وجود دارد که معتقد ا...

پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا کشورهای اسلامی قادرند به عنوان موجودیت اسلامی واحد تحت عنوان دولت بزرگ اسلامی خود را مطرح کنند؟ فرضیه­ای که به روش توصیفی – تحلیلی در پاسخ سؤال مذکور آورده­ایم به این شرح است: برای ایجاد دولت بزرگ اسلامی، در عین حفظ استقلال کشورهای اسلامی و به رسمیت شناختن واحدهای کشور ـ ملت، نیازمند دگردیسی عظیم و مطلق در فضای معنایی و شناختی کشورهای اسلامی هستیم.

بعثت نبی مکرم اسلام (ص ) در دورانی از تاریخ جزیره العرب به وقوع پیوست که این سرزمین به جز بخش هائی از آن (یمن فعلی ) که به دست ساسانیان اداره می شد، فاقد هرگونه حکومت مرکزی و تشکیلات متمرکز سیاسی - اجرائی جهت اداره امور عمومی بود لذا نوعی خودمختاری بر محوریت «قبیله » در سرتاسر این سرزمین و از جمله یثرب و مکه حکمفرما بود. شرایط اقلیمی و آب و هوای جزیره العرب و عدم تمایل دولت های بزرگی چون ایران ...

بررسی الگوی تعامل دین و دولت در ایران عهد آل بویه محمد بشردوست اطاقور در سال های اخیر بواسطه تلاش هایی که بمنظور درک مناسب تر جایگاه دین در ارتباط با دولت و نیز گستره حضور و یا عدم حضور آن در ساخت سیاسی دولت صورت گرفته است، طیف های مختلفی از متفکرین این دو حوزه وارد عرصه مجادلات و مباحث نظری و غالباً چالش برانگیز گردیده اند. از این رهگذر، مطالعه سوابق و نحوه ارتباط این دو حوزه با هدف رهگیری ...

دولت ادریسیان، اولین دولت شیعی پس از دولت معصومان: در تاریخ اسلام است. این دولت در اواخر قرن دوم هجری در مغرب تأسیس شد و تا قرن چهارم استمرار یافت؛ در بخشی از عمر سیاسی خود استقلال سیاسی خود را حفظ کرد و در زمینه تمدنی، عصری طلایی را پشت سر گذاشت که آگاهی از آن به نقش شیعیان در بنای تمدن اسلامی کمک می‌کند. وضعیت و نقش این دولت در برپایی تمدن اسلامی خصوصاً در مغرب اسلامی مسأله این پژوهش است که با...

میرسیدعلی همدانی راجع به طبیعت حیوانی، زندگی اجتماعی و سیاسی، و اخلاق و آداب آدمیان اندیشه‌های جالب ‌توجه دارد. اندیشه‌های ایشان دربارۀ این مباحث در رساله‌های «ذخیره‌الملوک»، «آداب‌المشایخ»، و «مکارم‌الاخلاق» منعکس شده‌اند. در این مقاله، عقاید اجتماعی، سیاسی و اخلاقی میرسیدعلی با تکیه بر آثار او مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از تحلیل وجوه گوناگون نظریات اجتماعی و سیاسی سیدعلی همدانی می‌توان ...