نظریۀ استاد مصباح را می بایست در دو مبحث «تحلیل فعل اخلاقی» و «تحلیل گزاره های اخلاقی» بیان کرد. در بخش اول، استاد مصباح معتقد است که میل محوری و اصلی در انسان، «حب نفس» است؛ و آن کمال و مطلوبیتی که بیش تر از همه، منافع نفس را تأمین می کند، دوست داشتنی تر و علاقۀ انسان به آن افزون تر است. چنین مطلوبی را «کمال نهایی» می خوانند که مصداق آن، «قرب به خداوند» است. بنابراین افعالی که نسبت به این کمال...

این تحقیق از شش فصل تشکیل شده است عنوان بحث در مورد نفقه زوجه و اقارب است. نفقه در اصطلاح حقوق و فقهاء عبارت است از تأمین هزینه زندگی واجب النفقه که عادتاً بدان نیازمند است. آیات و روایات زیادی بر وجوب نفقه زوجه و اقارب دلالت می نماید به حدی که وجوب اصل نفقه ، مسلم وقطعی می باشد. فقهای اسلام اجماع دارند که زوجیت یکی از اسباب وجوب نفقه است قرابت نیز چنین است. زن در صورتی استحقاق نفقه خواهد داشت ک...

پرسش از وجود خدا از بنیادی‌ترین پرسش‌ها و دغدغه‌های فکری بشر بوده است. از رهگذر تلاش اندیشمندان برهان‌های زیادی در اثبات وجود خدا سامان‌یافته که یکی از استوارترین و مهم‌ترین آنها برهان وجوب و امکان است. این برهان به طورگسترده‌ای در میان فیلسوفان اسلامی و غربی مورد پذیرش واقع شده و از آن تقریرهای متعددی ارایه گردیده است. تقریر ابن‌سینا که صورت تفصیلی آن در کتاب اشارات و تنبیهات آمده است، یکی از ...

هدف از این پژوهش، بررسی «جایگاه امنیت در تحقّق استطاعت و وجوب حج» است. تمام فقها امنیت یا همان خالی بودن مسیر از مانع (تخلیةالسرب) را شرط لازم برای وجوب حج می‌دانند و تفاسیر متفاوتی از آنان دربارة این شرط ارائه گردیده است؛ به‌گونه‌ای‌که تحقّق این شرط (وجود امنیت) در قالب برخی مصادیق، شرط وجوب شمرده شده و مطابق با  نظری دیگر، از باب مقدمة واجب، واجب شده است.  ابهاماتی نظیر شرعی یا عقلی بودن مانع،...

چکیده: خمس حق مالی است که خداوند متعال، بر بندگانش واجب کرده است. و از حقوق واجب مالی است که در صورت فراهم بودن سایر شرایط، پرداخت آن بر هر مکلفی واجب می‌باشد. اسلام برای تزکیه انسان، ایجاد مساوات و قوام و دوام نظام اقتصادی جامعه و ساختن مدینه فاضله، قوانینی وضع فرموده است. که نه تنها فاصله‌ی غنی و فقیر در جامعه کم شود بلکه افق زندگی طبقات مختلف، از حیث ثروت و نعمات مادی به هم نزدیک شود. لذا پس...

خمس یکی از مسلمات اسلام است که قرآن وجوب آن را به صراحت بیاننموده است . قرآن ادای خمس را با ایمان به خداوند پیوند زده است از این جا روشن می شود که نه فقط اعتقاد به وجوب خمس ، بلکه ادای آن از ضروریات است . آنچه بین شیعه و اهل سنت مشترک و مسلم است ، وجوب خمس بر اموال جنگی است ولی مکتوب اهل بیت (ع) با توجه به ظاهر آیه خمس و نظریه عرف و لغت ، علاوه بر اموال غنیمت جنگی ، خمس هر چیزی را که بر آن در ل...

عقد ازدواج موجب ظهور آثار گوناگون اقتصادی، حقوقی، فردی و اجتماعی برای زن و شوهر می‌شود و در این وضعیت طرفین عقد صاحب حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر می‌شوند؛ یعنی هر کدام در مقابل برخورداری از حقوق این قرارداد، مکلف به انجام تکالیفی می‌شوند. در حقوق ایران و فقه اسلامی، یعنی قرآن و سنّت، مرد مسئول پرداخت نفقه است و در این باره اختلافی میان فقها مشاهده نمی‌شود، لیکن فقها در مباحث فرعی در این مور...

نفقه زوجه در اصطلاح فقها عبارتست از: «خوراک، پوشاک، مسکن و ... که زن به آنها احتیاج دارد و شوهر موظف به تأمین آنهاست». نفقه اندازه مشخصی ندارد و تعیین مقدار آن به شأن زوجه بستگی دارد البته بعضی از فقها معتقدند به توان مالی زوج بستگی دارد و برخی دیگر معتقدند با توجه به توان مالی زوج و شأن زوجه مشخص می شود. علاوه بر اجماع فقها، آیات و روایات متعددی بر وجوب نفقه دلالت می کند، به حدی که وجوب اصل ...

در مورد مجازات قتل عمدی و حدود اختیارات اولیای دمّ در اعمال آن، میان فقهای مذاهب مختلف اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. نظر مشهور در فقه امامیه بر آن است که مجازات قتل عمدی اولاً و بالذات قصاص است و اخذ دیه از قاتل نیازمند تراضی بین ولی دمّ و قاتل می باشد.این نظریه که برخی آن را مقتضای مذهب امامیه دانسته و بر آن ادعای اجماع نموده اند، به نظریه «وجوب تعیینی قصاص» معروف است. در مقابل، برخی از فقها هم مع...

هر فردی برای اعتقادهای خود دلایلی – هر چند خیلی سست- دارد و بر اساس آنها به امری معتقد می شود. باورهای دینی ازجمله مهم­ترین باورها هستند که در رشته­های گوناگون علمی به بررسی آنها و پشتوانه معرفتی آنها پرداخته­ شده است. متکلمان مسلمان – به عنوان مدافعان دین- در ابتدای کتب کلامی خویش با عنوان «احکام النظر» به بررسی بایسته­های معرفتی برای اثبات باورهای اعتقادی، از جمله توحید، پرداخته­اند. آنها از ...