مسئلة نجات و رستگاری پیروان ادیان از جمله مسائل بحث‌برانگیز در حوزة فلسفة دین است. در میان اندیشمندان اسلامی، ملاصدرا از جمله متفکرانی است که نجات و رستگاری را در پرتو عواملی فراتر از حقانیت و صدق ادیان تبیین می‌کند. نکتة مهم و درخور توجه این است که دیدگاه وی در خصوص مسئلة نجات کاملاً مبتنی بر مبانی معرفت‌شناسی خاص وی در خصوص «صدق‌پذیری گزاره‌های وحیانی» و نیز «امکان دست‌یابی به صدق» این گزاره‌ه...

«خلق عظیم»، عنوانی است که تنها در حق پیامبر اسلام (ص) در آیه4 سوره نجم آمده است. از دیر باز، در میان عالمان دینی و قرآن پژوهان، اقوال مختلفی پیرامون عنوان مذکور ذکر شده است. مواردی، همچون: دین اسلام، قرآن، آداب قرآنی، اخلاق اجتماعی، مطلق اخلاق، صبر بر حق و سعه بذل در آن، ادب عظیم، دارای مکارم اخلاقی و ... از جمله آنها به شمار می‌آید. در این میان، یافته‌های توجه به اصول و قواعد تفسیری، نشانگر ای...

آزادی از مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین واژگانی است که در تاریخ زندگی بشر وجود داشته‌است. هرچند این امر به باور بسیاری از اندیشمندان، ذاتی بشر است و رهاورد روحیۀ تعقل و اختیار او به شمار می‌آید، اما در عمل کسب و دریافت آن، آرمان دور و دراز آدمی بوده‌است. عرفا به عنوان کسانی که دغدغۀ شناخت و تعالی انسان را داشتند، نسبت به این مقوله بی‌توجه نبوده‌اند. آن‌ها با غور و تعمق در ماهیت تصوف به این نتیجه رسید...

گزارشی از تأثیر شگرف قرآن نسبت به سایر منابع معرفتی، بر اندیشه امام علی(ع) است. نویسنده پس از شمارش منابع معرفتی امام از قرآن به عنوان مهم ترین منبع یاد می کند و سپس از گونه های تأثیر قرآن سخن گفته و آن را به دو قسم مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می کند و گونه دوم را در دو محور دسته بندی می کند: 1. ایجاد دیدگاه های کلی 2. تبیین معارف و مفاهیم. از محور نخست به عناوینی چون: بینش ارزشگذاری، نگاه آینه ای...

پذیرش خلافت در مقام مظهریت در ربوبیت از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اهداف و فلسفه آفرینش انسان است. کسب کمالات اسمایی و بقا به صفات الهی در گفتارو کردار مهم‌ترین وظیفه انسان است .صراط مستقیم عبودیت راهی است که در سایه آن انسان با استمداد از تکامل علمی و عملی می‌تواند اسماء و صفات الهی سرشته در ذات خویش را فعلیت بخشیده و به مقام فنای اسمائی و صفاتی و افعالی که ازآن به «تأله» یاد می‌شود نائل گردد. این ...

هدف: دستیابی به رهیافتی نو برای ایجاد سازمان کرامت مدار با مقایسۀ مبانی انسان شناسی و کرامت انسانی مکاتب فلسفی کانت(انسان اخلاقی) و علامه طباطبایی(انسان الهی). روش: بازاندیشی و مقایسۀ مبانی انسان شناسانۀ دو مکتب فلسفی با رویکردی تحلیلی- منطقی و راهبرد کلان کیفی از نوع استفهامی به روش گونه شناسی. یافته ها: محوریت انسان الهی، عبودیت و بندگی خداست و کرامتش امری الهی با انواع ذاتی و اکتسابی و با مر...

پنج فیلسوف و حکیم شاخص در جهان اسلام، ابواسحاق کندی، فارابی، ابن­سینا، ابن رشد و صدرالدین شیرازی که جریان فلسفی عقل­گرا را از ابتدای نهضت ترجمه تا تکوین حکمت متعالیه نمایندگی می­کنند، با وجود توغل در حکمت و فلسفه، تعلّق خاطر عمیقی به شریعت و آموزه­های دین و مقام شامخ پیامبر اکرم(ص)داشته و در آثار خود به قدر معتنابهی به آن تصریح کرده­اند.آنان بین حکمت و شریعت، اندیشه­ورزی و عبودیت، آزاداندیشی و م...

آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم؛ با تأکید بر نظرات مفسّر بزرگ قرآن؛ علامه محمدحسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهده دار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امکانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و بارور کردن صفات و ملکات فاضله از دیدگاه یک مکتب است و نوع روش تربیت اخلاقی آن مکتب را مشخص می سازد. تربیت اخلاقی در...