چکیده روایات اسباب نزول همانند سایر روایات دیگر در طول تاریخ از پدیده­ای به نام« جعل» در امان نبوده است و روایات جعلی همچون سایر حوزه­های حدیث به این حوزه نیز راه یافته است. مخالفت با قرآن، مخالفت با عقل، مخالفت با اجماع، ضعف سندی، قراین معنوی؛ از جمله معیارها و مولفه­های تشخیص روایات جعلی است. اما در حوزه اسباب نزول علاوه بر موارد فوق؛ مخالفت با تاریخ، هماهنگی با جریان­های حاکم، خلط جری و تطبی...

چکیده روایات اسباب نزول همانند سایر روایات دیگر در طول تاریخ از پدیده­ای به نام« جعل» در امان نبوده است و روایات جعلی همچون سایر حوزه­های حدیث به این حوزه نیز راه یافته است. مخالفت با قرآن، مخالفت با عقل، مخالفت با اجماع، ضعف سندی، قراین معنوی؛ از جمله معیارها و مولفه­های تشخیص روایات جعلی است. اما در حوزه اسباب نزول علاوه بر موارد فوق؛ مخالفت با تاریخ، هماهنگی با جریان­های حاکم، خلط جری و تطبی...

آیات بسیاری درقرآن وجود دارند که شأن نزول آنها در تفاسیر روائی شیعه، اهل بیت(ع) یا امام علی(ع) دانسته شده‌است؛ اما در تفاسیر اهل سنت بر افراد دیگری از جمله خلفای راشدین انطباق داده شده است. آیۀ 274 بقره یکی از این آیات است. آیۀ مذکور در تفاسیر اهل سنت، بر اصحاب خیل، عثمان بن عفان، عبدالرحمن بن عوف و ابوبکر مصادیق انفاق کنندگان منطبق شده است. بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد، روایات مورد استناد...

در جوامع روایی و کتب تفسیری و اسباب نزول، برای بسیاری از آیات و سوره‌ها، سبب نزول گزارش شده است. اما از آن‌جا که تمام روایات اسباب به صحت نپیوسته است، محققان را بر آن داشته تا به ارزیابی سند و محتوای آنها همت گمارند. 12 سوره اولِ جزء 30 قرآن آکنده از روایات اسباب نزول می‌باشد که تاکنون تحقیقی بایسته و شایسته در زمینه ارزیابی سند و محتوای آنها انجام نشده است. در این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی تم...

 شناسایى و بررسى روشهاى تفسیر آیات الأحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.  فهم هر متنى، نیازمند آشنایى با قواعد و اصول زبانى آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومى زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهى از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیرى از آیات الأحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل مى‌کردند.  در شیوه »تمسک«، امام(ع)، براى بیان حکم، آیه‌اى را تلاوت مى...

 تفسیر فی ظلال القرآن، مهم ترین اثر سید قطب و بیانگر نبوغ و قدرت فکری این نابغه فرزانه است. این تفسیر در میان تفاسیر قرآن کریم رویکردی سیاسی، اجتماعی، حماسی و تربیتی دارد  و مولف آن مفسری متجدد و روش تفسیری او نوین است. آشنایی مفسر با علل و اسباب نزول آیات به وی این امکان را می دهد که پیام ژرف و تفسیر واقعی آیه را دریابد و برداشت های تفسیری خویش را با شرایط و زمینه های نزول هماهنگ سازد. تفسیر آ...

امام رضا(ع) در مجلس مأمون و در مناظره با علمای مرو، درباره برتری عترت بر امت، از 34 آیه قرآن بهره می­برد و روش‌های استفاده امام از این آیات در این مناظره گوناگون‌ است. روش‌های امام در این مناظره عبارت است از: روش تفسیر قرآن به قرآن، استفاده از شأن نزول آیات، جری و تطبیق، بیان مصداق آیات و تفسیر مزجی. امام رضا(ع) با استفاده از روش قرآن به قرآن بسیاری از مبهمات آیات دربارۀ ا...

چکیده معرفت شناسی دانش اسباب النزول در پی آن است که بر پایه اصول و مبانی علم شناختی، ماهیت، مسائل، مبادی و پیش فرض ها، روش شناسی، جامعه شناسی، تاریخ تحلیلی، کارکردها و رابطه اسباب النزول را با سایر علوم بررسی کند.در این پایان نامه به شکل گیری دانش اسباب نزول در دو مرحله حدیثی و قرآنی پرداخته شده و سپس جریانات این دانش در سه مرحله: گستردگی مفهوم ، محدود شدن مفهوم و تحولات این علم در دروره معاصر...

سوره حج در زمره سوره هایی قرار دارد که محققان درباره زمان نزول و مکی یا مدنی بودن آن اختلاف دارند. پیدایش این اختلاف، متأثر از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول است. با این همه، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره حج در مدینه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسران، مکی بودن و قول جمهور آنان، آمیخته ای از مکی و مدنی بودن را نشان می دهد؛ چنان که بیشتر روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می کنند...