مفهوم «امنیت انرژی» در سال‌های اخیر به یکی از مفاهیم مهم و بحث‌برانگیز در روابط بین‌الملل و اقتصاد انرژی تبدیل شده است. ادبیات این مفهوم بیشتر در اروپا توسعه یافته است؛ زیرا کشورهای اروپایی بخش مهم نیازهای انرژی خود را از راه واردات تأمین می­کنند. از این جهت روسیه که یکی از مهم­ترین تأمین‌کنندگان انرژی اتحادیة اروپا به‌شمار می­رود، از اهرم انرژی برای نزدیکی بیشتر به اروپا استفاده می­کند. در این...

بعد از مرگ تیمور در سال 807ه.ق. و تقسیم امپراتوری او بین مدعیّان تیموری، شهر فرغانه به ظهیرالدین محمّد بابُر از فرزندان عمر شیخ ابن‌ابوسعید محمد‌ابن میرانشاه ‌ابن‌تیمور رسید و وی پس از تصرف سمرقند- پایتخت تیمور- در سال 906ه.ق. با دشمن قدرتمند‌تر از خود- محمّد شیبانی خان ازبک معروف به "شیبک خان" روبرو گردید که در نهایت باعث مهاجرت او به هند و تأسیس سلسله‌ی گورکانیان هند شد. با فروپاشی قدرت تیموریان ...

بسیاری بر آنند که حمله آمریکا به عراق سرفصل نوینی در روابط بین‌الملل و همچنین سیاست خارجی ایالات متحده محسوب می‌شود. این حمله نمودی است از تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده از یک سیاست مبتنی بر «هژمونی‌جویی» به یک سیاست «امپراتوری‌جویانه». به‌رغم اینکه سیاست ایالات متحده با واکنش منفی زیادی در سطح جهان روبه‌رو شد، اما در داخل ایالات متحده، حداقل تا مدتی، از آن استقبال می‌شد. آنچه در اینجا حائز ...

اگرچه نظام بین‌الملل، تا کنون، شاهد سلطه مطلق یک و تنها یک قدرت مسلط در همه عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، نظامی و فرهنگی نبوده، اما تلاش‌های نظری متعددی برای تبیین وضعیت‌های متصور برای چنین نظامی صورت گرفته است. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که «صورت‌های نظری ممکن برای نظام بین‌المللی که بر محور یک قدرت برتر قرار دارد، چه می‌باشند و ویژگی‌های اصلی آنها و نحوه تعامل بازیگران درون سیستمی چگونه خواهند ...

در جریان بخشی از فتوحات اعراب مسلمان که معطوف به نواحی شمال آذربایجان بود، آن‌ها با کوه‌های قفقاز که مانع طبیعی مهمی بود، برخورد کرده و با خزرها و سایر اقوامی که تحت سیطره امپراتوری خزر بودند، مواجه گشتند. خزرها، قومی ترک زبان و دارای پایگاه و خاستگاه قبیله‌ای و عشیره‌ای رو به شهرنشینی بودند که در این زمان مثل اعراب در مسیر تشکیل امپراتوری جدید و نوپا قرارگرفته بودند. روابط و مناسبات میان اعراب...

در قرن شانزدهم میلادی، سلطه روسیه در آسیا، شمال دریای سیاه و شمال دریای خزر که اقوام آن مسلمان بودند، گسترش یافت. عثمانیان در این ایده بودند که کانالی از رودخانۀ دُن به رودخانۀ ولگا حفر کنند تا با فتح استراخان و با کمک مسلمانان ترکستان راه پیشروی روس ها را به سوی دریای خزر سد کند و جبهه ای از پشت سر علیه ایران باز کند. اما روسیه پیش دستی کرد و با تصرف شهرهای غازان و استراخان و حوضۀ ولگا و پیشروی...

چکیده از لحاظ سیاست خارجی تسلط بر برخی مناطق ارزش این را دارد که دولت ها هزینه هایی در ازای آن پرداخت کنند . ارمنستان نیز چنین سرزمینی برای دو امپراتوری ایران و روم به شمار می آمد ، که موجب بروز درگیری های ممتد بین آنها شد . توسعه طلبی این دو امپراتوری باعث شد که مرزها به هم نزدیک شود و هر دو دولت در پی آن باشند که از ارمنستان به عنوان سدی در مقابل رقیب خود استفاده کنند و همچنین با استفاده از ...

از آنجائیکه دو امپراتوری ایران (ساسانیان) و روم شرقی (بیزانس) در تمام عمر خود دو قطب اصلی قدرت در جهان آن روزگار بودند و هر کدام فرهنگ و تمدن و نیز ویژگی های سیاسی، اجتماعی، و مذهبی خاص خود را داشتند، برای پیشبرد اهداف و دسترسی به منافع بیشتر خود ناگزیر به ایجاد روابط و مناسبات با یکدیگر بودند. این مناسبات از جنگ گرفته تا صلح و از مناسبات تجاری و مذهبی گرفته تا روابط فرهنگی و علمی متقابل را در ...