با سقوط حکومت طاهریان، مدعیان جدید قدرت برای چند دهه اوضاع شهرهای خراسان را به هم ریختند. برگشت یعقوب از خراسان و اختلافات عمرولیث با خلیفه فرصت مناسبی را برای احمد بن عبدالله خجستانی در کسب قدرت فراهم آورد. با کشته شدن خجستانی سپاهیان وی رافع را به فرماندهی خود انتخاب نمودند. وی دوران آرامی را در حکومت خراسان سپری نکرد. درگیری­های وی با عمرولیث صفاری- اختلافش با حسن بن زید علوی و حمله به طبرست...

از قرن سوم هجری به بعد سلسله های ایرانی در قسمتهای شرقی ایران به عنوان بخشی از حاکمیت خلافت بغداد، به قدرت رسیدند که هر یک از آنها از جهاتی در تاریخ ایران دارای اهمیت می باشند. امارت مستقل گونهء طاهریان در حقیقت نخستین نمونهء حاکمیت ایرانی در دورهء تاریخی بعد از اسلام بود. حکومت آنها هر چند نوعی انفصال از حوزهء قدرت خلفا محسوب نمی شد، به سبب توجهی که به احیا حیات قومی در خراسان اظهار کرد، آغاز ...

مهاجرت عالمان زیدی به ایران در میانۀ قرن سوم قمری و تأسیس حکومت زیدیه در نواحی دریای خزر هر چند عمری کوتاه داشت، اما از حیث فرهنگی به علت وجود مراکز و جوامع زیدی در آن نواحی و برخی شهر های خراسان، تا چندین سده پس از سقوط امارت علویان طبرستان، تداوم یافت. در قرون ششم و هفتم قمری میراث زیدیان ایران در چند مرحله به یمن منتقل شد که نقش مهمی در شکوفایی فرهنگ و تمدن زیدیه در آنجا داشته است. این مقاله...

چکیده رسوخ و ورود تشیع به مناطق مختلف ایران و حضور در آن نواحی مسئله ای است که از دیرباز مورد توجه مورخان کهن و پژوهشگران کنونی می باشد. آگاهی از چگونگی ورود تشیع و عوامل موثر برآن و نیز بررسی عوامل تثبیت و ماندگاری آن می تواند در حوزه تاریخ اندیشه ها موثر باشد. استرآباد و جرجان که در شرقی ترین ناحیه نفوذ سادات و پایگاه تشیع در قرون اولیه اسلامی بوده، از مناطق مهم در جذب گروه های مختلف علوی، ش...