محمود حسینی، منشی جامی، مورخ آغاز سلسلۀ درانیان، با تحریر کتاب مستطاب تاریخ احمدشاهی نقش مهمی در ثبت و ضبط وقایع و رخدادهای تاریخی این دورۀ سرنوشت‌ساز افغانستان ایفا کرد. ارجاعات متعدد و اقتباس از داده‌های تاریخی او نشان می‌دهد که تاریخ احمدشاهی کتابی تأثیرگذار بوده است. مسئلۀ اصلی در پژوهش حاضر، این است که محمود حسینی در اثر خود از چه بینش و روش برخوردار بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد ک...

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن ها تاریخ هایی با ارزش های متفاوت نوشتند و تاریخ نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی شاه آخرین اثر در تاریخ نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...

تاریخ معاصر افغانستان به علت ریشه­دار بودن سنت­های قبیله­ای، کمتر شاهد تغییر و تحول در نظم موجود سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده است. با این وجود مقاطع خاصی از تاریخ این کشور به اصلاح گرایی نام­گذاری شده که درآن اصلاح­گران درپی تغییرات وضع موجودبودند.مشخصا دورة امان­الله و دورة حکومت کمونیستی به علت گسترة اصلاحات از اهمیت خاص برخوردار است. این نوشتار درصدد پاسخ به این سوال است که جایگاه شعیان افغا...

اگر از چند مورد کار جدی صرف‌نظر کرده باشیم غالب نظریاتی که تاکنون به تاریخ ایران پرداخته‌اند، چه در سطحی ساده و چه در سطحی پیچیده‌تر، در لابیرنتی تودرتو از کش‌وقوس‌های شرق‌شناسانه سیر کرده‌اند. پارادایم‌هایی از این دست که در سنت فلسفه تاریخ قرار می‌گیرند به‌ناچار تاریخ ایران را در آئینة دولت/ مرکز نگریسته‌اند و سکوتی تاریخی به غیردولت/ غیرمرکز تحمیل کرده‌اند، برهه‌ای خاص از تاریخ را به...

یکی از پدیده های علمی در نیمه ی دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته ای در محافل علمی است. مطالعات میان رشته ای علی رغم کارآمدی بالا در راستای پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتی را برای دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّی این مطالعات از جمله ی این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته ای تاریخ و جامعه شناسی نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ی تعریفی از جامعه شناسی تاری...

خاورمیانه محدوده جغرافیایی پیچیده‌ای دارد و وقایع آن در صد سال گذشته جهان را متأثر کرده است. هر چند موضوعات مختلفی در حوزه‌های سرزمینی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خاورمیانه را به سمت منازعات گسترده پیش می‌برد، اما امروزه منازعه در مقیاس استراتژیک و مبتنی بر منافع قدرت‌ها در این منطقه جریان دارد. از زمان وقایع یازده سپتامبر، عوامل جدید مانند تروریسم القاعده‌ای، بحران‌های منطقه‌ای در افغانستان، عرا...

با بروز وقایع تاثیرگذاری چون، 11 سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 و عراق در سال 2003 سوالات مهمی در مورد اعتبار نظریه های مختلف روابط بین الملل در تجزیه و تحلیل رویدادهای بین­المللی مطرح شد. با این وجود ، در شرایط خاص آن زمان و ابهاماتی که کارشناسان در مورد اهداف و مقاصد دولت بوش داشتند، شرایط برای ارزیابی نظریه های مختلف روابط بین­الملل چندان مهیا نبود. پس از گذشت تقریبا یک دهه ا...