گستردگی، تنوع و پیچیدگی روابط اجتماعی، کلیت و مجردبودن قوانین، ضرورت فصل خصومت و عواملی همانند آن، می‌تواند توجیه‌گر ضرورت مبادرت به تفسیر قانون باشد. یکی از منابع مهمی که در زمینه تفسیر قوانین باید مورد توجه قرار گیرد، عرف است. حقوق خانواده بیش از سایر رشته‌های حقوق، تحت‌تأثیر عرف و روابط اجتماعی قرار دارد. مراجعه به قانون مدنی به وضوح این مطلب را ثابت می‌کند. اما باید توجه داشت که هر عرفی م...

جهانی‌شدن حقوق، یکی از مهم‌ترین چالشهای نظامهای حقوقی کشورها به حساب می‌آید. یکسان‌سازی قواعد حقوقی در حوزۀ قراردادهای تجاری بین‌المللی و تفسیر آنها نیز یکی از آثار مهم جهانی‌شدن حقوق است. تحت تأثیر همین مسئله، طرح تدوین قانون مدنی مشترک اتحادیه اروپا به عنوان یکی از بنیادی‌ترین اقدامات کشورهای اروپایی در راستای یکسان‌سازی بیشتر قواعد حقوقی به ویژه در حوزۀ قراردادها از تقریباً سه دهه پیش آغاز شد...

یکی از مسایل بنیادین در هر شاخه از علم حقوق، بررسی منابع و سرچشمه های قواعد آن است. حقوق اساسی نیز سرشار از قواعدی است که برای تشخیص آن باید سراغ منابع گوناگون رفت. ویژگی این رشته از حقوق، وجود اصل سلسله مراتب شدید میان قواعد آن است. قانون اساسی به دلیل وضع آن بوسیله قوه ی موسس که برتر از قوای تاسیسی یا عمومی هستند در بالای هرم این قواعد قرار دارند. در برخی از کشورها در سلسله مراتب میان مقررات ...

تفسیر مهم­ترین ابزار و مشغولیت حقوق­دانان در قلمرو دانش حقوق تلقی می­شود. ارتقای روش‌های تفسیر حقوقی نیازمند مددگیری از دانش­های زبانی جدید است. این مقاله در صدد است که با تشریح روش هارت در به‌کارگیری فلسفه‌ی تحلیلی، توانایی و کاربرد این رهیافت فلسفی را در ابهام­زدایی از واژه­های مبهم و عام حقوقی نشان دهد. هارت با به­کارگیری فلسفه‌ی تحلیلی، از مفهوم قاعده‌ی حقوقی "قانون" ابهام‌زدایی نموده است. ...

تئوری شهروندی علاوه بر حقوق، همراه عناصر تعهدات و نیز مشارکت تعریف می­شود. از این جهت طرح حقوق زنان، اگر فارغ از طرح تکالیف، تعهدات آنگونه که مطلوب قانون اساسی است، مورد نظر باشد بحثی ناتمام و ناکارآمد است. از سوی دیگر،استفاده از تئوری­های شهروندی به عنوان ابزار توصیف و تفسیر قانون اساسی، امکان درکی متوازن از حقوق و تعهدات زنان در منطق قانون اساسی را  نیز فراهم می­گرداند.البته در ذیل تئوری های ...

امنیت قضایی و اقتصادی از لوازم یک نظام حقوقی کارآمد محسوب می شوند اصل امنیت حقوقی به عنوان اصلی پویا که ایستایی نظام حقوقی را از میان می برد مطرح می شود و از پیشینه ای طولانی برخوردار است. فقه اسلامی به عنوان ریشه نیرومند حقوق موضوعه ما در موارد بسیاری به مصادیق این اصل اشاره دارد. مرحله اصلی در نظام قضایی کشور، انجام گرفتن فعالیتی است که آن را قضاوت می نامیم. رویه قضایی به واسطه عوامل مهمی چون...