متنبی 354-303) هـ ) به عنوان پرآوازه ترین شاعر عرب که تمام سروده هایش در قالبمدح است، خود را مردم شناس می داند و در اغلب قصیده ها آنان را سزاوار تحقیر می بیند . وبه ندرت از مردم در برابر حکومت دفاع می کند . در این مقاله شفاعت خواهی و میانجی گریوی در مورد معترضان و مخالفان حکومت ( کافور و سیف الدوله ) با جانبداری سعدی شاعرمردم گرا، از منتقدان و افراد ناراضی از حاکمان مقایسه می شود .زبان  متنبی ...

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیرگذاری سفرهای چهارگانه‌‌ی عرفانی در تحلیل و تبیین اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام بوده و اندیشه‌‌ی سیاسی را از نظر ملاصدرا با رویکرد عرفانی و با نگاه به «اسفار اربعه» بررسی کرده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن توصیف اسفار اربعه، دستاوردهای عقلی-شهودی هر یک از سفرها در اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام به بحث می‌‌گذارد . یافته‌‌ها بیانگر آن است‌‌که اسفار اربعه‌‌ی عرفانی می‌‌ت...

پیدایش ادبیات حماسی مانند هر نوع ادبی دیگر، ارتباطی مستقیم با زمینه‌های اجتماعی دارد. خیزش سربداران یکی از پرشورترین تحولات اجتماعی در تاریخ ایران است؛ به طوری که به تأثیر از موفقیت‌های آن، خیزش‌های متعددی در همان دوران علیه حاکمان ستمگر به راه افتاد. وجود جریان حماسه‌سرایی در روزگار نهضت سربداران از یک سو و وجود عواملی نظیر رهبران پهلوان‌منش و تودۀ ‌برانگیخته از ظلم حکام از سوی دیگر، این نهضت ...

تشیع از فروپاشی ایلخانیان تا برآمدن صفویان در ایران فراز و نشیب زیادی داشته است. بررسی وضع شیعیان در آن ایام در آذربایجان که مدتی بعد بستر تشکیل حکومت صفویان و رسمیت یافتن تشیع شده بود، اهمیت زیادی دارد. سوال اصلی پژوهش این است که حاکمان محلی آذربایجان پیش از روی کار آمدن صفویان چه نگاهی به تشیع داشته و با شیعیان آن نواحی چگونه برخورد کرده­اند؟ در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و برر...

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

شعور حرف زدن، شعور حرف شنیدن   حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   یکی از حقوق شهروندان در نظام اسلامی، حق اظهارنظر در برابر حاکمان است. این حق اختصاص به مطرح کردن مسائل شخصی ندارد و آنان می‌توانند نظرات خود را درباره همه مسائل جامعه، به عالیترین مقامات ارائه کنند. از اینرو در منابع اسلامی، از وجود «حجاب» و مانع بین حاکمان ...

در سده ششم هجری، حکومت سنی‌مذهب زنگیان در بخشی از عراق و شام به قدرت رسید و در دوران حدوداً یک صد و بیست ساله حیات خود، توانست زمینه‌ساز اقتدار سیاسی- اجتماعی بیشتر برای اهل تسنن در مناطق تحت حکومت خویش باشد؛ از جمله سیاست‌های راهبردی زنگیان در این راستا، برقراری روابط سازنده با نهاد آموزش و عالمان سنی و نیز واگذاری برخی مقام‌های سیاسی و اجتماعی به ایشان بود تا ضمن بهره بردن از توانمندی­های این ...

علل انقلاب اخیر مصر در سال جاری از دیدگاه‌های متفاوتی مورد بررسی قرارگرفته است. این پژوهش به طور خاص به مدل توسعه به کار گرفته شده در مصر در سی سال اخیر می پردازد. نخست به تبیین چهارچوب نظری مدل اقتدارگرای بوروکراتیک   پرداخته می شود و سپس به تطبیق این ویژگی‌ها بر ساختار اقتصاد سیاسی مصر در دوران مبارک اشاره‌شده و به این نتیجه می‌رسد که مدل به‌کار گرفته‌ شده درتوسعه سیاسی اجتماعی مصر موجب عدم م...

تاریخ نگاری محلی گیلان در فاصله ی قرن های نهم تا یازدهم هـ.ق قه طور چشمگیری رشد یافت.ضعف حکومت مرکزی و قدرت گرفتن حکومت های محلی در این منطقه را می توان از مهم ترین عوامل رشد تاریخ نگاری محلی این منطقه در این دوره دانست.برای شناخت تاریخ نگاری گیلان، بررسی سه مأخذ مهم این دوره تاریخ گیلان و دیلمستان، تاریخ خانی و تاریخ گیلان ضروری به نظر می رسد. بر اساس مطالعات انجام شده و بررسی تطبیقی ساختار س...

از ادوار درخشان تمدن اسلامی قرون چهارم و پنجم هجری است . بسـیاری از آثار علـمی مسلمانان در این دوره متعلق به حوزه حاکمیت آل بویه می باشد .علم دوستی و دانش پـروری حاکمان آل بویه وبالاتر از آن فرهیختگیو عالم بودن بسیاری از حاکمان، وزیران ، ندیمان و کارگزاران آنها عاملی موثر در گسترش علوم در این دوره بوده است . فارس به عنوان یکـی ازمراکز تحت نفوذ بویهیان از این قاعده مستثنی نبود . وجود مراکز علمی ...