زبانشناسان ممکن است بنا به دلایل مختلفی زبانها را با یکدیگر مقایسه کنند. اگر دو یا چند زبان را برای پی بردن به اشتراکات و اختلافات آنها با هم مقایسه کنند، این کار معمولا در حوزه زبانشناسی مقابله ای (contrastive linguistcs) قرار می گیرد. روش و فن توصیف در زبانشناسی مقابله ای به تحلیل مقابله ای (contrastive analysis) تعبیر شده است . تحلیل مقابله ای برای مشخص کردن دقیق مشکلاتی که فراگیران هنگام یا...

در چند دهه اخیر تحقیق و پژوهش یکی از چشم گیرترین فعالیت ها در رشته آموزش زبان دوم/ خارجی بوده است. ارتقاء جایگاه زبان فارسی در دنیا و گسترش آن از طریق آموزش زبان فارسی به خارجیان رسالتی خطیر است. انتخاب وجه فعل مناسب برای جمله های ساده و مرکب از نکات دشوار برای فارسی آموزان خارجی است و متأسفانه در خصوص آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان با بهره گیری از رویکردهای جدید زبان شناسی به ویژه رویکرد ...

هر موفقیتی در آموزش زبان، منوط به برنامه ریزی دقیق آموزشی است. نیازسنجی یکی از ارکان اصلی برنامه ریزی آموزشی محسوب می شود و به معنای تشخیص، انتخاب و درجه بندی نیازهای زبانی زبان آموزان است. اصطلاح نیاز به مفاهیم متعددی اعم از ضرورت ها، خواسته ها و کمبودها اشاره دارد. انگاره های متعددی با رویکردهای متفاوت، واکاوی نیازهای زبانی را مورد توجه قرار داده اند. انگار? لانگ (2005) که مبنای نظری پژوهش حا...

بررسی تطبیقی گسست رابطۀ اضافی در دستور زبان عربی و فارسی چکیده اصطلاح گسست رابطۀ اضافی به معنای جدا کردن مضاف از مضاف الیه و خارج کردن یک ترکیب از صورت و حالت اضافی است و از آن جهت آن را گسست یا فک اضافه نامیده‌اند که مضاف از مضاف إلیه جدا شده و از حالت ترکیبی خارج می‌گردد. این عمل در دستور زبان عربی و فارسی قابل اجرا و دارای کاربرد بوده و مورد استفادۀ اهل دو زبان است. هدف از این مقاله دست‌یا...

زبان های طبیعی نظام های پیچیده ای هستند و ایجاد دستورهای رایانه ای برای آن ها، هم به دانش زبان شناختی و هم به داشتن دانشی درباره زبان های برنامه نویسی نیاز دارد. هدف چارچوب دستوری (جی اف) آن است تا این فرایند را هموارتر نماید. جی اف یک زبان برنامه نویسی تابعی است که با استفاده از فنآوری نوین طراحی شده و در آن، مدل معنایی نظریه انواع با برنامه نویسی تابعی در می آمیزد تا سامانه ای را پدید آورد که...

کتاب دستور زبان فارسی دکتر امید طبیب ­زاده رویکردی نو به دستور زبان فارسی دارد. این کتاب بر پایه نظریه گروه­ های خودگردان در دستور وابستگی شکل گرفته است. نظریه دستور وابستگی که بررسی کننده روابط هسته و وابسته ­های آن است، نخستین بار از سوی «لوسین تنی­­یر» فرانسوی عرضه شد. این نظریه، هر گروه نحوی را به یک کشور فدراتیو متشکل از یک حکومت مرکزی و چند ایالت خودگردان تشبیه می­ کند. بنابراین، هر هسته ...

ظرفیت کلیدی ترین مفهوم در دستور وابستگی است. از میان مقوله های واژگانی گوناگون، فعل ها دارای کلیدی ترین نقش در نحو و معنای جمله طبق دستور وابستگی هستند. فعل مرکزیت جمله را در دستور وابستگی بر عهده داشته و معنای اصلی جمله را در درون خود نهان می کند. در این مقاله با بررسی روش های مختلف استخراج بی ناظر ظرفیت فعل در زبان فارسی، مسائلی پیرامون یافتن فعل در متون زبانی و ابهامات موجود در شناخت ظرفیت ف...

زبان های روسی و فارسی که به لحاظ رده شناختی به یک خانوادهء زبانی (شاخةزبان های هند و اروپایی) تعلق دارند، دارای یک سری مشترکات به لحاظ ساختارصرفی و نحوی اند. متمم به عنوان یکی از اجزای فرعی جمله، از موضوعات نحویاست که در هر دو زبان روسی و فارسی مورد مطالعه و بررسی قرارمی گیرد- با پذیرفتن تعریف جامعی از متمم، تحت عنوان کلمه ای که چیزی را به معنای کلمهء دیگر می افزاید و به عبارتی، معنای آن را تما...

شرط مجاورت به عنوان یکی از محدودیت های نحوی در اعطای حالت در برخی زبان ها مانند انگلیسی، هلندی، ترکی و هندی به شمار می رود و تاکنون مطالعات بسیاری دربارۀ وجود و عدم وجود شرط مجاورت در زبان های گوناگون صورت گرفته است. پژوهشگرانی مانند چامسکی (1981) و استوول (1981) قائل به نقش شرط مجاورت در دستور زایشی بوده اند و برخی پژوهشگران مانند جانسون (1991) نقش مجاورت را در دستور زایشی رد کرده اند. مخالفان...

پیوند دیرینۀ ایران و شبه قارّۀ هندوپاکستان به زمان‌های دور می‌رسد. اسناد و مدارکی از دورۀ هخامنشی در دست است و تصاویر غارهای اجانتا در جنوب هند حکایت از ارتباط ایران و هند در دورۀ ساسانی دارد. با نفوذ و گسترش اسلام در ایران در دوران حکومت سلطان محمود غزنوی و لشکرکشی‌‌های او به هند، اسلام به همراه زبان فارسی و تصوّف وارد آن سرزمین پهناور شد و به مرور ایّام با تشکیل حکومت‌‌هایی از مسلمانان و بعضاً ای...