دیرپای‌ترین آموزۀ مورد اختلاف ادیان بزرگ، ماجرای تشبیه و تنزیه، یا انسان‌پنداری و تعالی خداوند، در موضوعاتی از این قبیل است: که آیا قدرت، علم و ارادۀ او نیز همانند آدمیان دگرگونی می‌‌پذیرد یا خیر. این مقاله نشان می‌دهد که مولانا بر خلاف جبرگرایان اشعری، و تا حدودی همسو با شیعۀ امامیه و مرجئه، براساس اعتقاد به کرم بی منتهای حق تعالی، معتقد است که دست کرم و جود خداوند در هیچ آنی بسته نیست، بلکه ب...

در جامعۀ مسلمانان سدۀ اول و دوم، اندیشۀ «ارجاء» در دو مرحلۀ سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین7(ع)نیز به‌کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می‌توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی...

دین اسلام مختص مکان، قوم، نژاد خاصی نیست؛ بلکه، آن دین جهان­شمولی است که این ویژگی را دارد که فراتر از زمان و مکان به حرکت درآید. در قرآن، با آیاتی روبه‌رو می‌شویم که بر شکست‌ناپذیری اسلام تاکید کرده و نوید غلبه بر سایر ادیان را می‌دهد. طبق بررسی انجام شده، منظور از غلبه در این آیات، نه تنها غلبه منطقی، بلکه غلبه همه جانبه و عملی اسلام، بر همه ادیان است. از این رو، زمانی فرا خواهد رسید که اسلام...

معاد از موضوعات مهمی است که بخش قابل توجهی از آیات قرآن به آن اختصاص یافته است. اقناع یا متقاعد سازی به معنای انتقال پیام به مخاطب، تغییر نگرش و در نتیجه تغییر رفتار او می باشد. سوالی که این مقاله در پاسخ به آن سامان یافته است این است که روش اقناعی قرآن برای انتقال مفهوم معاد به انسان ها چگونه می باشد؟ با جستجو در منابع مرتبط با دانش ارتباطات و آیات نازل شده پیرامون موضوع معاد و روز قیامت این ن...

قرآن، به ‌عنوان کتاب هدایت انسان گاهی گذرا به برخی موضوعات علمی نیز اشاره کرده است که در این راستا مفسران به ‌ویژه در قرن اخیر با رویکردی علمی به تفسیر آیات قرآنی پرداخته‌اند. در این مقاله با روش تحلیلی و تطبیقی آرای مفسران و دانشمندان علوم تجربی درباره حرکت «کوه‌ها در قرآن»، تبیین، مقایسه و مورد بررسی قرار گرفته است. محور اصلی نوشتار، آیه 88 سوره نمل است. با مطالعه و بررسی آرای تفسیری در خصوص ...

پرورش روح و روان انسان و تربیت جامعه دینی بر اساس نهادینه کردن آموزه‌های قرآنی، پیوندی ناگسستنی با تاروپود باور به قیامت دارد. یکی از ویژگی­‌های مهم قیامت که علمش نزد پروردگار محفوظ مانده است و پنهان بودنش برای تربیت نفوس بشری، معنا می‌یابد، زمان وقوع آن است که با پایان حیات این جهانی رقم می‌خورد. از منظر قرآن کریم آثاری که بر مخفی بودن زمان قیامت مترتب می‌شود، از یک‌سو فرد را با آزادی در اعمال...

رجعت به معنای بازگشت گروهی از مومنان وکفار محض به این دنیا وحکومت ائمه اطهار ( علیهم السلام ) پس از ظهور حضرت مهدی (عج) وپیش از قیامت ، از ضروریات مذهب شیعه وجدا کننده آن ازدیگر فرق اسلامی به خصوص اهل تسنن است . شماری آیات قران صراحتا وضمنا ، روایات متواتر صحیح السند وتام الدلاله ، ادعیه و زیارات معتبروبرخی اصول عقلانی فلسفی موید این اصل بزرگ اعتقادی واثبات کننده آن می باشد . واقعه مهم رجعت ...

از جمله مباحث چالش برانگیز در حوزه خداشناسی مسئله رؤیت الهی است. از یک سو عادت و انس انسان به باور به وجود هر چیز در پی رؤیت آن، درخواست پیوسته رؤیت الهی را سبب شده است و از سوی دیگر، متون دینی بر استحاله این امر تاکید می‌کنند. شیوع روایات ناسره مبنی بر رؤیت خداوند توسط پیامبر(ص) در شب معراج یا رؤیت الهی توسط مؤمنان در روز قیامت، میان منابع روایی اهل سنت، زمینه باور به رؤیت را در میا...

در عصر حاضر نظام سیاسی مردم سالار با مشارکت سیاسی مردم شکل می‏گیرد.از این رو وجود حکومت برای جوامع بشری ضرورتی است که عقل به آن حکم می‏کند.یکی از خصوصیات مکتب سیاسی اسلام نسبت به سایر مکاتب، فراهم آوردن زمینه مشارکت همه قشرهای مردمی در تمام مراحل تصمیم‏گیری و سرنوشت ساز است. چرا که احکام اسلامی تا روز قیامت باقی و لازم الاجرا بوده و اجرای احکام الهی جز از رهگذر برپایی حکومت اسلامی امکان‏پذیر نی...

معاد جسمانی،کیفیت وامکان­پذیری آن ازجمله مسائلی است که فیلسوفان ومتکلمان اسلامی به طور گسترده  پیرامون آن بحث کرده، و به نحوفزاینده ای تلاش کرده­اند ،در تبیین آن میان عقل و نقل سازگاری ایجاد کنند. یکی از این متفکران،حکیم سبزواری است که در برخی از آثار خود برای اثبات امکان­پذیری و وقوع معاد جسمانی دلایل و براهین عقلی ارائه کرده،وبه شبهات مطرح پیرامون معاد جسمانی وکیفیت آن پاسخ داده است. حکیم سبز...