پس از گسترش موج تجددگرایی در ایران در سده نوزدهم، تقریباً همه متون علمی کهن به کناری گذاشته شد و به جای آن از متون ترجمه شده غربی برای تدریس در مراکز علمی استفاده شد. در همین سده در هند، برخلاف ایران، با وجود حضور استعماری بریتانیا و گسترش علوم و فنون جدید، همچنان متون فارسی و عربی دانشمندان ایرانی به‌عنوان کتاب مرجع و منبع درسی، استفاده می‌شد. در این پژوهش، با استفاده، علل و عوامل وفاداری مسلما...

از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و می...

ایران و شبه قارۀ هند از زمان­های قدیم روابط مستحکم سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشته­اند؛ کما این­که در دورۀ اسلامی، ملل مسلمان آسیایی اعم از اعراب، ترکان و ایرانیان با فرهنگ شبه قاره تماس پیدا کردند؛ از این­رو تمدن هند از مبادی اسلامی تأثیر پذیرفته است. برخی از خاورشناسان با تأکید بر پاره­ای از اختلافاتی که در گذشته و حال میان مسلمانان و هندوها وجود داشته است، اظهار می­دارند که ماهیت جوام...

  یکی از تذکره‌های گمنامی که در شبه قاره در سال 1260هـ . به رشتۀ تحریر درآمد،معدن الجواهراثر محمّد مهدی واصف مدراسی است.این تذکره از پنج جهت حائز اهمّیّت است.یکی این که این کتاب در حکم مجموعه‌ای از فنون ادبی مانندعروض و قافیه و صنایع ادبی است.دوم از جهت شاعران هم‌عصر نویسنده که در کمتر تذکره‌ای می‌توان شرح حال آنها را یافت و همچنین تاثیری که بر دیگر تذکره‌های بعد از خود گذاشته است.سوم از جهت نقد ...

به دنبال آغاز عصراکتشافات جغرافیایی در قرون پانزدهم وشانزدهم رقابت شدیدی بین اروپائیان برسر به دست گرفتن کنترل ادویه شرق وثروت های افسانه ای آن آغاز شد .اقدام بازرگانان هلندی در سال 1599 میلادی در افزایش قیمت هررطل فلفل از سه به هشت شیلینگ خشم ماجراجویان دریانورد انگلیسی را برانگیخت. ازاینرو الیزابت ملکه ی انگلستان درسال 1600میلادی موافقت خود را با اختصاص تجارت شرق به کمپانی انگلیسی هند شرقی اع...

زنده یاد قیصر امین پور، شاعر، نویسنده، هنرمند و منتقد ادبی و استاد دانشمند ِدانشگاه تهران و از همه بالات، انسانی وارسته و پارسا، از پرآوازه ترین ادیبان معاصر – نه تنها در ایران، افغانستان و تاجیکستان و شبه قاره، بلکه در قلمرو فرهنگی و تمدنی زبان و ادبیات فارسی – به شمار می رود و در کشورهای دیگر هم شناخته شده است. او با سروده ها و ترانه هایش به جهانی شدن شعر فارسی مدد رسانده و افکارشاعرانه اش، طر...

یکی از ابعاد مهمّ زندگی جلال‌الدین محمّد دوانی، تأثیر گسترده ی او بر حوزه ی فرهنگ و اندیشه ی منطقه ی شبه‌قاره ی هند است. باتوجه به این که در این‌ موضوع مطالعه ی منسجمی وجود ندارد، توجه به جای در این حوزه برای تکمیل مطالعه ی ارتباط فرهنگ ایران و شبه‌قاره ضروری به ‌نظر می‌رسد. مطالعه ی حاضر به شیوه ی کتاب خانه‌ای، با تأکید بر منابعی انجام شده که هم‌زمانِ او بوده یا در منطقه ی شبه‌قاره سامان یافته اس...

با توجه به کثرت ترجمه­های انگلیسی قرآن در شبه قاره، می­توان این سرزمین را از فعال­ترین مشارکت­کنندگان در این عرصه دانست. اهتمام به این ترجمه­ها در این سرزمین دلایل مختلفی دارد از جمله وجود فرق مذهبی مختلف در شبه قاره و تضادهای عقیدتی موجود بر سر معنای درست کلام خدا میان آنها، سلطه استعمار انگلیس و تلاش مسلمانان برای جلوگیری از تحریف مفاهیم اسلامی و معانی قرآن در ترجمه، و گسترش دین اسلام و مبارز...

فرایند مهاجرت نخبگان ایرانی به شبه قاره ی هند از زوایای مختلف مورد توجه محققان قرار گرفته است لیکن مطالعه و پژوهش در چگونگی، چرایی و تأثیرگذاری مهاجرت پزشکان ایرانی به عنوان جمع خاصی از این مهاجران خواست مقاله ی حاضر است. مطالعات مقدماتی نشان داد که حرکت رو به رشد این مهاجرت ها از یک سو متأثر از وجود عوامل دافعه در ایران و از سوی دیگر عوامل جاذبه در هند بوده است. با رصدکردن  چگونگی ورود پزشکان ...

یافته‌های باستان شناسی ارتباط تجاری ایران و بین النهرین و دره سند در شبه قاره هند را از دوره سومریان اثبات می‌کند. مردم ایران و هند در طول تاریخ حتی پیش از ورود اقوام آریایی به فلات ایران و سرزمین هند با یکدیگر ارتباط فرهنگی داشتند. یافته‌های باستان‌شناسی در هند، مشابه آثاری است که باستان‌شناسان در فلات ایران و بین‌النهرین به دست آورده‌اند. این دست-آورد حکایت از آن دارد که ساکنان هند و ایران پی...