وزن شعر یکی از عوامل جدایی‌ناپذیر آن است که باید متناسب با مضمون و دیگر عناصر شعر انتخاب شود. حکیم سنایی، شاعر بزرگ اوایل قرن ششم، اشعار بسیاری از جمله قصیده، غزل، مثنوی و رباعی از خود به یادگار گذشته است. اشعار سنایی مصداق شایان‌توجهی از هماهنگی میان وزن و محتوا هستند. در این جستار، پس از بررسی گزیده­ای از اشعار این شاعر نامدار (330 غزل و قصیده)، به کیفیت و کمیت انواع وزن در آن و همین­طور میزا...

صور بیانی از جمله عناصری هستند که شاعران و نویسندگان برای زیباتر ساختن سخن خود از آن ها استفاده می کنند. در ادوار مختلف شعر فارسی همواره، با تصویرهای بیانی مختلف روبه رو می شویم که هر یک به نوبه? خود حایز اهمیت است و محققان می توانند با بررسی آن ها به شیوه? تفکر شاعران و چگونگی کاربرد تصویرهای گوناگون در شعر آنان پی ببرند. سنایی به عنوان یکی از شاعران دوره? گذار از سبک خراسانی به سبک عراقی، صاح...

هدف از پژوهش حاضر نقد و تحلیل آوایی صدوهفتاد غزل سنایی از منظر مکتب فرمالیسم با تأکید بر تحلیل آواها و القاهاست که موریس گرامون به آن‌ها توجّه داشته است. بر این اساس در ذهن پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ آیا می‌توان از تکرار آواهای به کار رفته در شعر سنایی به القاهایی دست یافت؟ آیا تکرار واج و القای آن می‌تواند احساسات یا نام‌آواهایی را تداعی کند؟ در تحلیل واجی غزل‌ها، با در نظر گرفتن تأثیر انتخاب واژگا...

حکیم سنایی غزنوی (ف532) یکی از اندیشمندان دوران‌ساز و ازجمله تأثیرگذارترین سرایندگان شعر تعلیمی عرفانی است که همواره شاعران و عارفان این دیار به ذهن و زبان او اقتدا کرده‌اند. در این نوشته کوشیده‌ایم تا با تتبع نسبتاً جامع در دیوان و حدیقه، آرای سنایی را درباب تشبیه و تنزیه، قدم و حدوث، توقیفی‌بودن یا نبودن اسما و صفات خداوند و غرضمندی حضرت حق در آفرینش هستی تبیین کنیم و با مواضع فِرق مشهور کلامی...

سنایی شاعری عالی مقدار و عارف بلند مقام قرن ششم هجری از آن دسته از استادان مسلم شعر فارسی است که با گذشت زمان در عظمت مقام و تأثیر کلام شان هیچ کمی و کاستی راه نیافته، نه مرور ایام مقام شامخ شان را توانسته است به فراموشی بسپارد و نه گرد افول توانسته است بر عارض و رخسار آثار جاویدان شان جای گیرد. بدون تردید سنایی در توسعه و اشاعه ی و نضج بخشیدن به شعر عرفانی تأثیر به سزایی داشته است. زبان سنای...

پژوهش حاضر بر آن است که  خصیصه‌های زیبایی‌شناختی را در مثنوی‌های سنایی از حیث فنون آوایی بررسی کند؛ بدین منظور، از نظریات نوین زبان‌شناسی و ادبی مناسب با اثر بهره جسته‌ است. نظریة هنجارگریزی یکی از این نظریات ادبی است که نخستین بار «لیچ» آن را ارائه کرد. هنجارگریزی از مهم­ترین عوامل پیدایش سبک ادبی است. در این تحقیق، برای رسیدن به پاسخ این پرسش که سنایی چگونه هنجارگریزی آوایی را ابزاری برای آفر...

تشبیه از مهم¬ترین ابزارهای تصویرگری در آثار ادبی به ویژه شعر به شمار می¬رود. تشبیه و استعاره همواره کاربرد گسترده¬ای نسبت به انواع دیگر صور خیال در شعر شاعران داشته¬اند. با بررسی دقیق تشبیه¬ها و استعاره¬های ادوار مختلف شعری، می¬توان اطلاعات سودمندی در مورد خصوصیات و ویژگی-های سبکی و روحیات و دیدگاه¬های حاکم بر هر دوره به دست آورد. در مثنوی حدیقه¬¬الحقیقه با حجم بالایی از تشبیهات مواجه می¬شویم....

قلندریه یکی از جریانهایی است که اکثر محققان بر این باورند در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم شکل گرفته ، هر چند زمان دقیق پدید آمدن آن کاملا روشن نیست. قلندران بدون شک پیش از سنایی غزنوی نیز وجود داشته اند ، اما نخستین بار در قلندریات حکیم سنایی به صورت عنصری تصویری مطرح شده اند و با عطار و مولانا و حافظ ارج و منزلتی والا یافته اند.این پایان نامه در شش فصل تنظیم شده است. فصل اول پس از مقدمه و ...

سنایی شاعر بزرگ ادبیات فارسی است وجایگاه ممتازی در میان گویندگان این مرزو بوم داردکه به واسطه عرفان وحکمت شهره است. عرفان وحکمت درشعر وی از بسامد بالایی برخوردار است ویکی ازمضمون های اصلی شعر اوست که نشان از سیر وسلوک وآگاهی گسترده وی از فرهنگ ایران دارد .سنایی این حکمت و عرفان را گاه با رمز می آمیزد وبه موجوداتی چون دیو وپری اشاره می کند که یکی دیگر از ویژگی‌های شعر اوست ،وی با بهره‌برداری از ...

سنایی شاعر بزرگ ادبیات فارسی است وجایگاه ممتازی در میان گویندگان این مرزو بوم داردکه به واسطه عرفان وحکمت شهره است. عرفان وحکمت درشعر وی از بسامد بالایی برخوردار است ویکی ازمضمون های اصلی شعر اوست که نشان از سیر وسلوک وآگاهی گسترده وی از فرهنگ ایران دارد .سنایی این حکمت و عرفان را گاه با رمز می آمیزد وبه موجوداتی چون دیو وپری اشاره می کند که یکی دیگر از ویژگی‌های شعر اوست ،وی با بهره‌برداری از ...