متون کهن، به ویژه متون دینی، همواره سرچشمه­ی اقتباس برای متون ادبی بوده است. این موضوع، در شعر معاصر، گسترش بیشتری یافته و در این میان، قرآن کریم نقشی بی بدیل ایفا نموده است به طوری که هر کدام از شاعران و ادیبان، به فراخور حال خویش، آثار خود را  به آن آراسته­اند. محمد عفیفی مطر، شاعر معاصر مصری، از جمله شاعرانی است که در شعر وی، نمونه­های فراوانی از بینامتنی دینی، قرآنی به چشم می­خورد. شیوه­­ها...

این که آیا در ادبیات فارسی شعر سپید وجود دارد سوالی است که مقاله ی پیش رو سعی در یافتن پاسخی برای آن دارد. نوشتار زیر با تحلیل تعریف، تاریخچه و تقطیع عروضیِ آن چیزی که در ادبیات جهان به عنوان شعر سپید نامیده می شود و مقایسه ی آن با آن چیزی که در ادبیات ایران این عنوان را دارد به این نتیجه می رسد که به کار بردن عنوان شعر سپید برای شعرهای ایرانی – به ویژه برای مُبدع این نوع شعر در ایران یعنی احمد ش...

از میان شیوه­های مختلف نقد که در مطالعات ادبی به کار می­روند، نشانه­شناسی ساختارگرا شیوه­ی است که از رهگذر آن به رمزگشایی نشانه­ها و روابط هم نشینی و جانشینی بین آن ها و انسجام ساختاری متن دست می­یابیم. هوشنگ ابتهاج از بزرگ ترین شاعران معاصر است که چشم­انداز گسترده و گوناگون شعرش نشان از تخیّل پویای وی دارد. شعر «ارغوان» وی با نمادها و نشانه هایی درآمیخته است که آن ها را مناسب زمان کرده و منویات...

از زوایای مهم و قابل بررسی در دیوان حکیم ناصرخسرو، وزن عروضی و پیوند آن با محتوا در اشعار این شاعر بزرگ است. با مطالعه در دیوان شعر شاعر، می توان دریافت که او در بحرهای بسیط، جدید، غریب، طویل، متدارک، مشاکل، مدید، کامل، وافر، هیچ شعری نسروده، اما از 11 بحر عروضی هزج، رمل، مضارع، متقارب، منسرح، سریع، خفیف، مجتث، قریب، رجز، مقتضب و در مجموع، 26 وزن عروضی بهره گرفته که خود، نشان از تنوع وزنی در دی...

در دهه چهل قرن شمسی حاضر جریان جدیدی در شعر معاصر فارسی ظهور کرد که به دلیل گسست کامل از جریانهای شعری پیش از خود و به سبب غرابتی که در اندیشه‏ها و اشعار بانیان و شاعران آن وجود داشت، به «موج نو» مشهور شد، و پس از گذشت مدتی کوتاه، با تغییراتی اندک، در هیأت «شعر حجم‏گرا» نمودار شد. این جریان در مقایسه با جریان شعر «سنت‏گرا» شعری بود «سنت گریز» یا حتی «سنت ستیز» بود و در مقایسه با جریان «شعر نو ی...

شعر دوره سقوط با ویژگیهای خاص در تاریخ ادب عربی معرفی شده است .تقلید و تکرار و عدم نوآوری شعرا ‘ رشد کمی شعر‘ معماگویی‘بازی با حروف و کلمات ‘ و استعمال بیش از حد صنایع بدیعی ‘از جمله صفاتی است که شعر دوره سقوط را به آن متصف نموده اند . شرف الدین انصاری از شعرای قرن هفتم این دوره است . اغراض شعری او به مدح اختصاص یافته و فقط سه مورد رثاء در کل دیوان او ملاحظه می شود . او ابیات امرؤالقیس ‘ متنبی ...

شعر علاوه بر اینکه سبب رشد جنبه‌های فردی و اجتماعی، تقویت ذوق زیبایی‌شناسی و غنای دایره واژگانی کودک می‌شود، ممکن است تأثیر منفی بر کارکرد زبان او داشته باشد. عدول از هنجارهای معیار، استفاده نادرست از کلمات، و جمله‌بندی غیراصولی موجب جایگزینی نامناسب ساخت‌های دستوری در ذهن کودک می‌شود؛ ازاین‌رو لزوم مطابقت کلام با مقتضای حال مخاطب و القای مناسب پیام، ضروری می‌نماید که شاعران شعر کودک، ابتدا به ...

پیدایش شعر سپید در عصر حاضر نقطة عطفی در تاریخ زبان و ادبیات عربی بشمار می-رود. با تولد این پدیدة نوین شعری مفهوم کلی شعر و به‌ویژه موسیقی شعری دگرگون شد. بدین‌ترتیب در راستای فرآیند مذکور ساختار موسیقایی شعر معاصر عربی از بافت سنتی و کهن خود خارج شد و معماری کاملاً متفاوتی پیدا کرد. معماری مذکور که در شکل‌گیری آن علاوه بر شاخص‌های کمّی، شاخص‌های کیفی نیز به کار گرفته شده بود، بیشتر در فضای درو...