آدمی در طول دوره حیات خویش، با مفهوم زمان به بهانه های مختلف مواجه است. مناسبت ها1 به مفهوم نقاط شاخص یک دوره زمانی، در ذهن انسان، جایگاه خاصی داشته و یادآور واقعه یا رویداد مهمی است. در این میان ابزارها و واسطه های مختلفی، زمینه ساز برقراری ارتباط انسان با زمان می شود. محیط زیست آدمی، به عنوان ظرف عام زندگی انسان، در برگیرندة همه مظاهر و شئون و لحظه های زندگی اوست. محیط طبیعی، با زمینه های نها...

هدف این مقاله بررسی شکل‌گیری و روند تحول محله خاک سفید به مثابه بازار غیررسمی زمین و مسکن و همچنین تحلیل حق به شهر در محله‌های فرودست شهری است. این بازارها یکی از منابع رایج تأمین مسکن و دسترسی به خدمات برای گروه‌های کم‌درآمد در بسیاری از نقاط شهری بزرگ کشورهای توسعه‌یابنده است و اکنون از آنها با عنوان محله‌های فرودست شهری نام برده می‌شود که تحت تأثیر توأمان شهری شدن فقر (فقر شهری) و سیاست‌های ...

شهرنشینی و توسعه شهری همواره یکی از مهم ترین چالش های پیش رو در مباحث برنامه ریزی منظر و مدیریت اکوسیستم های طبیعی بوده است. این پژوهش، در پی آن است تا با استفاده از روش ساخت سناریوی مرجع، شکل توسعه پراکنده شهری حاصل از سکونت، تفریح و انجام فعالیت های گردشگری را در اکوسیستم دره گنجنامه واقع در حومه شهر همدان به نمایش بگذارد. بدین منظور از هفت فرضیه و چهار معیار برای شبیه سازی توسعه پراکنده شهری...

ایستگاه های مترو به عنوان نقاط اتصال دو دنیای متفاوت (بافت شهری و شبکه زیرزمینی مترو)، نقش مهمی در منظر شهر ایفا می کند. این ایستگاه ها نواحی اطراف خود را از جنبه های کالبدی - عملکردی، حمل و نقل، مسایل اقتصادی و اجتماعی تحت تأثیر قرار می دهد. با این وجود به منظر شهری این نواحی که از عوامل مؤثر و تأثیرگذار در خوانایی شهر است، توجه کمتری شده است. این نقاط شاخص عملکردی، با تغییرات هدفمند در نواحی ...

پارکها به عنوان یک از مهمترین عناصر در فضای سبز شهری، نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی و مراودات فرهنگی شهرنشینان دارند. در فرهنگ ما اگر چه ایجاد فضای سبز به معنای خاص آن به صورت "باغ" پیشینه بسیار کهنی دارد و به دوره هخامنشیان باز می گردد، اما از اواسط دوره قاجار و به دنبال افزایش مراودات ایران با غرب، شاهد تأثیر پذیری سبک باغسازی در ایران از سبک های غربی می باشیم. با این حال حضور پارک های شهری...

محله از ارکان اصلی کالبد شهری بوده و تعادل زندگی اجتماعی در شهرها بستگی به حفظ محله‌ها دارد. در قرن بیستم، آرمان محله مسکونی در بسیاری از نظریه‌های نوین محور قرار گرفته و برای حل مشکلات گوناگون شهری مانند مدیریتی، روابط اجتماعی و انسانی، مسایل بهداشتی و رفاهی و ابعاد معنایی و هویتی، از این روش استقبال شده است. از سویی دیگر با مطرح‌شدن بحث‌های توسعه پایدار مقیاس‌های متفاوتی برای عملی‌ساختن آن در...

مطالعه نظام فضاهای مذهبی در متن شهرها، به عنوان یکی از لایه های نشانه شناسی، مؤلفه مؤثری در شناخت منظر شهری به مثابه یک ساختار اجتماعی ـ فضایی پایدار است. تبیین نحوه حضور فعالیت های مذهبی در محیط شهر که مترتب از مفاهیم معنوی و فرهنگی حاصل از جهان بینی حاکم بر جامعه است؛ ابزار مناسبی برای قرائت ساختار اجتماعی ـ فضایی شهر و نیز شکل گیری فضای جمعی است. این نوشتار در پی آن است که از طریق بررسی فضاه...

متغیرهای موجود در سازمان فضایی شهر، بر نحوه آمدوشد شهروندان تأثیرات متقابلی دارند. نبود فرآیند برنامه ریزی برای تحلیل این متغیرها باعث افزایش زمان، فاصله، هزینه ها و استفاده زیاد از خودروی شخصی برای دسترسی به کارکردهای شهری گردیده است. شهر رشت از جمله شهرهای گسترده کشور است که سازمان فضایی پراکنده آن باعث شده تا شهروندان برای دسترسی به کارکردهای شهری، بیش از بیش از خودروی شخصی استفاده کنند.  به...

با روند روبه رشد توسعه که در پی تحولات سریع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع اتفاق می‌افتد، دامنه گسترش کالبدی شهرها فراتر از اراضی پیرامونی رفته و به سکونتگاه‌های مجاور که به شکل روستاهایی خودکفا در طول تاریخ شکل گرفته است، می‌رسد. روستاهای مورد اشاره در ابتدا به عنوان سکونتگاه‌های حاشیه شهر، و با ادامه روند گسترش شهری به شکل محلاتی درون شهرها تغییر چهره می‌یابند. جماران، امام‌زاده قاسم، چیذر، د...