سابقه استفاده از فرم سازه‏ای قوس در ایران به هزاران سال می‏رسد. قوس از اجزای ‏بنیادین در معماری ایران است. ‏دیگر سیستم‏های سازه‏ای نظیر طاق و گنبد از قوس‏ها بدست آمده است. قوس‏ها، طاق‏ها و گنبدهای مصالح بنایی توجه و حیرت بسیاری از محققان را در طول قرن‏ها برانگیخته و امروزه مطالعات ویژه‏ای در این زمینه در حال انجام است. این فرم‏ها در بناهای تاریخی و خطوط ریلی و جاده‏ای بسیاری از کشورهای دنیا قاب...

در ماوراء النهر در سده های نهم تا دهم میلادی برای اولین بار ساختمان هایی پدید آمد که نماد ها و تزیینات دوران پیش از اسلام را از دیدگاه معماری در خود حفظ کرده بودند. این ویژگی ها به ویژه در ساختمان مقبره ها روشن تر متجلی شد. به تدریج از آغاز قرن دوازدهم میلادی، آرامگاه های دارای شیرازه و گنبد و پیش طاق های مُقوّس، و کاشی کاری و حکاکی روی سفال در معماری ظهور کرد. نگارنده در این مقاله برخی از آثار ن...

«زوج» و «زوجیت» از مفاهیم مهم قرآنی اند که فهم دقیق و صحیح آن ها در جهان بینی و نوع نگرش انسان به هستی و درک جایگاه خویش در طرح هوشمندانه خلقت بسیار مؤثر است.شناخت عوامل تأثیرگذار در نظام آفرینش، درک فلسفه ازدواج، داشتن دیدگاهی جنسیتی یا غیرجنسیتی درباره آغاز خلقت (آدم و زوجش) و سنجش میزان ضرورت وجود عنصر جنسیت در سرای واپسین (بهشتیان و دوزخیان) به چگونگی فهم این مفهوم بستگی تام دارد. واژه «ز...

استان لرستان دارای قابلیت­های ژئوتوریستی فروانی می­باشد که به واسطۀ همین قابلیت­ها، به عنوان پایتخت ژئوتوریسم کشور انتخاب شده است. وجود غارهای باستانی به عنوان اولین زیستگاه­های بشر، آبشارها، دریاچه­ ها و ...، باعث شده تا مناطقی مانند کوهدشت و اشترانکوه به عنوان مناطق مناسب احداث ژئوپارک در استان لرستان معرفی شود. دره شیرز در غرب شهرستان کوهدشت از جمله مناطقی است که دارای عوارض ژئوتوریستی منحصر...

چکیده | شکل و طرح باغ بخش مهمی از خصوصیات آن را بازنمایی می‌کند. باوجود این، معمولاً گوناگونی طرح باغ دست‌کم به اندازۀ اهمیتی که دارد مورد توجه قرار نمی‌گیرد. مطالعۀ باغ‌های موجود و یا اسناد و مدارک باغ‌هایی که زمانی وجود داشته‌اند، ازجمله راه‌های اصلی برای شناخت گونه‌های مختلف باغ است. اما با توجه به اینکه بسیاری از باغ‌ها تخریب شده‌اند، فهم باغ‌سازی برخی دوره‌ها به‌راحتی میسر نیست. در نبود نمو...

هنر رسمی بندی یکی از الگوهای شاخص و اصیل در معماری سنتی است که زمینه را برای پوشش طاق فراهم می کند. این هنر بومی، نمادی از تسلط معماران ایرانی به علم هندسه محسوب می شود. برخلاف سایر تزئینات هندسیِ معماری ازجمله یزدی بندی، مقرنس و کاسه سازی، رسمی بندی به زمینه دقیق و منظمی نیاز دارد. هرچند زمینه های مناسب برای اجرای رسمی بندی به طور تجربی با آماده سازی زمینه از طریق تغییرات در پای کار مهیا می شده...

دوره ماد یکی از پرابهام‌ترین دوره‌های تاریخی ایران و به تبع آن معماری ماد نیز دارای جنبه‌های ناشناخته زیادی است. یکی از مهمترین محوطه‌های تاریخی ماد تپه‌نوشیجان ملایر است که استقرار اصلی آن، یک دوره زمانی از 750 تا 650 ق.م را شامل می‌شود. این محوطه در فاصله سالهای 1967 تا 1977 توسط هیات انگلیسی به سرپرستی دیوید استروناخ کاوش شد که در نتیجه آن بناهای ارزشمندی که کمک بزرگی به شناخت معماری ماد می‌...

امروزه با توجه‌ به گسترش روز­­­­­­­­‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزون محیط‌های شهری، افزایش تراکم سازه‌های سطحی و کمبود فضای لازم برای حمل ­و‌‌ نقل درون ­شهری، نیاز به اجرای سازه‌های زیر‌‌زمینی نظیر تونل و ایستگاه‌های زیرزمینی مترو در محیط‌های شهری بیش از گذشته احساس می‌شود. یکی از عوامل حائز اهمیت در اجرای ایستگاه‌های عمیق مترو در محیط‌های شهری انتخاب روش مناسب حفاری است که تأثیر به سزایی در پایداری فض...

سخن سردبیر برای حفاظت محیط‌زیست که مهد زایش، رشد و بالندگی همه موجودات، از جمله انسان است باید همه گروه‌های اجتماعی فعال باشند. مردم عادی، متخصصان و مسولان هر یک وظیفه‌ای خطیر در این میانه دارند. روشن است که در کشاکش زندگی روزمره و تلاش برای رفع نیازهای فوری و روزانه، برخی از جنبه‌های حفاظت محیط‌زیست که نتایج آن در درازمدت نمایان می‌گردند به طاق نسیان سپرده می‌شوند. برای جلوگی...