بحث بازتاب شاهنامه در متون نظم و نثر ایران کاری بس پردامنه است. شاهنامه حکیم فردوسی، کتاب هویت فرهنگی ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسی ریشه دوانده که گویی رکن اساسی در تجدید حیات آثار می باشد. شاهنامه اثر چه داعیه عرفانی بودن ندارد اما در متون مهم عرفانی ما حضوری زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبی فردوسی به گونه ای ست که تصور یک لحظه جدایی فرهنگ و ...

درون مایه، شخصیت ها و نمادهای اسطوره ای شاهنامه همواره مورد توجه شاعران و نویسندگان معاصر بوده است. مؤلفان ادبیات کودک و نوجوان نیز به بازآفرینی و بازنویسی داستان های شاهنامه توجه شایانی داشته اند. آرمان آرین در رمان فانتزی راز کوه پرنده، بخش های حماسی شاهنامه را با تکیه بر حوادث زندگی رستم برای گروه سنی کودک و نوجوان بازآفرینی کرده است. این جستار، برپایه نظریة ترامتنیت ژرار ژنت، روابط فرامتنی ...

شاهنامه در تقسیم بندی های شعری جزء ادب حماسی به شمار می آید ولی این اثر حاوی نکات تعلیمی بسیاری است که اگر آن را جزء ادب تعلیمی قرار دهیم رواست. بخشی از این ارزشمندی شاهنامه از دید حکمی به دلیل نوع داستانی اثر است. از سویی بخشی از ادب تعلیمی ما را امثال و حکم تشکیل می دهد و شاهنامه به دلیل کارکرد تعلیمی امثال و ارزش‌های تعلیمی خود یکی از گنجینه های بی نظیر فارسی از این حیث است. امثال و حکم متأث...

 پژوهندگان شاهنامه آن­گونه که باید تحقیقات چندانی دربارة مکان­های شاهنامه انجام نداده‌اند، علاوه براین ضبط برخی از این مکان­ها در نسخه­های خطی وچاپ­های شاهنامه نادرست وپریشان است؛ نسخه­نویسان شاهنامه هم تلاش چندانی برای ضبط صحیح این نام­ها انجام نداده وگاه به عمد آن­ها را با نام­ها وکلمات مأنوس در روزگار خود  جایگزین کرده­اند.آنچه در این مقاله به آن پرداخته­شده­است، بررسی و روشن کردن یک جای نا...

شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، بزرگترین اثر حماسی زبان فارسی و پشتوانه فرهنگ و اندیشه های ایرانی ، از چشم اندازهای گوناگون قابل بررسی است. عناصر بلاغی نیز در این اثر سترگ نمودهای فراوانی دارد . پایان نامه حاضر با عنوان فرهنگ استعارات شاهنامه به بررسی ابیات شاهنامه از نظر استعاره ها پرداخته و نشان داده است سخنور طوس از این ابزار بیانی و تخیل گری تا چه حد بهره گرفته است. در این نوشتار، پس از تبیی...

شاهنامۀ فردوسی بیشتر از هر اثر ادبی دیگری در تاریخ نگارگری ایران مصور شده­­است. گسترۀ مطالعاتی که تاکنون بر روی نگاره­های مذکور انجام شده­است را می­توان به دو رویکرد عمده تقسیم کرد. در غالب این مطالعات، آثار صرفاً بازنمودی از متن مکتوب بشمار می­آیند. تمرکز بررسی­ها بر فُرم، تکنیک­های اجرای آثار و دسته­بندی­های مکتبی بوده­است. بخش دیگر، وارد حوزۀ معناشناسی آثار شده­اند و هدفشان دست­یافتن به دلالت­...

بررسی نقش زنان در شاهنامة فردوسی و بازتاب سیمای آنها در آن، جزو بحث هایی است که همیشه مورد مناقشة اهل فن و تحقیق بوده است. برخی معتقد به زن ستیزانه بودن شاهنامه هستند و برخی دیگر در پی رد این مدعا. هدف از انجام این پژوهش بررسی شخصیت، نقش و تأثیر زنان شاهنامه در داستان های آن است. شخصیت هر یک از زنان شاهنامه منحصربه فرد و یکتاست؛ همچنان که نقش زنان در تمام داستان های شاهنامه یک شکل نیست و دارای ...

در مقالة حاضر سعی شده است اشعار شاهنامه، مندرج در تاریخ جهانگشای جوینی، در دو بخش بررسی و ازحیث لفظ و مضمون با شاهنامه تطبیق شود و مطابقت یا اختلاف و مغایرت این ابیات با شاهنامه بیان شود. در بخش اول، به میزان ابیات شاهنامهشیوة درج آن ها در تاریخ جهانگشای جوینی با ذکر عنوان داستان های شاهنامه که این اشعار از آن ها انتخاب شده و نیز به نبود تعداد معدودی از این ابیات در شاهنامه اشاره شده است و ضمن ...