چکیده با ورود فلسفه به دامان فرهنگ اسلامی، عدهای به مخالفت با این نحله فکری برخاستند . مکتب معارفی خراسان از جمل? این مخالفان میباشد. این مکتب در سده چ هاردهم هجری قمری، توسط میرزا مهدی اصفهانی شکل گرفت و در ابتدا مشهد مقدس ، کانون ترویج این عقیده قرار گرفت. شاگردان میرزای اصفهانی، پیرو تعالیم استاد، با تکیه بر خلوص معرفت مکتب » دینی، به تخطئه علوم بشری به ویژه فلسفه میپردازند. در حال حاضر...

زندگی سیاسی در جامعه دینی هم نیازمند داشتن بنیان های عقلی و دینی و هم نیازمند احکام و جزئیاتی است که رفتارهای سیاسی را در درون یک نظم سیاسی قاعده مند می کند. نیازمندی اوّلی را فلسفه سیاسی و نیازمندی دوم را فقه سیاسی پوشش می دهد. فلسفه سیاسیِ تولید شده در فرهنگ اسلامی، عهده دار هویت، دوام و بقا و رشد و تعالی زندگی سیاسی می باشد و فقه سیاسی نقش مؤثری در سامان دهی زندگی سیاسی و ابتنای آن بر عدالت دا...

این مقاله طرح نظری هانری کربن درباره «دانش فرهنگ معنوی» را شرح داده است. فرضیه مقاله آن است که کربن برای دانش فرهنگ معنوی طرحی ارائه کرده است؛ مبانی نظری آن را بیان و روش ویژه ای طرح کرده است و حتی در آثارش مصادیقی از آن را به تفصیل بیان کرده است. هدف این پژوهش، تشریح امکان طرح نوعی متفاوت، از دانش فرهنگ است که با سنت دینی قرابت دارد و دچار تاریخ گرایی و لاادری گری رویکردهای مدرن، نیست. روش پژو...

در میان شیوه های مرسوم نقد ادبی در فرهنگ ایرانی اسلامی، نقد منطقی یکی از مهم ترین ئ دامنه دارترین شیوه های نقد ادبی بوده است. بنیان گذار این شیوه، قدامه بن جعفر است که با نوشتن کتاب «نقدُ الشعر» خود باعث پیدایش بحث هایی درازدامن و پیچیده در حیطه فهم و تحلیل اثر ادبی شد. در واقع، با طرح این رویکرد، دو مسأله مهم در نقد و ادب مسلمین به میان آمد: نخست بررسی میزان دخالت و تأثیر عقل در آفرینش و تحلیل ...

ابوحیان توحیدی از دانشمندان گمنام در دوران احیای فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره آل بویه است وی شخصیتی پیچیده داشت که طعن و تمجید افراد را با هم می آمیخت افرادی که از نظر فکری با او هم رأی بودند مورد تمجید قرار می داد و از مخالفان خود به بدی یاد می نمود. فیلسوفی بود که فلسفه را خوب خوانده و متوجه آن می شود.امام با خیلی از امور فلسوی مخالف بود و از دخالت فلسفه در امور دینی به شدت جلوگیری می کرد.

اصطلاح «پر جبرئیل» در قرن ششم هجری به یکی از اصطلاحات پربسامد در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی بدل می‌شود. این اصطلاح وجودشناساسانه که شکل تکوین‌یافته‌ای از انگارۀ پیشینی «بال فرشته» است، عمدتاً در متون صوفیانه ساخته و پرداخته می‌شود و به‌مرور به اصطلاحی بنیادین در طرح مبانی هستی‌شناسانۀ متفکران مسلمان بدل می‌شود. از قرن ششم به بعد، این اصطلاح در سایر حوزه‌های علوم اسلامی از جمله حکمت و فلسفه به‌کا...

انگیزه های شهادت طلبی از منظر جامعه شناسی، روان شناسی و فلسفه معاصر غربی که در تحلیل واقعیتها و حقایق مادی با مشکل مواجه است، قابل حصول و وصول نبوده و وجود فاصله ارزشی و فرهنگی ما بین عده ای از همین صاحبنظران علوم اجتماعی باعث شده است که آنها در توصیف نظرات خود درباره انگیزه های شهادت، قضاوت یک جانبه ای را ارائه داده و بدون در نظر گرفتن ریشه های آن در فلسفه حیات، هستی شناسی، آغاز شناسی، فرجام ش...

آن چه فلسفة دین هگل نامیده می شود حاصل نگاه فلسفی وی به دین است. در نظام فلسفی هگل، هنر، دین، و فلسفه در بخش روح مطلق قرار دارد. هنر نمود حسی، دین نمود تمثّلی، و فلسفه صورت عقلی (مفهوم) امر مطلق است. این سه مقوله در نسبتی دیالکتیکی با یک دیگر قرار دارند. دین آنتی تز (وضع مقابل) هنر، و فلسفه سنتز (وضع مجامع) هنر و دین است. مهم ترین تحولی که به وسیلة هگل، دربارة دین، در تاریخ تفکر پدید آمد پیدایش ...

فلسفه های قرن بیستم زیر دو عنوان مهم قاره ای و تحلیلی، دسته بندی می شوند. از سوی دیگر، تطابق، انسجام و عمل گرایی، شایع ترین نظریه های مطرح در تبیین کیفیت رابطه ذهن و عین، در قالب نظریه های صدق یا همان حقیقت می باشند. حال، اگر بخواهیم نظریه های حقیقت را در متن دو سنت بزرگ قاره ای و تحلیلی، ارزیابی کنیم، با دو سوال مهم مواجه خواهیم بود: اول اینکه با عنایت به واگراییِ انکارناشدنیِ جغرافیایی، تاریخی ...

عدالت را می توان در زمره قدیمیترین مفاهیمی دانست که در فلسفه سیاسی راجع به آن بحث هایی گسترده صورت گرفته است، واژهای که در طول تاریخ از آن تعاریف متنوعی ارائه شده و در گذر زمان دچار تحولات معنایی زیادی گشته است. اما آنچه در این میان هرگز تغییر نکرده خواست انسان ها برای دسترسی به عدالت و جامعه ای عادلانه است. خواستی که امروزه و در جوامعی چندفرهنگی اهمیتی دوچندان یافته است. برقراری عدالت در جوا...