برخی معیارهای برتری، مانند انتساب به پیامبر، سلامت جسمانی، حسن وجه، نژاد،‌ شخصیت و ... در فقه مشاهده می‏‏شود که در ظاهر با اصول انسانی و اخلاقی ناسازگار می‌نماید. در این مقاله، ابتدا این معیارها شناسایی می‏‏شود و سپس به دلیل تردید در وجود چنین احکامی در شریعت، با بررسی‏‏های فقهی و تتبع در میان آثار فقها، میزان استواری آنها تحقیق می‌شود. در این میان، وجود برخی از احکام در شریعت، مردود شناخته می‌...

نظام شریعت اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی وحقوقی کامل با منابع پایدار کتاب و سنت و بهره مندی از عقل به عنوان رسول باطنی، سازگارترین نظام ارزشی با تغییرات و تحولات جهان است؛ به طوری که منطق به کار رفته در کتاب و سنت، منطقی چند ارزشی و پیوسته است. در این نظام ارزشی، گزاره های دینی درجه بندی و پیوسته، با متغیرهای زبانی بیان گشته است. این مقاله کوششی است در تبیین نظام ارزشی پیوسته و فازی، تا فرایند...

گسترش جوامع انسانی، پیشرفت و توسعه روزافزون نرم­افزارها، عدم رعایت قوانین و استفاده­ی غیر اصولی از این وسایل موجب بروز حوادثی در زمینه حوادث رانندگی سبب شده است. به دلیل اهمیت بسیار موضوع و افزایش حوادث منجر به صدمات جانی و مالی در عصر حاضر، در این پژوهش سعی شده است موضع فقه اسلامی با استناد به منابع کتاب، سنت، دلیل عقل و قواعد فقهی نسبت به حوادثِ ناشی از عدم رعایت مقررات رانندگی، بررسی و مورد ش...

از جمله مباحث فقهی سؤال برانگیز در احکام متفاوت بین زن و مرد، مسئله گواهی است. طرح ناقص قضیه شهادت و گواهی در استراتژی فقه ژورنالیستی باعث به وجود آمدن این جنجال شده است. این مسئله تا بدان جا پیش رفته که بسیاری رویکرد غالب قرآن و فقه اسلامی را مردانه می‎انگارند تا زنانه و این خود باعث برخی کژفهمی‎ها، دگراندیشی‎های افراطی و نواندیشی‎های مخالف متون شریعت می‎گردد. مهم‎ترین دلیل برای اثبات نابرابر...

نظام شریعت اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی وحقوقی کامل با منابع پایدار کتاب و سنت و بهره مندی از عقل به عنوان رسول باطنی، سازگارترین نظام ارزشی با تغییرات و تحولات جهان است؛ به طوری که منطق به کار رفته در کتاب و سنت، منطقی چند ارزشی و پیوسته است. در این نظام ارزشی، گزاره‌های دینی درجه‌بندی و پیوسته، با متغیرهای زبانی بیان گشته است. این مقاله کوششی است در تبیین نظام ارزشی پیوسته و فازی، تا فرایند...

انحلال رابطۀ زوجیت فقط در مواردی خاص و آن هم در شرایطی که در فقه و قانون پیش‌بینی شده‌است، صورت می‌گیرد. در فقه امامیه و حقوق پاکستان که در حوزۀ شریعت براساس فقه حنفیه است، موجبات فسخ نکاح به‌طورکلی به سه قسم تقسیم شده‌است: دستۀ اول: خیار عیب، دستۀ دوم: خیار تدلیس، دستۀ سوم: تخلف از شرط صفت. این پژوهش به‌صورت توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی با هدف آشنایی و برجسته‌کردن وجوه اشتراک و افتراق موجبات...

مسئله «شریعت،‌ طریقت و حقیقت» از مسائل اختلافی میان شیعه و گنابادیه است. نگاهی که اسلام و شیعه دارد‌ نه‌فقط منجر به نفی شریعت و احکام شرعی نمی‌شود، بلکه التزام به آن را ابتدائاً و استدامتاً تقویت می‌کند. گنابادیه ابتدائاً مانند شیعه است،‌ اما گرچه در ظاهر عباراتشان،‌ استدامتاً نیز تمسک به شریعت را لازم می‌دانند، ولی در برخی از دیگر عباراتشان تهافت وجود دارد. همچنین، در عمل، التزام همیشگی و مستمر به...

موضوع مقاله حاضر، بررسی نقش کارآمدی و ناکارآمدی حکم شرعی در مقام استنباط است؛ معیار کارآمدی حکم شرعی به عنوان پیش‌فرض، توانایی حکم شرعی در تأمین اغراض آن و سازگاری با اغراض دیگر احکام شرعی و مقاصد شریعت و اهداف دین، لحاظ شده و ناکارآمدی حکم شرعی، به ناکارآمدی مطلق (= کلی) و موقعیتی (= موقت) تقسیم شده است. در این مقاله، نقش کارآمدی حکم شرعی در استنباط حکم شرعی، در مقا‌م احراز صدور روایت، استظهار...