حدود دو سده پس از ظهور اسلام، تولید سفال در سرتاسر سرزمین‌های اسلامی به‌تدریج دستخوش تغییراتی شگرف شد. در سرزمین‌های شرقی اسلام این تحولات هم‌زمان با آغاز نهضت‌ها و جنبش‌های ایرانی و تأسیس سلسله‌های مستقل مانند طاهریان و سامانیان صورت پذیرفت. مهم‌ترین سهم هنرمندان سامانی در ساخت سفال‌های اسلامی ابداع و تکامل سفال‌های منقوش گلابه‌ای است. این سفالینه‌ها با الگوهای تزیینی متنوعی همچون نقوش تجریدی،...

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم م...

یکی از راه‌های دستیابی به فرهنگ و دانش بشری، مطالعه‌ی هنر تمدن‌های گوناگون است. در شناخت تمدن ایران نیز، شوش از اهمیت والایی برخوردار است و سفالینه های منقوش آن، بر تارک موزه‌های جهان می‌درخشند. این مقاله سعی دارد به ‌شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی و تاریخی، علل توجه جهانیان به این سفالینه‌ها، به‌ویژه جام شوش را بررسی کند. اولین موردی که احساس لذت را در بیننده ایجاد می‌کند، زیبایی ظاهری است که از طریق: ...

معرفی و شناخت نقوش سفال‌های شهر سوخته‌ی سیستان که یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می‌رود و نیز از تمدن‌های حوزه رود هیرمند محسوب می‌شود، دارای اهمیت زیادی درزمینهٔ های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال‌های شهر سوخته و شناخت ویژگی‌های تزئینی آن‌ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به‌صورت نقش و طرح جلوه‌گر شده‌اند، باعث آگاهی ما از تفکر، با...

در این رساله ضمن بررسی موقیعت جغرافیائی زیست محیطی دشت شوش در گذشته و حال،پیشه مطالعه باستان شناسی،به بررسی نقوش سفالینه های از نوسنگی تا آغاز نگارش می پردازد. در این بررسی تمام نقوشی که بوسیله کاوشگران چه در گذشته و چه در بررسی های امروزی منشر شده است مورد استفاده قرار گرفته و از لحاظ ظاهری قابل تشخیص و کدگذاری بوده اند و در چهار گروه هندسی،گیاهی،جانوری و انسانی به صورت مصور ارائه گردیده است....

سفالگری در دوران معاصر بسیار متحول شده و جایگاه ویژه ای یافته است. هنگامی که این تحولات با پشتوانه ی فرهنگی و بومی همراه می شود، هنری بوجود می آید که ضمن برخورداری از هویت و اصالت، توانایی پاسخ گفتن به نیازها و دغدغه های معاصر را نیز دارد. در این پایان نامه با رویکردی که به یکی از مراکز سنتی سفال ایران یعنی لالجین شده است، سعی در طراحی ظروف با استفاده از نقوش سنتی سفال لالجین، با انگیزه¬ی احی...

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم...

تقارن یک ابزار تحلیلی است که پیرامون شناخت روابط میان فرهنگی و مقایسۀ اشیاء هنری مورد استفاده قرارگرفته و از دهۀ 1900م. در علم باستان­ شناسی و با مطالعه بر سفال آغاز شده است. فرهنگ­ های متفاوت (ادوار تاریخی مختلف) اولویت­ ها و سلایق تقارنی متفاوتی دارند. تغییر فرهنگ در تغییر اولویت­ های تقارن و یا حضور نوع جدید الگوی تقارن منعکس می­ شود. هدف از این پژوهش، مطالعۀ تغییر و یا استمرار فرهنگ در ادوا...

هم‌زمانی تاریخی حکومت سامانی و آل‌بویه، نوزایی فرهنگی و هنری عمده‌ای را سبب شد. در این دوران، سامانیان و آلبویه‌ در آثار هنری خود از هنر ساسانی تأثیر پذیرفتند، لکن تأثیرات آن‌ها از جهاتی با یکدیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر مطالعة شباهت‌ها و بیان علل تفاوت‌ها در تأثیر‌پذیری هنر سامانی و آل‌بویه از هنر ساسانی است. از آنجا که هنر دوره سامانی و آل‌بویه در تحولات هنر دوره‌های بعدی سهم بسزایی دارند،...

شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیۀ فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیۀ اسلامی در آن جای دارد. این مقاله با معرفی یکی از مهم­ترین  شاخصه­های مواد فرهنگی در باستان‌شناسی، یعنی سفال با تکیه بر نقش، پس از تبیین و طبقه­بندی سفال‌های این محوطۀ فرهنگی و مقایسۀ آن با سایر سفال‌های کشف ­شده در فاصلۀ زمانی قرن دوم...