اقبال لاهوری از شخصیت های شاخص و پیشرو اسلامگراست که آموزه­های قرآن کریم، سنت نبوی، میراث فرهنگی و مدنی تمدن اسلامی در آثارش اهمیت ارجاعی زیادی دارد. اسلامگرایی او از سویی واکنشی بود در مقابل عملکرد غرب(فرنگ)، و مکاتب فکری و فلسفی آن و از سوی دیگر بازخوانی آرمانشناختی(ایدئولوژیک) احکام دینی، رفتارهای نبوی و بازیابی میراث فکری تمدن اسلامی و خلاصه بازگشتی آگاهانه و نواندیشانه به خودی (خویشتن) دین...

یکی از مباحث عمده و محوری در عرفان اسلامی بحث «وحدت وجود و ریشه های آن در تصوّف» است که در باب آن محققان ایرانی و غربی نظرات متفاوتی ارائه داده اند. بحث وحدت شهود هم از مباحث بسیار نزدیک به وحدت وجود است که گاه با وحدت وجود یکی شمرده شده است. همچنین بحث حلول و اتّحاد که جنبه تفریطی وحدت وجود است در آثار و تعالیم بعض از صوفیه انعکاس یافته است. مولوی در تمثیل های گوناگون خویش در مثنوی معنوی به تبیی...

توحید در دیدگاه عارفان اسلامی با نظریه وحدت وجود هماهنگ است؛ اما برخی از فقها این برداشت را کفر و معتقدان به آن را کافر و نجس دانسته‌اند. پژوهش حاضر برای شناخت دقیق مسئله می‌کوشد ضمن تبیین مستند دیدگاه عارفان و نظریه «وحدت شخصی وجود» در عرفان اسلامی، حکم برخی از فقها به کفر و نجاست آنان را بررسی و ارزیابی کند. در این مقاله روشن می‌شود که از نظرگاه عرفان اسلامی، وجود از آن جهت که وجود است واجب ب...

طراحی و اجرای دقیق و صحیح تمرکززدایی اصولی، برای سازمان دهی مناسب اداره دولت- کشور، نیازمند اصول مختلفی است که بتوانند چارچوب بندی درست این شیوه از اداره امور محلی را در کنار سایر مفاهیم به ارمغان بیاورد. طبقه بندی درست این اصول در کنار بررسی علمی آنها می تواند کمک شایانی به این امر نماید.اصول تحدید کننده، در کنار اصول راهنمای تمرکز زدایی دو طبقه کلی از این اصول می باشند. اصول وحدت ملی و تمامیت...

جنبش‌های اجتماعی از موضوعات مبتلابه و اثرگذار در ساحت سیاسی ـ اجتماعی جوامع هستند؛ ازاین‌رو مطالعة آنها همیشه مورد توجه بوده است. جنبش دانشجویی نیز به دلیل حساسیت‌های خاص خود از جایگاه ویژه‌ای در این زمینه برخوردار بوده است. مقالة حاضر بر آن است تا ضمن ارائه مقدمه‌ای نظری در خصوص جنبش‌های جدید اجتماعی و به طور خاص جنبش دانشجویی، به مبانی فکری و عملکرد دفتر تحکیم وحدت از آغاز شکل‌گیری تا روی کار...

اصولا مطالعه، تحقیق، تدوین و تکمیل هر نوشته و هر موضوع نیازمند چینش و دسته بندی مطالب به صورت منطقی با شیوه و اسلوب متناسب به آن بوده و با رویکرد خاص تنظیم و بر اساس قواعد و ضوابط دنبال می گردد. نوشتار حاضر "بررسی علل پیشرفت و انحطاط مسلمانان با توجه به آیات قرآن" با توجه به اهمیت و ضرورت آن با رویکرد تاریخی و قرآنی به صورت زیر نگارش و تدوین یافته که شامل مطالب ذیل است: 1- بیان طرح تحقیق با زیر...

مفهوم وحدت اسلامی، در تاریخ معاصر از شبه‌قارۀ هند برخاست و در نهایت، از طریق سید جمال در جهان اسلام گسترش یافت. این مفهوم همواره در چارچوب دوگانۀ مفهومی فرقه‌گرایی و سکولاریسم مورد خوانش و توجه قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده که این مفهوم درست عکس کارکرد خود که ایجاد وحدت در بین فرق اسلامی برای غلبه بر عقب‌ماندگی ناشی از استعمار و استبداد است، عمل کند. در این مقاله سعی بر آن است که زمینه‌های...

نظریه وحدت وجود یکی از بنیادی‌ترین مسائلی است که در حوزه تصوف و عرفان اسلامی مطرح شده است. از دیدگاه عارفان، وجود حقیقی مخصوص ذات حق بوده و ممکنات تجلی آن وجود حقیقی هستند. با ظهور ابن‌عربی، در سدۀ هفتم این نظریه از تبیین‌های دقیق‌تری برخوردار شد، و بن‌مایه اصلی نظام عرفانی وی را تشکیل داد. سیّد محمد گیسودراز، از عرفای مهم سدۀ نهم در شبه‌قاره هند، با این نظریه مخالفت کرده است. در این مقاله، پس ا...