هدف: استدلال بر وجود معیاری حداقلی برای علم؛ یعنی خطاپذیری و همچنین ارائۀ معیار نویسندگان؛ یعنی آزمون‌پذیری است. روش: نقد و بررسی رویکردهای مختلف در مورد چیستی روش علمی و معیار‌های لازم برای معرفت علمی در سه دیدگاه پوزیتیویسم منطقی، ابطال‌گرایی پوپر و ساخت‌گرایی، به علاوۀ آموزۀ صدق جزیی داکوستا و فرنچ است. یافته‌ها: نظریه های علمی خطاپذیرند، رأی ساخت گرایان بر عدم وجود هر گونه معیار برای نظریه ...

چکیده: معرفت شناسی بخشی از فلسفه است که از امکان و روش های اکتساب معرفت و ماهیت و حدود و ثغور دانش بحث می کند. این پژوهش با عنوان "تبیین دیدگاه معرفت شناسی فایرابند و نقد دلالت های روش شناختی آن برای پژوهش های تربیتی بر اساس رئالیسم انتقادی پوپر" در پنج فصل سامان یافته است، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی در آثار فایرابند به دنبال پاسخ به سوالات زیر بوده است، الف:ویژگی ها و مختصات معرفت شناسی ف...

هر بخش از الهیات کارل رانر ارتباطی ناگسستنی با خوانش او از وضعیت انسان دارد؛ او معتقد است که خداوند سهمی از وجود خودش را با آدمی به اشتراک نهاده است. این عطیه ی خداوند منتظر پاسخ مثبت از سوی انسان است. چنین مولفه ی وجودیی در حیات عینی و ملموس آدمی آثاری دارد و تحقق راستین و غایی خود را خواستار است. این نگرش به انسان، راه به مسیح شناسی استعلایی می برد. مسیح پاسخ قطعی به این پیشنهاد وجودی خداوند ...

هر نظریه ای برای تداوم خود نیازمند است تا با مقتضیات زمانی و مکانی هماهنگی و تحول یابد. در تحول یک نظریه، باید فرضیه های اصلی یک نظریه را حفظ کرد تا به بن و ریشۀ آن ضربه وارد نشود. ازسوی دیگر، تحول باید به گونه ای باشد که یک نظریه بتواند با شرایط زمانی و مکانی خود وفق یابد. این همان چیزی است که در روش شناسی لاکاتوش مشاهده می شود. ایمر لاکاتوش ازجملة فیلسوفان علم محسوب می شود. او منتقد روش شناسی...

با توجه به اهمیت روش‌شناسی در فلسفه علم و به‌ویژه در علوم اجتماعی، در این مقاله روش‌شناسی کارل مارکس یکی از موثرترین عالمان اجتماعی بررسی شده است. روش مارکسیستی امروزه به‌طورگسترده مورد استفاده پژوهشگران می‌باشد؛ درحالی‌که کمتر کسی به این مسئله واقف است. روش مارکس در مطالعه­ پدیده­ها به این صورت است که از واقعیاتِ آفاقی پیچیده آغاز می­کند و در سیری نزولی به سویِ مفاهیم هرچه بسیط­تر پیش می­رود. سپ...

به‌ تعبیر «کارل‌ پوپر» مسأله‌ شناخت‌ از زمان‌ دکارت‌ به‌ این‌ طرف، سمت‌ و سویی‌ «ذهنی» یافته‌ و لذا مشاهده‌ می‌شود که‌ «واقع‌گرایی‌» در ژرفای‌ باتلاق‌ مقدمات‌ ذهنی‌ ـ روانی‌گرفتار شده‌ و اشتباهی‌ بزرگ‌ در حوزه‌ معرفت‌ رخ‌ نموده‌ که‌ نتیجه‌ آن‌ اتکای بیش‌ از حد به‌ مقوله‌ای‌ ذهنی‌ به‌ عنوان‌ «عقل‌ متعارف‌» است. پوپر برآن‌ بود که‌‌ با رجوع‌ به‌ سنن‌ مکتب‌ ارسطویی‌ می‌توان به‌ نگرشی‌ واقع‌بینانه‌ ...

متن حاضر سخنرانى کوتاهى از ایمره لاکاتوش دانشمند برجسته منطق، فلسفه علم و فلسفه ریاضى در رادیو است که ایراد شده است. لاکاتوش در سال 1922 در مجارستان به دنیا آمد، در سال 1994 از دانشگاه بروسن فارغ التحصیل شد. در سال 1945 به ترجمه مهمترین آثار ریاضى پرداخت و ترجمه اثر بزرگ پولیا[1] «چگونه باید حل کرد» را به پایان رساند. در سال 1956 که شورش طرفداران تیتو در مجارستان به وسیله ارتش شوروى سرکوب شد، ل...