با توجه به معاصرسازی (contemporization) اسطوره و تاکید پساساختارگرایان (post structuralists) و هرمنوتیک¬های نو که تاکید را بر رمزگشایی (decode) و تاویل و تفسیر مخاطب از پیام گذاشته¬اند، در این پژوهش، نگاهی جدید و مدرن به یک اسطورۀ کهن انداخته می¬شود و ارتباط این اسطوره با قوانین فیزیک مدرن، از جمله قوانین نیوتن، مورد سنجش قرار می گیرد.

داستان عربی معاصر و به ویژه قهرمان آن، در مقایسه با داستانهای کلاسیک عربی، دگرگونی بسیاری به خود دیده است، قهرمان های امروز دیگر از حالت حماسی گونه و اغراق آمیز خود خارج شده اند، امروزه داستان عربی به بیان دغدغه های اجتماعی، مسائل ملّی و بیان عواطف مردمی می پردازد و ملّت ها را به ایستادگی در برابر حاکمیّت وابسته و خارج شدن از زیر یوغ استعمار برمی انگیزند. قهرمان داستان دور? معاصر، برخاسته از دل جا...

اسطوره ها همیشه به یک حال نمی مانند، بلکه با گذر زمان برخی از آنها با شکل جدیدتر به صورت داستان های حماسی نمودار می شوند. در این تغییر و تبدیل، دگرگونی هایی در داستان اسطوره ای صورت می پذیرد. دلایل گوناگونی برای تبدیل اسطوره به حماسه وجود دارد و داستان ها در طی تحوّل خود به جابه جایی، شکستگی، قلب، حذف و ... دچار می گردند. در ورود اسطوره به حماسه، قهرمان ها هم از این تغییر به کنار نمی مانند. در ا...

نقد اسطوره‌ای یا نقد کهن‌الگویانه به کشف الگوهای ذهنی و تبلور آن‎ها، در آثار ادبی می‌پردازد. اهمیت این شیوه از آنجاست که به بررسی اساطیر از چند دیدگاه می‌پردازد و زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و روانی را در آفرینش اساطیر، بررسی می‌کند. ازآنجاکه در این مقاله، بر آنیم تا به کندوکاو در ریشه‌ها و زمینه‌های روانی اسطوره بپردازیم، از میان مضامین متنوّع در فرهنگ‌های گوناگون، بُن‌مایۀ «اسطورۀ کودک رهاشده»1 ا...

اندیشۀ رویین‌تنی، که ریشه‌ای کهن داشته و بیانگر آرزوی دیرینه بشر برای دستیابی به آسیب‌ناپذیری و بی‌مرگی است، به انحای گوناگون در میان اسطوره‌های ملل مختلف نمود یافته است. سه اسطورۀ رویین‌تنی، یعنی آشیل، اسفندیار و زیگفرید، در مقایسه با سایر رویین‌تنان از تواتر بیشتر و جامع‌تری برخوردارند و رویین‌تنی به عنوان یک انگاره کهن‌الگویی در روایت هر سه اسطوره قابل بحث و مطالعه است. از آنجا که بسیاری ازپ...

این پژوهش به بررسی پنج نمایش‌نامۀ منتخب از میان آثار مشهور نغمه ثمینی براساس اسطوره‏سنجی ژیلبر دوران می‏پردازد. این روش حدود سال‏های 1370 برای نخستین‏بار از سوی دوران ارائه و وارد عرصة نقدهای نو شد. در این نظریه و روش به‏طور هم‌زمان متن و فرامتن‏هایی مانند زندگی‏نامۀ نویسنده و محیط اجتماعی او اهمیت می‏یابند. اسطوره‏سنجی نقدی بینارشته‏ای است و فرایند و روش آن را می‏توان به سه مرحلة: نمادسنجی، رو...

درمیان آثار ایبسن که در ایران شناخته شده اند‘ دشمن مردم بیشتری خواننده و بیشتری مخاطب تلویزیونی و تئاتری را داشته است. در میان شمار زیادی از این گروه‘ گونه ای برداشت تحسین آمیز از ‹‹قهرمان›› این نمایشنامه دیده می شود که بسیار بحث انگیز است که این خود نشانگر خوانش های یک سویه نگر منتقدان یا کارگردانان این اثر است. در این گفتار‘ نویسنده سرچشمه چنین برداشتی را آرمانخواهی و قهرمان پرستی نهفته در رم...

در داستان های منثور عامیانه، زنان نقش هایی گوناگون برعهده دارند. در مقایسه با نقش منفعل و تزیینی زن در ادبیات رسمی و غنایی؛ نقش زنده، پویا، اثرگذار و گاه محوری زن در قصه های عامیانه تأمل برانگیز است. زنان فعال با شخصیت مثبتشان، آغازگر عشق، عیارپیشه، یاور قهرمان، پاسدار آزادی و آبروی خویش، جنگجو، طبیب و پرستار قهرمان، مخالف ازدواج اجباری، ثابت قدم در عشق، اهل مکر زنانه، فداکار، مهربان، خردمند، گ...

بهرام بیضایی را می‏توان از دهۀ چهل تاکنون در زمرۀ معدود نویسندگان صاحب سبکی منحصر به خود دانست که نامش بیش از هر چیز با نمایشنامه و فیلمنامه پیوند خورده است. این پژوهش در چارچوب نظری «الگوی سفر قهرمان مؤنث» مورین مرداک به بررسی سه فیلمنامۀ سگ‏کشی، اشغالل، و حقایق یرباره لیلا یختر ایریس می پردازد. نظریۀ مرداک نگاهی نو به مدل جوزف کمبل برای سفر اسطوره‏ای قهرمان به شمار می‏آید که در آن سفر قهرمان ...