چکیده: با تتبع در آثار تفسیری جهت رسیدن به تأویلات عرفانی دو روش کلی وجود دارد؛ اول روش کشفی الهامی که مختص به صاحبان ذوق و اهل کشف و شهود است که مدعی‌اند حقایق باطنی کتاب تکوین و کتاب تشریع را شهود کرده و تطابق کامل بین این دو کتاب را با تمام وجود در درون خود، حس کرده‌اند و لذا از آیات قرآنی حقایقی را می‌فهمند که دیگران از فهم آن عاجزند. روش دوم، کاربست روش‌های فنی عمومی است، بدین معنا که حتی ...

الف – در مثنوی مولانا ((چشم )) تعبیرهای گوناگونی دارد ‘ یا دیده ظاهری است که تنها مظاهر و تعینات جهان مادی را می بیند و از جهان غیب بی خبر است ‘ و یا دیده باطنی که ابزار شهود و ادراک حقایق است . ب- پیامبران الهی نمونه های کامل دیده وران باطنی محسوب می شوند . ج- تلقی مولانا از شور چشمی با برداشت عوام تفاوت دارد ... د- جمادات نیز از دیدگاه مولانا نوعی ادراک و دیده وری دارند . و- معانی ((نظر )...

یکی از موضوعات بنیادین تفّکر عطار در عرفان، موضوع درد و لذّت است.عطار درد حقیقی را رهبر آدمی، بیدار کننده روح و باعث زایش می­داند. در نقطه مقابل، بی دردی و لذت­های مجازی را راهزن معرفت، حجاب لذت حقیقی و باطنی، به هم خوردن تعادل روحی و روانی معرفی می­کند. این مقاله به واکاوی موضوع درد ولذّت در آثار عطار می­پردازد و نیز سیری است در جهت گیری­ها و نگرش­های بدیع این عارف دردمند، درباره درد درونی و لذّت ...

«شهرستانی»، به عنوان یکی از بزرگان اهل سنت در تفسیر خود با عنوان «مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار» از روایات ائمه اطهار‰ و به طور خاص امام صادق‰ بسیار تأثیر پذیرفته است. مقاله حاضر به روش تحلیلی با تتبع در تفسیر «مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار» شهرستانی به بررسی روش ها و مبانی جدید او درتفسیر و تأویل قرآن می پردازد. از جمله مبانی شهرستانی در تفسیر و تأویل قرآن سه زوج «مفروغ» و «مستانف»، «تضاد ...

مرحله جدیدی از روابط بین الملل آغاز شده است و نظریه پردازان روابط بین الملل شروع به توصیف و تبیین ویژگی های این دوره جدید و مشخص کردن خطوط اصلی آن کرده اند به نظر می رسد از جمله روندهای جهان معاصر گسترش چار چوب دمکراتیک و حقوقی نظم بین الملل کاهش نقش دولت و برقراری یک نظام چند گانه اقتدار باشد در مقاله حاضر ریشه های آرمان گرایانه این تحول در اندیشه های کانت در روابط بین الملل بررسی می شود .کانت...

مقالۀ حاضر سیر تحول و دگرگونی رویکردها و چشم اندازهای علم گرایی است از تجربه گرایی خام سده های اولیۀ دورۀ مدرنیته تا نگرش های پست مدرن مورد بحث قرار می­دهد. جریان علم گرا  از چگونگی تحول در تجربه گرایی خام و گذار آن به اثبات گرایی و اثبات گرایی منطقی، سپس چگونگی گذار از اثبات گرایی منطقی به ابطال گرایی و همچنین به وجود آمدن تحول و دگرگونی در نگرش های پوزیتیویستی و ابطال گرایانه و تغییر  آن به ن...

موضوع هدایتگری و نحوه صحیح هدایت یافتگی از موضوعاتی است که اهمیت پرداختن به آن را می توان جزء بدیهیات دانست زیرا انسان که به قوه عاقله از حیوانات متمایز می گردد جز با هدایت یافتن نمی توان از این نیرو استفاده درستی بنماید و در واقع تمایز خود را از سایر حیوانات نمایان سازد. در این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و با راهکار تحلیل محتوا احادیث امام علی (علیه السلام) (که تبعیت از ایشان برای رسی...

از نور به عنوان موضوع فلسفه اشراق تفاسیر مختلفی ارائه شده است، امّا بنا بر تفسیر منطبق با نظر سهرودی، نور رمز و نمادی است از آگاهی و خودآگاهی. لذا علم مدار فلسفه سهروردی است. مسئله بنیادی مقاله حاضر بررسی مشاهده یا شهود در مسئله محوری حکمت اشراق، یعنی علم اشراقی، است؛ و در صدد اثبات این فرض است که سهروردی همان گونه که قاعده اشراقی اِبصار را در ادراکات باطنی جاری می داند، اصطلاح مشاهده یا شهود را ...

تفسیر عرفانی یکی از روش‌های تفسیری است که بر پیشاادراکی همچون رمزی بودن وحی و زبان دین، ضرورت انکشاف قصد آیات و توجه به مغز و حقیقت سخن استوار است؛ به بیان دیگر تفهیم باطنی و لبّ سخن، رهیافت بنیادین و پراهمیت تفسیر عرفانی است. عرفا و فیلسوفان مسلمان از رمزی بودن زبان دین، برای انکشاف معنای باطنی قصص و روایت‌های قرآنی یا به‌عبارتی کشف سویه‌های پنهان متون دینی از طریق «هرمنوتیک روایت» بهره برده‌ان...

حوزة «ادراکات» و «فلسفه فعل»، از مباحث نو و حائز اهمیت در فلسفة اسلامی است. مسئلۀ‌ خاصّ این پژوهش، تحلیل و تبیین منسجم جایگاه دو قوّه از قوای باطنی، یعنی خیال و وهم، در گسترة ادراکات و افعال انسانی است. از آنجا که خیال، محلّ نگهداری صور جزئی ‌است، ملاصدرا عملکرد ‌این قوّه در ادراکات و افعال را در رابطه‌ای چند سویه با دیگر قوای باطنی تبیین نموده است. همچنین ملاصدرا خیال را به مثابه یکی از مبادی اساس...