واژۀ استان و استان بندی در ایران پیشینه ای کهن دارد و همین پیشینه باعث شده است که واژه ها و مفاهیم در ارتباط با آن، در تاریخ و فرهنگ ایران، گوناگون و گسترده باشد: ساتراپ (خشثرپاون)، کوست، استان، ایالت، ولایت، مملکت، بلد و دیگر واژگان در این معنای مکانی. پژوهش در انواع، معنا، و گستردگی این واژگان برای شناخت بنیادی و سیر تحولات استان در ایران ضروری است. ازاین رو مسأله اصلی این پژوهش آن است که چه ...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت‌ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار تاثیر موقعیت پیرامونیِ ایران در نظام جهانی بر تحول روابط دولت – ملت در عصر پهلوی اول بررسی می شود. هدف از این بررسی آن است که از اقدامات ایجابی دولت پهلوی در قبال این موقعیت پیرامونی سراغ گیرد واز ماهیت و ویژگی­های آنها سخن بگوید. اولین فر...

این مقاله در پی آن است که تعلق دیرینه و تاریخی خلیج فارس به سرزمین ایران و پیوستگی آن ¬را با فرهنگ و تمدن ایرانی با استفاده از مستندات باستان¬شناسی و معرفی آثار تاریخی بیان نماید . در این راستا پنج اثر تاریخی مربوط به دوران ایران باستان که به ترتیب در جزیره خارک به عنوان بزرگترین جزایر شمالی خلیج فارس، بندر تاریخی صیراف، حاشیه شهر برازجان و گوردختر در شمال سواحل خلیج فارس قرار دارند، با ...

انقلابات معمولا آثار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مهمی در کشوری که در آن واقع شده اند، در منطقه مربوطه و حتی در سطح جهانی می گذارند. انقلاب اسلامی به عنوان انقلابی شگفت انگیز و بزرگ اجتماعی، نتایج بسیاری در سطح داخلی و منطقه ای و جهانی گذاشته است. یکی از نتایج انقلاب اسلامی اثری است که در نظریه پردازی های انقلاب گذاشته است. در این مقاله اثر انقلاب اسلامی در نظریه های مربوط به علل وقوع انقلا...

مقاله حاضر ، پس از بیان مقدمه کوتاهی درباره تعریف و مفهوم « هنر ملی » کوشیده تا اهمیت و رسالت تاریخی و ملی آنرا در میان مردم وملل مختلف از دیدگاه جامعه شناسی هنر بیان کند و روشن نماید که رسالت و التزام هنرمند در جامعه چه باید باشد. کدام یک از آثار هنری را می توان «هنر ملی» نامید و هنرمندان ملی، چه کسانی می توانند باشند. به این منظور ؟، به بررسی و مقایسه آثار برجسته هنرمندان ملی ایران و سایر کش...

بررسی انتقادی مردم شناسی در ایران و جریان های عمده علمی و پژوهشی این علم هدف مقاله آسیب شناسی مردم شناسی در ایران است سه جریان عمده مردم شناسی ایران عبارتند از سنت مردم شناسی اسلامی - ایرانی ، مردم شناسی دانشگاهی و مردم شناسی غیررسمی. در این نوشته براساس میزان التزام و توجه مردم شناسی به جامعه و فرهنگ ایران جریان های سه گانه فوق را به دو دسته مردم شناسی متعهد و مردم شناسی بی هدف تقسیم نموده ایم...

با ورود امواج تجدد در قلمرو عثمانی که برای سال های متمادی مرکزیت تمدن اسلامی را در اختیار داشت، زیست فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان بتدریج دگرگون شد، به دنبال این دگرگونی ها زمینه های بروز مسایل ناشی از رویارویی سنت و تجدد و به دنبال آن شرایط ظهور رشته ی جامعه شناسی بوجود آمد. جامعه شناسی در ترکیه، در پاسخ به پرسش هایی که در ارتباط با بحران های بوجود آمده در حیات فکری، نظامی و سیاسی امپراطوری...

چکیده   یکی از حوزه های نوظهور جامعه شناسی که در سه دهۀ اخیر، از پیشینۀ پرباری برخوردار شده است، عواطف است. در دید اجتماعی، عاطفه فرایندی است که در آن کنشگران، موقعیت های واقعی یا تخیلی اجتماعی را ارزیابی نموده و به آنها واکنش نشان می دهند. در این حوزه، عاطفه به عنوان منبع سوگیری و در مقابل خرد، تلقی نمی شود؛ بلکه نیرویی است که جریان تعامل را پیش می برد. نظریه پردازان این حوزه، بر نحوۀ ورود عاط...