بی‌تردید معرفت و خردورزی همراه و همزاد آدمی، بلکه هویت و حقیقت اوست. آدمی از روز نخست به دنبال شناخت جهان و انسان و مبدأ و معاد برآمد و به واکاوی دستگاه فاهمه و ذهن خود نیز پرداخت و تا حدودی به راز و رمز معرفت پی برد. هر چند برای دانش معرفت‌شناسی پیشینۀ دیرینی در تاریخ دانش به عنوان شاخه‌ای مستقل از فلسفه دیده نمی‌شود؛ اما امروزه معرفت‌شناسی یا نظریه معرفت به عنوان شاخه‌ای مستقل از فلسفه رواج د...

ادراک زیبایی یکی از ادراکات آدمی است. شناخت این نوع ادراک و تبیین ویژگی های آن از مسائل زیبایی شناسی می باشد. در دو کتاب از آثار علامه طباطبایی، از این نوع ادراک به عنوان ادراکی اعتباری اشاره شده است. در این دو اثر که یکی فلسفی و دیگری عرفانی است توضیحی در این خصوص داده نشده است. کوشش نگارنده بر آن است تا بر اساس اعتباری دانستن این نوع ادراک، به نتایجی در خصوص مباحث مربوط به ادراک زیبایی برسد. ...

در عالمی که مملو از کثرات می باشد؛ حقیقت مطلقی سایه برافکنده است که اصل و اساس تمامی آنها محسوب می گردد؛ به طوریکه هیچ یک از این کثرات، بدون او از هیچ حیثیت و هویتی برخوردار نمی باشد. فلوطین از مجرای فیض و همچنین از خلال اقانیم سه گانه احد ، عقل و نفس به تبیین این واقعیت و در واقع به تبیین حقیقت آفرینش پرداخته و هویت کثرات را در اتباط مستقیم با مبدئی بیان نموده که با سببیتی خاص، عالم را از خویش...

در اگزیستانسیالیسم معاصر از چهار دغدغه یا دلواپسی غایی سخن به میان می­آید که سبب دلهره و اضطراب آدمی می­شود. این دلواپسی‌ها عبارتند از آزادی، پوچی، مرگ و تنهایی. آدمی به دنبال امنیت در بیغوله­ی این دلواپسی­هاست. در این مکتب فلسفی و ادبی، فرد انسانی به عنوان فاعلی آگاه شناخته می­شود که در تجربه­ی هستی و لمس معنای وجود، به طور بی­واسطه با حقیقت زندگی رویارو شده و پوچی و بی­معنایی زندگی خود را در ...

در این مقاله، پس از بیان گزارشی اجمالی در باب ویژگی و مضامین اوپانیشادها، سعی بر آن است که به پرسش‌های اساسی در باب معرفت و نقش بنیادین آن در مسأله‌ی نجات پاسخ داده شود. مقاله‌ی پیش رو مشتمل بر سه بخش است. در بخش اول، از دوران بزرگ تاریخ حکمت هند سخن رفته است. در بخش دوم، از تاریخ نگارش و مضامین اوپانیشادها سخن به میان آمده و گفته شده است که مباحث مندرج در اوپانیشادها چیزی است از جنس مکاشفه و ...

آنچه در این مقال می­خوانید، مروری است ادیبانه بر تاریخ تلاش­های نافرجام فکری بشر در جهت شناخت حقیقت هستی و گشودن گرهی از معمای رازناکِ وجود. و شاید بث الشّکوایی است برخاسته از قلمی که حاصل سال­ها مداقه و باریک بینی در فلسفه حیات و مشاهده گم­گشتگی­های انسانی را به نثری شعرآمیز و یا شعری نثرآمیز بیان ساخته است. نویسنده در نهایت مدّعی است آنچه از دست لرزان فلاسفه و حکمای ژرف­بین یونان و مغرب­زمین برن...

ایلیا ابوماضی از شاعران برجسته معاصر به شمار می آید، که احساس فاصله ای عمیق میان عالم مطلوب و حقایق موجود نوعی گرایش صوفیانه در وی پدید آورده است. او با نماد خوش بینی و بدبینی به جدل برمی خیزد. گاه شک و نومیدی فزایند ه ا ی بر جانش سایه می افکند. متحیرانه از اسرار وجود، ناموس طبیعت، سرشت آدمی و امور ماوراء الطبیعه پرسش می کند. در پی یافتن حقیقت به هرکوی و برزن سر می کشد تا عطش درونی خرد را سیراب...

هدف پژوهش حاضر بررسی بنیادهای فلسفی سه پارادایم پژوهشی تبیین، فهم و انتقاد و تحلیل نقش و جایگاه هر یک در پژوهش تربیتی است. روش پژوهش نیز تحلیل تطبیقی از رویکردهای پژوهش کیفی است. در پارادایم تبیین، با پذیرش هستی عینی و مستقل جهان از آدمی، پیروی جهان اجتماعی از جهان طبیعی و جدایی واقعیت از ارزش، حقیقت در انطباق با واقعیت سنجیده می شود و از این رو هدف از پژوهش در تعلیم و تربیت همچون علم های طبیعی...