چکیده: یکی از مهم ترین اجزاء تشکیلات اداری در نظام های سیاسی ایران در دوره های تاریخی، نظام مالیه یا دیوان استیفا بوده که کارکرد اصلی آن مالی ـ اقتصادی بوده بدین معنا که بر سیاست ها، برنامه ریزی ها و اجرای دستورالعمل ها در زمینه دریافت مالیات ها و مصارف حکومتی نقش اول و مستقیم داشته و فهرست اموال و دارایی های دولت در آن ثبت و ضبط می شد. نهاد مالی هر دولت تا درجه زیادی منعکس کننده قوت و ضعف آن ...

تاسیس حکومت خوارزمشاهیان در شرق ایران و نحوه روابط آن با دستگاه خلافت عباسی در بغداد، که در حقیقت روابط بین دو نهاد عمده دنیای اسلام ، یعنی سلطنت و خلافت بود، مسئله اصلی پژوهش است. با شکل گیری سلطنت خوارزمشاهیان در خوارزم و افزایش قدرت و قلمرو آنان، تلاشهایی هر چند ناکارآمد برای برقراری روابط حسنه بین آنان و دستگاه خلافت صورت گرفته ، که جز تیره تر شدن روابط بین آنها حاصلی نداشت . در حقیقت ، از ...

به اعتقاد تحلیل­گران گفتمان انتقادی، متون، منعکس­کنندۀ تاریخ، روابط و ساختارهای اجتماعی، ایدئولوژی و کارکرد قدرت هستند و ازاین‌رو می­توانند زمینه­ای مناسب در مطالعات تحلیل گفتمان و نقد زبان­شناختی باشند. اشعار عرفانی عصر صفوی، از چنین منظری، دلالت‌های ضمنی مهمی دارند و بخشی از واقعیات آن عصر را آینگی می‌کنند. بسامد بالای عناصر شیعی (نشانه‌ای از التقاط تشیع و تصوف)، حضور بالای نهاد در جملات (نشا...

در سده ششم هجری، حکومت سنی‌مذهب زنگیان در بخشی از عراق و شام به قدرت رسید و در دوران حدوداً یک صد و بیست ساله حیات خود، توانست زمینه‌ساز اقتدار سیاسی- اجتماعی بیشتر برای اهل تسنن در مناطق تحت حکومت خویش باشد؛ از جمله سیاست‌های راهبردی زنگیان در این راستا، برقراری روابط سازنده با نهاد آموزش و عالمان سنی و نیز واگذاری برخی مقام‌های سیاسی و اجتماعی به ایشان بود تا ضمن بهره بردن از توانمندی­های این ...

رهیافت فوکویی با خارج شدن از مسئله دولت و کاوش در آن بر پایه­ی حکومت‌مندی، مسیر جدیدی از تحقیق درباره‌ی ماهیت دولت و اجزای تحلیلی آن‌را مطرح کرده است. فوکو با ابداع مفهوم «حکومت‌مندی»  علاوه‌بر ترجیح تمرکز بر کردارهای حکومتی به‌جای نهادها در نظریه‌ی سیاسی، روند دخالت ذهنیت­ها در کردارهای حکومت را به نمایش می‏گذارد و با این‌کار پرده از تحولی در ذهنیتِ حکومت در عصر جدید بر می­دارد که امروزه ابعاد ...

موضوع این مقاله که در دو شماره ارایه خواهد شد وضع حقوقی فرزندخواندگی در ایران است.فرزندخواندگی نهاد قانونی است که به موجب آن رابطه خاصی بین فرزندخوانده و پدرخوانده و مادرخوانده به وجود می‌آید. این امر در طول تاریخ حقوق، سابقه نسبتا طولانی دارد و در ادوار مختلف با اهداف گوناگون مورد توجه قرار گرفته است.این تأسیس حقوقی پس از سیر تحولاتی در حال حاضر به صورت‌های کامل و ساده یا ناقص در حقوق کشورهای ...

سقوط سلسله صفوی بر اثر تسلط شاهان سست عنصر بر آن بود، که با فراهم نمودن زمینه ضعف نهاد شاهی، شرایط برافتادن این خاندان به وسیله یاغیان افغانی را فراهم نمودند. در میان دوره سقوط اصفهان تا بر تخت نشستن آقامحمدخان، آنچه صفویان با تدبیر و شمشیر به دست آورده بودند، از دست رفت و جامعه ایرانی به وضع «جنگ همه بر علیه هم» نزدیک گردید. در این دوره اقتصاد داخلی و خارجی ایران از هم پاشید. جنگ های داخلی و ت...

کنترل و تنظیم بازارهای شهری، از موارد اعمال نفوذ حکومت ها بوده است. در دوره پهلوی اول برای تنظیم بازار از ابزارهای مختلفی استفاده شد؛ یکی از این ابزارها نهاد بلدیّه بود. نهاد نوپایی که دیرزمانی از تأسیس آن نمی گذشت و در دوره پهلوی اول به عنوان ابزاری در دست حاکمیت در جهت نوسازی جامعه استفاده می شد و از این جهت نهاد پر اهمیتی بود. یکی از وظایفی که بر عهده بلدیّه نهاده شده بود، تنظیم بازار و جلوگیر...

تحقیق ارائه شده بررسی آیین دادرسی عصر امویان است که از سال40 تا 132 هـ ق، در طول 91 سال، حکومت اسلامی را دراختیار داشتند، و اوضاع کلی جهان اسلام در این مدت، از نظر سیاسی امت اسلام به سه دسته مخالف هم، تقسیم شدند، و ازنظر اجتماعی نظام مولی وموالی حاکم بود، و در بخش اداری کشور اسلامی به پنج بخش بزرگ تقسیم می شد و واحدهای اداری حکومت را، دیوان های مختلف و نظام الجند و شرطه و نهاد دادرسی تشکیل می د...

چکیده: ساخت حکومت ایران از روزگار باستان تا دوره ایلخانان ،غالبا به گونه ای بوده است که نهاد وزارت در آن جایگاه ویژه ای داشته است .در بسیاری از مواقع وزیر پس از شاه دومین شخص مملکت بوده و در اصل اداره کننده، اصلی نهاد دیوانسالاری و کشوربوده و گاهی اوقات حتی اداره کننده ،نهاد نظامی و لشکری نیز بوده است .به همین سبب می بایست ،دارای مهارت ها و شایستگی های خاصی در اداره امور کشور ی باشد. در سا...