بی شک رومیات ابوفراس حمدانی- شاعر قرن چهارم هجری- شهرت و آوازه‌ای ماندگار در ادبیات عربی دارد. به استناد پژوهش های محققان در طول تاریخ، رومیات ابوفراس مورد مطالعه و استفادۀ بسیاری از شاعران و ادیبان واقع شده و خواسته یا ناخواسته تأثیراتی بر آثار ادبی آنان گذاشته است.یکی از این آثار ادبی قابل تأمل، در تأثیرپذیری از رومیات ابوفراس، حبسیات خاقانی شروانی- شاعر پرآوازۀ قرن ششم- است...

چکیده ترکیب «پری مار» در ادبیّات منظوم فارسی، برای اوّلین بار در «حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة» سنایی غزنوی دیده می‌شود و بعد از وی، این ترکیب را فقط خاقانی شروانی به کار برده است. در متون منظوم دیگر، اثر و نشانی از آن نیست. در ادبیّات منثور فارسی نیز، این ترکیب به صورت «مارپری» در «داراب نامة» طرسوسی آمده است. با بررسی این ترکیب، می‌توان به همانندی‌های آن با اسطورة «گرگن مدوزا» از اساطیر کهن یو...

این تحقیق نقدی تطبیقی بر اشعار مدحی حسّان بن ثابت انصاری و خاقانی شروانی است. در این تحقیق ابتدا اشاراتی کلی به زندگی دو شاعر شده است و سپس توصیفات کلی سیمای پیامبر(ص) در شعر حسّان و خاقانی و وجوه افتراق و اشتراک کلام مدحی این دو شاعر مورد تطبیق قرارگرفته، با توجه به اینکه در موضوعات شعری از قبیل مضامین شعری، وصف، مدح، پند و اندرز و ... بسیاری از شاعران فارسی زبان از شاعران عرب زبان متقدم تر از خ...

نوشتن شرح بر دیوان‌های شعری کار دشواری است و نیاز به صرف وقت و دقّت بسیار دارد. شارح باید با دنیای فکری و ذهنی شاعر آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند شرحی دقیق و مستوفی بنویسد؛ به عبارت دیگر، شارح باید ارتباط بین محتوای کلام شاعر و بُعد فنی و شیوۀ بیان او را بداند تا شرحی منقح به‌دست دهد. خاقانی از همان دست شاعرانی است که علاوه بر اندیشیدن به محتوای کلام به جنبۀ فنی و شیوۀ گفتن خود تأکید می‌ورزد. ...

نوشتن شرح بر دیوان‌های شعری کار دشواری است و نیاز به صرف وقت و دقّت بسیار دارد. شارح باید با دنیای فکری و ذهنی شاعر آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند شرحی دقیق و مستوفی بنویسد؛ به عبارت دیگر، شارح باید ارتباط بین محتوای کلام شاعر و بُعد فنی و شیوۀ بیان او را بداند تا شرحی منقح به‌دست دهد. خاقانی از همان دست شاعرانی است که علاوه بر اندیشیدن به محتوای کلام به جنبۀ فنی و شیوۀ گفتن خود تأکید می‌ورزد. ...

افضل الدین بدلیل ابراهیم بن علی معرو ف به خاقانی شروانی نویسنده و شاعر بزرگ قرن ششم ، جز بزرگترین قصیده سرایان زبان و ادبیات فارسی است که به زبان عربی نیز شعر گفته . عمده شهرت خاقانی به خاطر قصاید پرهیمنه و مطنطن اوست که به زبان دشوار و صور خیال عالی و دور از ذهن سروده شده است . تسلط شاعر بر دانشهای زمان خود و اشرافش بر احادیث و علوم اسلامی و نسطور و اساطیر و تلمیحات سامی – ایرانی – عبری - ... ...

شیوه بیان خاقانی در برخی از اشعارش چنان غریب و دشوار است که فهم و درک شعر او را پیچیده و گاه غیر ممکن می‌سازد؛ بنابراین شایسته است که توجه ادبا برای درک معانی اشعار وی بیشتر از بسیاری دیگر از شعرای پهنه ادب فارسی باشد. با اینکه تلاش برای راه یافتن به دنیای خاقانی تقریباً قدمتی برابر با اولین سال‌های انتشار دیوان وی دارد و در عصر جدید با ورود شرق‌شناسان به جرگه پژوهندگان شعر خاقانی، نکات جالب توج...

اشعار خاقانی شروانی به همراه شاعرانی از پیچیده­ترین اشعار زبان فارسی است. یکی از ویژگی­های بارز شعر او دقت و وسواس خاصی است که شاعر در انتخاب الفاظ و کنار هم چیدن آنها دارد. به طوری­که در نگاه اول این نکات از دید خواننده پوشیده خواهد­ماند؛ از این رو دقتی خاص و کوششی مضاعف لازم است تا تمام نکات پنهان و زیبایی­های ادبی و فنی آن بر خواننده نمایان شود. در بیتی از خاقانی (به پنج انامل به فتح باب سخن...

هجو از فروع ادبیات غنایی به شمار می رود و مانند هر گونۀ ادبی دیگر دارای ویژگی هایی است که آن را از گونه های دیگر جدا می کند. پژوهش حاضر در حوزه ادبیات غنایی و با هدف مقایسه تحلیلی هجو در شعر سنایی غزنوی، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و خاقانی شروانی که از شاعران بزرگ سده ششم هجری و سبک سلجوقی هستند، صورت گرفته است. در این پژوهش، به شیوۀ کاربرد اوزان عروضی، موسیقی، ایدئولوژی و واژگان گزیدۀ شامل ا...

آثار ادبی هر قوم و ملتی نشان‌دهنده سیر فکری آنهاست، و تحلیل این آثار می‌تواند از جنبه‌های مختلف کمک شایانی به روشن شدن این روند کند. اندیشه فلسفی در ‌ایران، خصوصاً از قرن پنجم به بعد، به‌ویژه پس از تألیف تهافت الفلاسفه غزالی، وارد مرحله جدیدی شد و رو به افول نهاد؛ بررسی آثار فکری این دوره، بیان‌کننده سرنوشت تلخ فلسفه و فلاسفه در آن روزگار است. خاقانی یکی از سردمداران ستیز با فلسفه و فلاسفه در آن...