تُستعمل کلمتا (لیس) و (لایکون) فی اللغة العربیة بصور مختلفة، و مازال بعضها غیر معروف عند کثیر من الباحثین. فمن الأمثلة علی ذلک، استعمالُ (لیس) فعلاً تاماً متصرفاً موجباً، و مثل هذه الظاهرة اللغویة جدیرة بالبحث والدراسة. و قد اهتمّت هذه المقالة ببیان هذه الاستعمالات، و تقدیمها للباحثین تقدیما میسّراً؛ و توصّلت إلی أنّ (لیس) تأتی علی خمسة أنواع: فعل تام متصرف موجب، و فعل ناقص، و أداة استثناء، وحرف عطف، و حر...

إنّ الکرامة عنوان الإنسان، خلقه البارئ مکرّما بقوله:?و لقد کرّمنا بنی آدمَ وحمَلناهم فی البرّ والبَحر ورزَقناهُم من الطیّباتِ وفضّلناهُم علی کثیر ٍممّن خلَقنا تَفضیلا?(الأسراء/ 70) وبهذا جعله الله أشرف خلقه. کثیر من الآیات القرآنیّة والأحادیث الواردة تؤکّد علی الکرامة الفطریّة ولزوم الدّفاع عنها. فلابدّ للإنسان أن یدافع عن هذه الدرّة الثمینة المودّعة فی وجوده ویصونها من اعتداء اللّئام علیها وإن ینته إلی العسر فی الحیاة...

عبّر شعراء المهجر ‍و منهم إیلیا أبوماضی عمّا یجیش فی نفوسهم بصدق وإخلاص و حریة و من یقرأ شعرهم یلاحظ أنهم تطرقوا أبواباً کثیرة و أغراضاً عدیدة.ولکن من السمات الممیزة لشعرهم هی التأمل و الفلسفة التی تجدها فی کثیر من أشعارهم. وأما فی القسم الأول من هذا المقال نتحدث عن شعر أبی ماضی التأملی و یلاحظ فی هذا الشعر کثیراً من المعانی و الصور التی تجدها فی قصائد الشاعر الإجتماعیة أو السیاسیة أو الأخلاقیة و من...

سوره کوثر از ابتدای نزول از توجه خاصی در نگاه مفسران برخوردار بوده است. تبیین مصداق واژه «کوثر» از زمان نزول این سوره از موارد چالشی در میان مفسران بوده است. این آراء تفسیری در میان تفاسیر روائی رونق بیشتری داشته است. آنچه در این تفاسیر به چشم میخورد بیان معنای کوثر و ذکر مصادیق این معنا است و از مصداق این واژه در زمان نزول سوره کوثر غفلت شده است. در این تحقیق تلاش شد تا با بررسی تطبیقی روایات ...

این مقاله به بررسی مفهوم فضیلت از دیدگاه کانت و فارابی می‎پردازد و هدف آن تبیین شباهت‎ها و تفاوت‎های موجود در دیدگا‎ه های آن دو در این باره است. در این مقاله مسائل زیر بررسی می شود: فضیلت چیست، منشأ آن کدام است؟ آیا فضیلت اکتسابی است یا فطری؟ اگر اکتسابی است، شرایط اکتساب آن چیست؟ آیا فضیلت نسبی است یا مطلق؟ نیز ارتباط آن با خیر، حد وسط، عادت، عقل و اراده بررسی می‎شود.

اخلاق و سیاست از شاخه های حکمت عملی و در پی تأمین سعادت انسان هستند. سعادت مفهوم محوری اخلاق ارسطوست. او در اخلاق به دنبال مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد، نه آنکه به دلیل چیز دیگر مطلوب باشد. به تعبیر دیگر، ارسطو در پی «خیر اعلاء»است، که همان سعادت است. جامعه هم باید در پی خیر اعلاء باشد، حصول سعادت های فردی از راه سعادت های اجتماع امکان پذیر است و نیز بالعکس. فلسفه اخلاق در باره خصال فردی ان...

در مقاله حاضر، نظریه اخلاقی ارسطو با توجه به کتاب «اخلاق نیکوماخس » مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله آثار مهمی که از ارسطو به یادگار مانده و همواره مورد توجه و محل تأمل ارباب اندیشه بوده همین کتاب اوست، مفهوم محوری اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت است. سیر او در اخلاق بسوی مطلوبی است که فی نفسه مطلوب باشد نه آنکه به دلیل چیزی دیگر. به بیان بهتر، ارسطو در پی خیر برین بود. استناد عمده ارسطو از اخلاق نی...

مسئلة خیر و شر یکی از بحث­های عمیق فلسفه و کلام است که در دوران های مختلف تاریخ تفکر، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و ذهن اندیشمندانی را به خود معطوف داشته است. در این میان، فلاسفة اسلامی، به ویژه حکمای صدرایی، با نگاهی عقلی و مستدل، رنج­ها و شرور مطرح در جهان هستی را مورد مطالعه قرار داده و به تبیین حقیقت و ماهیت آن پرداخته اند. صدر­المتألهین در پاسخ به مسئلة شر بر سه مبنای اساسی اصالت وجود، عدم...

مسأله سعادت از مسائل بنیادی اخلاق و فلسفه اخلاق از دیر زمان تاکنون است و مورد توجه اندیشمندان و مکاتب مختلف اخلاقی بوده است. فارابی آن را به دو قسم حقیقی و غیر حقیقی تقسیم می کند و در نگرش او سعادت حقیقی امری بسیط نیست، بلکه مفهوم مرکب است و غایة الغایات، خیر لذاته، خیر مطلق، خیر غایت تام است و لذت آن از نوع لذت معقول و دراز مدت است. اراده به معنای اختیار، قوه ناطقه نظری و فطرت مشترک شرط لازم س...