از منظر نگارنده، تحمیل مفهوم ژئوپلیتیک بر مقوله معرفتی و عقیدتی شیعه از ابتکارات و بدعت های کتاب ژئوپلیتیک شیعه، نوشته فرانسوا توال است. وی کوشیده است مفاهیم قدیمی تر اسلام ایرانی و اسلام عربی را در دایره ای محدود تر بر شیعه گری ایرانی و شیعه گری عربی تطبیق دهد. هدف اصلی او در این کتاب آن است تا ژئوپلیتیک شیعه را با هارتلند (مرکزیت) ایران ترسیم کند. نویسنده برای رسیدن بدین مقصود، بسیاری از واقع...

تاریخ و سیر فراز و فرود تفسیر قرآن کریم گزارش شده است. نوشتار حاضر، ترجمه مقاله »تفسیرِ« -  Tafsir- ویرایش دوم دائرة المعارف اسلام - EI2 - به قلم اندرو ریپین، (Andrew Rippin) - از مشهورترین قرآن پژوهان غربى معاصر و استاد تاریخ در دانشگاه ویکتوریا در کانادا - است. وى، پس از بررسى اصطلاح تفسیر، تلاشهاى گوناگون براى دسته‌بندى تفاسیر بر حسب عناصر تأثیرگذار بر فرایند تفسیر مانند علوم ادبى، فقه، کلام ...

قرن سوم هجری از نظر گسترش علوم معقول و فرهنگ اسلامی، یکی از اعصار درخشان تاریخ تمدن اسلامی است که خود مدیون کوشش دانشمندان بسیار است. یکی از این عالمان ابن قتیبه دینوری (213 - 276 ق)، مؤلف ده‏ها کتاب در موضوعات علوم اسلامی، ادب و تاریخ‏نگاری است که علی‏رغم معروفیت زیاد، خود و آثارش کم‏تر مورد توجه بوده‏اند. ابن قتیبه مؤلف چند اثر برجسته‏ی تاریخی همچون عیون الاخبار، المعارف و... نیز هست که به خا...

نوشتار حاضر نقد مقاله علی بن ابی طالب نوشته وگسیا وگلی یری است که در دائرة المعارف اسلام به چاپ رسیده است. چهره ای که از علی(ع) در این مقاله ترسیم شده، غیرواقعی و تحریف شده است. در تمام مقاله، سه محور اساسی درباره شخصیت سیاسی ـ مذهبی علی(ع) مورد تأکید و توجه مؤلف قرار گرفته است: الف) علی(ع) و خلفا; ب) علی(ع) و مواجهه با مخالفان; ج) علی(ع) و کفایت لازم سیاسی و اجتماعی برای حل مشکلات حکومت. در ...

زبان عربی در برهه ای از زمان چهره جهانی به خود گرفت و دایره نفوذ خود را با گسترش اسلام در سراسر جهان وسعت بیشتری بخشید. مرزهای چین را درنوردید و با گذر ازخاورمیانه، مصر و شمال افریقا به جنوب باختری اروپا رسید.پایه گذار این گستره فراگیر جهانی چیزی نبود جز تمدنی که این زبان با خود داشت و باعث هدایت انسان ها به سویپیشرفت و شکوفایی شد. مردم جزیره العرب با نشر اسلام به وسیله زبان قرآن راه این تمدن ر...

گذر زمان و بعضاً نگارش‌ها و برداشت‌های غیر دقیق از متون تاریخی می‌تواند موجب اشتباهاتی در نگارش کتب تاریخ پزشکی گردد که ممکن است حتی سبب مخدوش شدن نام و هویّت یک دانشمند و یا آثار وی گردد. در این مطالعه با بررسی دقیق دایره المعارف الحاوی رازی اسامی 110 پزشک و 286 کتاب استخراج شد. نتایج این بررسی نشان داد که از این تعداد اسامی 38 پزشک و 20 کتاب در هیچ یک از کتب تاریخ پزشکی نیامده و یا در تشخیص هویّ...

قرن سوم هجری از نظر گسترش علوم معقول و فرهنگ اسلامی، یکی از اعصار درخشان تاریخ تمدن اسلامی است که خود مدیون کوشش دانشمندان بسیار است. یکی از این عالمان ابن قتیبه دینوری (213 - 276 ق)، مؤلف ده‏ها کتاب در موضوعات علوم اسلامی، ادب و تاریخ‏نگاری است که علی‏رغم معروفیت زیاد، خود و آثارش کم‏تر مورد توجه بوده‏اند. ابن قتیبه مؤلف چند اثر برجسته‏ی تاریخی همچون عیون الاخبار، المعارف و... نیز هست که به خا...