نظام جمهوری اسلامی جهت استمرار حیات و بسط گفتمان کلان خود، نیازمند بازخوانی روزآمد اندیشه و سیره سیاسی بنیان‌گذار خود از یک سو و اصلاح مسیر طی‌شده ازجمله توسط دولت‌ها براساس این گفتمان از سوی دیگر است. این مقاله، گفتمان دولت سازندگی را موضوع خود قرار داده است. هرچند خرده‌گفتمان دولت سازندگی همچون دیگر دولت‌ها ناشی از تحول «در» گفتمان کلان جمهوری اسلامی ...

در جوامعی که دولتها براساس رای مستقیم مردم انتخاب میشوند و قدرت ناشی از اراده مردم است، مسئولیت پاسخگویی عمومی دولت از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این قبیل جوامع دانستن حقایق در مورد آنچه که دولت به عنوان وظیفه قانونی انجام میدهد، از حقوق طبیعی شهروندان محسوب میشود و دولت مکلف است حقایق را به صورت علنی و از طریق مقتضی به شهروندان انتقال دهد. از نیمه دوم قرن بیستم به ویژه از دهه 80 به بعد، ن...

تحولات نوین جهان عرب، باعث تحول در قدرت و نفوذ کشورهای منطقه­ای از جمله ایران و عربستان شده است. مجموعه اقدامات دولت آل سعود دارای ابعاد مختلفی مثل: تحت شعاع قراردادن روند مذاکرات هسته­ای ایران با غرب، تغییر جبهه­بندی منطقه­ای(ادعای هلال شیعی)، انسداد نفوذ جمهوری اسلامی ایران(گسترش دامنه ناآرامی در سطح منطقه-داعش)، جبران شکست درعراق و سوریه، نگرانی از قدرت­یابی بیشتر شیعه و هراس از دست دادن بحر...

پس از فروپاشی جبهه عربی برعلیه اسرائیل، تنها بازیگران باقی مانده در این سوی منازعه به غیر از فلسطینی ها ، جمهوری عربی سوریه ، جمهوری اسلامی ایران و حزب الله در لبنان بوده اند که در سالهای 1979 و 1982 به معارضه با اسرائیل پیوسته و پویش امنیتی سازی را در مقابل امنیتی سازی روابط سیلسی نظامی از سوی اسرائیل درپیش گرفته اند .در این میان فلسطینی ها به عنوان مدعیان اصلی بازپس گیری اراضی اشغالی و جمهوری...

منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران چگونه شکل می‌گیرد؟ چرا با هر تغییر در هیأت دولت ایران، نگرش‌ها و رویکردها به منافع ملی نیز تغییر می‌یابد؟ و چرا با گذشت بیش از سی‌ سال از انقلاب، هنوز برنامه و راهبرد مشخصی در راستای تعریف "منافع ملی ایران" تدوین و پیگیری نشده است؟ ایده محوری این مقاله این است که ریشه چنین مشکلاتی تا حد زیادی به وضعیت دولت‌‌ـ‌ ‌ملت‌سازی در جمهوری اسلامی ایران باز می‌گردد. بر این...

دولت های صادر کننده نفت از دهه 1340 با افزایش ناگهانی و تصاعدی درآمدهای نفتی، وپیشی گرفتن آن نسبت به درآمدهای سایر بخشهای اقتصاد رسما به دولتهای رانتیر (متکی به درآمدهای نفتی) تبدیل شدند. این وضعیت تا امروز وآینده قابل پیش بینی نیز همچنان ادامه دارد.پدیده فوق باعث تحول ساختارها ،تورم و گستردگی کارکردی دولت و در عین حال شگل گیری نوع منحصر به فرد رابطه حکومت با جامعه مدنی و جهان خارج شده است.بر ا...

اصل دعوت در اسلام که به معنای رساندن، تبلیغ و یا ابلاغ پیام وحی و فرامین الهی به همه افراد بشراست؛ جایگاهی رفیع در دیپلماسی اسلام به خود اختصاص داده است. پیامبر اسلام از سال ششم هجرت شروع به اجرایی کردن اصل دعوت با نگاشتن نامه هایی به امپراطوری ها و قدرت های پیرامونی خود کرد. در ایران پس از شکل گیری جمهوری اسلامی یکی از مؤلفه های مهم تأثیرگذار و تقریباً ثابت در تمام نشست های بین المللی، منطقه ای...

گفتمان نرم، در دهه پایانی قرن بیستم رواج یافت و افق نوینی در فهم و تبیین مسائل راهبردی، به ویژه در مطالعات بین‏الملل گشود. مفهوم امنیت نرم از دل این گفتمان برخاسته و در معنا اشاره به امنیتی است که از بازیگران در برابر صدمات و خطرات به گونه‏ای ملایم و ناملموس حراست می‏کند. مقاله حاضر در این چارچوب، به عملیاتی‏نمودن مفهوم امنیت نرم در جامعه ایرانی می‏پردازد و به دنبال راهبردی است که بتواند در چار...

به زعم نویسنده این مقاله، جمهوری اسلامی بعد از دوره ای از انکار و طرد سازمان های بین المللی، بر اساس تحولات جدید و درک نوین از منافع، دریافت که این سازمان ها، اولاً می توانند ابزاری برای حفاظت از حقوق و امنیت کشور باشند، ثانیاً به خروج ایران از انزوا کمک کنند و ثالثاً در مقابل خطرات تک قطبی شدن جهان از جمهوری اسلامی حمایت و حراست کنند. در این راستا ایران ضمن روی آوردن به سازمان های غیرغربی همچون ع...

چکیده هرچند که در آغاز شکل گیری بحران سوریه که همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، یک این همانی برای پاره ای از تحلیلگران سیاسی ایجاد شده بود که بحران سوریه نیز از سنخ و جنس همان جنبش های انقلابیِ کشورهای منطقه است، امّا شکل گیری گروه های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سَلفی  از جمله جبهه ی النصره، اَحرار شام و داعش که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه ی ت...