این نوشتار به بررسی نسبت بین دو حوزه مهم اندیشه سیاسی اسلام، یعنی کلام سیاسی و فلسفه سیاسی می پردازد. بر خلاف تصور برخی که فلسفه سیاسی اسلام را به کلام سیاسی تقلیل می دهند، این دو حوزه از هم مستقل و متمایز بوده و به رغم برخی تشابهات، به لحاظ روش، موضوع و مسائل متفاوت هستند. فلسفه سیاسی در دوره اسلامی رشته علمی متمایزی را در خانواده علوم فلسفی تشکیل می داده است، اما مباحث کلام سیاسی در درون مباح...

از مهم‏ترین مباحث جامعه اسلامی امروز، موضوع تعارض است. تعارض پدیده‏ای است که کم و بیش‏ در اغلب جوامع وجود دارد. صرف نظر از عوامل تعارض، آنچه اهمیت دارد دیدگاه انسان‌ها نسبت به این موضوع است که آیا تعارض امری مطلوب است یا نامطلوب؟ اگر نامطلوب است چاره‏ای جز رفع و دفع‏ آن نیست و اگر مطلوب است، چه مقدار از آن مطلوبیت دارد که ایجاد، یا تقویت گردد که این‏ خود نیاز به مدیریت تعارض را آشکار می‏کند. مق...

امام‎ رضا (علیه‎السلام) در مدت کوتاه سه سال ولایتعهدی، شبکۀ وسیعی از ارتباطات را بر اساس فرهنگ امامت و ولایت بنا نهادند. حضرت به‌عنوان حجت خدا بر اهل زمین، از تمامی روش‌های مؤثر ارتباطی برای ابلاغ پیام الهی و هدایت بندگان بهره گرفتند تا دیگران را به دین الهی دعوت و افراد را به پیروی نظری و عملی از دستورهای الهی ملزم کنند. این پژوهش نقش این مهارت‌های ارتباطی را با التزام عملی به آموزه‌ها و باوره...

بنای عقلا در استنباط احکام و قانون‌ها از مهم‌ترین مباحث روز به‌شمار می‌رود، چرا که این بنا در پاسخگویی به نیازهای روزافزون جوامع و انطباق فقه با زندگی نوین اجتماعی نقش بسزایی دارد. لذا این پژوهش با هدف سیر تحول بنای عقلا نزد اصولیون شیعه انجام‌ گرفته است و میزان روی‌آوری به بنای عقلا از اصولیون متقدم تا معاصر را بررسی خواهیم کرد. پس از بررسی این نتیجه به‌دست ‌آمده که اصولیون شیعه بالخصوص متأخری...

ازجمله سؤال های مهمی که در جامعه شناسی سیاسی و به ویژه در بحث تکوین و تغییر نگرش های سیاسی همواره وجود داشته، نوع نگرش سیاسی مردم و تحلیل جامعه شناختی منشأ و عوامل مؤثر بر این نگرش ها بوده است. این پژوهش با هدف تعیین توزیع اجتماعی نگرش های سیاسی نوگرا و سنت گرا در شهر یزد انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. جامعه آماری پژوهش، ...

دانش سیاسی در تاریخ و جهان اسلام و ایران ‘ از حیث روند زما نی ‘ دو سیر کلی را از ابتدا تا کنون طی نموده است: یکی سیر حیات تفکر سیاسی‘ در طول قرون اولیه و میانی یعنی تا اواخر قرن هشتم هجری. دیگری سیر تجدید حیات تفکر سیاسی مربوط به قرون متأخر و زمان معاصر. هر یک از این دو سیر‘ دارای چند مرحلة اصلی هستند. اندیشه و دانش سیاسی در دوران شکوفایی خویش بویژه طی قرون میانی‘ از حیث گسترده و عمق ‘ به چها ر...

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ابعاد تربیتی واقعه عاشورا، به دنبال واکاوی این حادثۀ عظیم از منظر خودگردانی است. در راستای تحقق این هدف نویسندگان مقاله‎ به شیوه توصیفی−تحلیلی به دنبال تحلیل رفتاری نقش‎آفرینان واقعه عاشورا بر مبنای خودگردانی هستند. یافته‌های پژوهش به دو بخش قابل تفکیک است. بخش اول به مفهوم‌شناسی خودگردانی و ملاک‎های سه‎گانه خودگردانی اختصاص دارد. یافته‌های بخش دوم مربوط به تحلیل سیرۀ ام...

اقلیت سیاسی (مخالفان سیاسی) در هر جامعه ای، به طوری اهمیت دارد که امکان دارد در آینده دور یا نزدیک به اکثریت سیاسی تبدیل شود. این از خصوصیات ذاتی جامعه انسانی، اقتضای تداول قدرت و از سنتهای الهی است. این امکان در کشور هایی که دارای سیستم دموکراسی اند به صورت روشن تری نمایان است؛ چراکه هر از چند مدتی کشور به دست یک جریان و جناح سیاسی می افتد و تاریخ نشان نداده است که در یک کشوری، از ابتدا تا انت...

شخصیت علمی حضرت امام یک شخصیت جامع الاطراف و چند بعدی است. حضرت امام همچنان که فقیه سیاسی است فیلسوف سیاسی نیز هست. این تحقیق در پی آن است تا با روش تحقیق کتابخانه ای ارتباط میان این دو بعد علمی حضرت امام را مطالعه و وجوه تعامل میان فقه و فلسفه سیاسی حضرت امام را بررسی کند. سوال اصلی این پژوهش آن است که وجوه تعامل میان فلسفه سیاسی و فقه سیاسی امام خمینی ( قدس سره) چگونه است؟ بررسی آثار حضرت اما...