بینامتنیِ شخصیّت های ادبی ـ تاریخی، یکی از فنون هنری شعر است که در دورۀ معاصر، فراوان توسط شاعران معاصر عرب به کار می رود؛ در میان این شخصیّت ها، شاعران کلاسیک گذشته به سبب نزدیکی فکری و ذوقی ای که با شاعران معاصر عرب دارند، سهم بیشتری از این فراخوانی را به خود اختصاص می دهند. در میان شاعران گذشته، بینامتنی ابوالعلاء المعرّی که به عنوان فیلسوف الشّعراء شناخته شده و نظرات فلسفی و طرز زندگی عجیبی داشت...

قابیل به عنوان نخستین قاتلی که در پهنه ی آفرینش با دست یازیدن به قتل برادرش هابیل، نخستین گناه ذاتی را مرتکب گردید از جمله شخصیت هایی است که بسیاری از سرایندگان در ادبیات جهانی از آن به عنوان نماد سرکشی و عصیان یا فساد و تباهی در سروده های خویش بهره گرفته اند؛از جمله ی بزرگترین این سرایندگان در حوزه ی ادبیات معاصر عربی، بدر شاکر السیاب، شاعر عراقی است که پیوسته در سروده هایش برای ترسیم تبهکاری ...

جریان­شناسی عبارت است از شناخت حرکتهای ادبی به لحاظ نمایندگان، ویژگیها، دگرگونیها و درست ونادرست ها. پژوهش حاضر ابتدا به عرضه ی یک تعریف کلی از اصطلاحات «جریان­شناسی»، «غزل» و «معاصر» پرداخته است و بعد، جریانهای غزل معاصر را نام برده است و برای هر جریان، نماینده یا نمایندگانی را از میان غزل پردازان معاصر یادآور شده است و در ادامه ویژگیهای هر جریان را در غزلیات نماینده یا نمایندگان همان جریان طی...

برخی از مضامین شعر معاصر فلسطین همواره مورد توجه و اقبال شاعران این سرزمین قرار داشته است که از این میان می توان به جلوه های گوناگون شعر عاطفی به ویژه غزل و شعر عاشقانه اشاره کرد. غزل از مهم ترین موضوعات شعر معاصر فلسطین به شمار می رود که شعرای مرد و زن این دیار بسیار در این عرصه هنرنمایی کرده اند. اما اختلاف چشمگیری میان غزل زنان و مردان فلسطینی وجود دارد که این امر از وجود تفاوت های جسمی و رو...

ژولیا کریستوا نخستین ­بار در جستاری در مورد آرای باختین، نظیر «منطق گفت وگومندی» و کاربست برخی از آن­ها در نمونه­هایی از متون ادبی، اصطلاح «بینامتنیت» را مطرح کرد. او مناسبات و ملاحظات بینامتنی را قبل از هر چیز موجب رهایی متن ادبی از یک نظام معنایی محدود دانست. از آن پس، او و دیگر پساساختارگرایان، نظیر رولان بارت، بسیاری از انگاره­های مرتبط با مفهوم گفت وگومندی را گسترش دادند و هر متن ادبی را د...

بینامتنی یکی از رویکرد­های نقد ادبی جدید است که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این نظریه را که ژولیا کریستوا بین سالهای 1966 تا 1967در ضمن مباحث نقدی خود مطرح نمود، امروزه در ادب عربی به نام «تناص» شناخته می­شود. بر اساس این نظریه، متن پایدار وجود ندارد و هر متنی حاصل تعامل با متون قدیم یا معاصر خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. محمود سامی بارودی پیشوای شعر معاصر عر...

جواهری، بزرگترین شاعر کلاسیک معاصر عراق، در سال 1900 در نجف اشرف، در خانواده ای فرهیخته و صاحب علم و ادب دیده به جهان گشود. محیط علمی و فرهنگی نجف، شرایط علمی و ادبی حاکم بر خانه و ذوق و نبوغ ادبی شاعر باعث شد تا او به اشعار پیشینیان به ویژه شاعران دورۀ عباسی روی آورد و به مطالعه و حفظ دیوان های شاعران نامدار این دوره بپردازد. این امر باعث شد که شاعر در سرودن اشعار خود از شعرای بزرگ این دوره چو...

با آنکه شعر طرح به عنوان کامل ترین نوع شعر کوتاه، در دو دهه اخیر، حضوری چشمگیر در ادبیات معاصر داشته، و نقشی مستمر در انعکاس تمامی مسائل و دغدغه های جامعه امروز ایفا کرده است، از دسترس مطالعات علمی، اصولی و نقّادانه، دور مانده و تاکنون نتوانسته است در پژوهش های دانشگاهی، جایگاهی فراخور بیابد؛ از این رو، با وجود تمامی محدودیت ها و مشکلات این راه، نگارنده در صدد بر آمد، تا با گردآوری تمامی منابع و...

نقد ادبی به شناخت ارزش آثار ادبی، بر پایه برخی معیارها و ملاک ها می پردازد. این معیارها گاهی بر اساس تغییر اوضاع زمانی و اجتماعی تغییراتی می یابند. از این رو در این تحقیق به شناسایی این معیارها و تحلیل سیر نقد شعر فارسی در فاصله سال های 1381 تا 1386 اقدام شد. تمامی منابع نقد ادبی این دوران شامل کتاب ها، نشریات و همایش ها و انجمن های ادبی مورد بررسی قرار گرفت و معیارهای نقد شعر در دوره مذکور است...