در اندیشه دینی، جهان هستی به دو بخش شهود و غیب تقسیم می‌شود. یکی از مسائل اساسی، امکان ارتباط این دو بخش، به‌ویژه ارتباط انسان با عالم غیب است. از آنجا که یکی از مصادیق غیب ملائکه است، می‌توان امکان ارتباط انسان (غیر پیامبران) با عالم غیب را ازطریق امکان ارتباط او با ملائکه جستجو و اثبات کرد؛ که ما در این مقاله به‌دنبال آن هستیم. دراین‌باره ادله عقلی بر امکان و ادله نقلی بر وقوع و درنتیجه بر ام...

شیخ شهاب‌الدین سهروردی در تبیین خود از مسئلۀ معاد به این باور می‌رسد که نفوس سعادتمندان و کمال‌یافتگان بعد از مرگ منجذب عالم انوار  قدسی‌شده و از اشتغالات برزخی برکنار می‌ماند. اما متوسطان اهل سعادت بعد از مرگ با حفظ درجات در عالم صور معلقه یا اشباح مجرده مستقر می‌شوند و متذکر می‌شود که بعث اجساد و اشباح ربانی و کلیۀ وعده‌های پیامبران بدین‌گونه تحقق می‌یابد. اما در مورد نفوس اهل شقاوت اظهاراتی ...

موضوع متناهی یا نامتناهی بودن عالم طبیعت از دیرباز علاقه همگان (اعم از دانشمندان، فیلسوفان، و حتی عموم مردم) را برانگیخته و گرچه، به خصوص در فلسفه، به تفصیل به آن پرداخته شده، اما همان گونه که در این مقاله خواهیم دید پرداختن به این موضوع با توجه به نگاه های عمیق تر ریاضی و هندسی که اکنون می شناسیم و بر اساس شناخت فیزیکی (نجومی و کیهان شناسی) وسیع تری که به شکل جدید در دسترس قرار دارد، لازم به ن...

سید مرتضی(ره) عالم بنام امامیه در قرن‌های چهارم و پنجم و صاحب‌نظر در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی از قبیل فقه، اصول، کلام، حدیث و تفسیر قرآن، قائل به ترجیح وجوه عقلی در نقد و تبیین احادیث است. این مقاله ضمن بررسی جایگاه عقل و نقل نزد وی و تبیین اصول عقلانی مورد استناد او، به کشف رابطۀ عقل و نقل از دیدگاه این عالم عقلگرا پرداخته و نشان‌ داده است که او از عقل برای نقد درونی نقل یاری می‌جوید و آن رو...

مسئله "حدوث و قدم عالم" در اندیشه ارسطو و ابن‌سینا،  پرسش  اصلی تحقیق حاضر است. دراین مقاله به نگرش این دو فیلسوف مشایی در مورد حدوث و قدم عالم پرداخته می شود. ارسطو با تکیه بر برهان طبیعی و متوسل شدن به مقوله حرکت، به اثبات محرک نامتحرکی دست می­یابد که شارحان وی آن را خدا نامیده­اند. از نظر وی محرک نامتحرک علت غایی همه حرکات عالم است. در حالی که در اندیشه ابن‌سینا با تأثیر پذیری از متون مقدس د...

پی بردن به رموز عالم و درک کنه حقایق، همواره از شگفتی­های آفرینش بوده که مورد اعجاب انسان­ها بوده و هم­چنان انسان­ها به این مقوله نگاه متفاوتی دارند. مبحث تجربه­های عرفانی و درک نادیدنی­ها در عالم ماده که آدمی را به عالم معنا و فرا مکان و زمان می­برد، مقوله­ای جذاب و شیرین است و در عین حال، امری ممکن و شدنی حتی در حالت بیداری است. تجربه­ عرفانی که در ذیل تجربه دینی تعریف می­شود، مقوله­ای عام اس...

چکیده دان کیوپیت تلقی ای ناواقع گرایانه از خدا و ایمان دینی دارد. او بر این باور است که مفاهیم انسان و خدا در بستری تاریخی شکل می گیرند و ابتنایی بر عقلانیت و مابعدالطبیعه ندارند. از این رو، بر تحول مداوم این مفاهیم در طول تاریخ اندیشه ی دینی تأکید می کند. او بر این باور است که انسان خود ارزش هایش را انتخاب می کند و جهانش را بر این اساس می سازد. به زعم کیوپیت، گوهر دین احساس معنویتی است که کامل...

پس از سیدجمال‌الدین اسدآبادی و آیت‌الله محمدحسین نائینی، پرتلاش‌ترین عالم و مجتهد دینی در عرصة بومی‌سازی مفاهیم مدرن سیاسی به منظور تولید دانش بومی سیاسی، امام خمینی(ره) است. اما ایشان چگونه این مفاهیم را طی سالهای 60-1340/80-1960 م. در دستگاه معنایی سنّت اسلامی خویش وارد کرده و از آن در تولید دانش سیاسی بومی، سود برده است؟ هدف: هدف این مقاله آن است که ضمن تلاش برای ارائة پاسخ به سؤال مذکور، الگ...

امام خمینی و ملاصدرا با استفاده از سه اصل: اصالت وجود ذهنی، اتحاد عاقل و معقول و اثبات معاد جسمانی، توانستند اثرگذاری باورهای دینی را به نحو عقلانی اثبات کنند. ملاصدرا به عنوان پایه گذار مکتب متعالیه و امام خمینی به عنوان مدافع این مکتب معتقدند باورها و تفکرات انسان، به صورتی ذهنی تبدیل شده و در قوة متخیله و به تبع آن در نفس ناطقة شخص ذخیره می‌شود. این صورت ذخیره شده، در عالم دنیا، اثربخش ب...