فولکلور هر ملت به عنوان مجموعه ی پیچیده ای از دانش ها، باور ها و هنرهای عوام و به طور کلی هر آنچه که فرد از جامعه ی خویش فرا می گیرد نیز به عنوان محصول مشترک جامعه ی انسانی که آداب و مرسوم و رفتار ها و عقاید یک ملت را بازگو می کند؛ می تواند تاثیر ویژه ای بر حوزه های گوناگون از جمله ادبیات داشته باشد. با توجه به اهمیت عناصر عامیانه و تاثیر آن بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی ایران و همچنین بازتاب آن ر...

زبان به مثابة شکل دهندة ساختمان داستان در تحلیل ساختار آن اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این دیدگاه، ساختار زبان و چگونگی کاربرد و ارتباط زیبایی شناسی و فرازبانی، نوع آن را در ارتباط با مضمون کلی اثر مشخص می سازد. زبان حماسی- که یکی از ارکان اساسی این متون است - قابلیت های ساختاری همچون به کارگیری کلمات، نحو کلام، لحن متناسب با فضا و حس حماسی در سطوح مختلف آوایی، لغوی و غیره را دارد. در ادب شفاهی ...

اسطوره‌های کهن در روند بازآفرینی در دوره‌های بعدی، ویژگی‌های اساطیری، شخصیت‌های خداگونه، خرق عادت و قداست خود را می‌بازند و در مجموع از آنها داستانی با بن‌مایه‌ها و عناصر کهن باقی می‌ماند. در این پژوهش، کارنامة اردشیر بابکان ـ یکی از این داستان‌های برجای مانده از اسطوره‌ ـ را بر اساس عناصر داستانی موجود در آن می‌کاویم و ویژگی‌های داستانی و روایی آن را مورد توجه قرار می‌دهیم. این عناصر عبارتند ا...

روایت یکی از مفاهیم رایج در نقد ادبی و روایت­شناسی یکی از شاخه­های اصلی ساختارگرایی است. در این پژوهش از دیدگاه یکی از بزرگ­ترین روایت­شناسان ساختارگرا، ژرار ژنت، به بررسی سه سطح روایی (داستان، روایت و روایتگری) داستان یونس پیامبر در قرآن کریم پرداخته می­شود و مؤلفه­هایی که این سطح روایی را در تعامل باهم دیگر نگه می­دارند یعنی زمان، وجه و لحن تحلیل می­گردد و عناصری مانند نظم، تداوم و بسامد مورد...

با این که هیوم با توجه به مبانی فلسفه‌اش به صورت صریح، زیبایی را احساس می‌داند، اما از برخی عبارات وی در آثارش چنین مستفاد می‌شود که زیبایی نه یک احساس که کیفیتی واقعی است و از برخی عبارات دیگر این شائبه ایجاد می‌شود که زیبایی از کیفیات ثانویه محسوب می‌شود. همین تردید در لحن سبب شده است که برخی شارحان تفاسیری از نظریة هیوم در مورد زیبایی ارائه دهند که تا حدی با کلیت فلسفۀ او ناسازگار است. در ای...

قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب می‌نماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر می‌کشد. با این حال، به نظر می‌رسد پاره‌ای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و به‌طور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکرده‌اند؛ به‌نحوی که ترجمه‌ها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث می‌شود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقا...

واژه شروه را آواز، آهنگ و بانگ معرفی کرده اند. در کهگیلویه، شروه (داغ نامه، مرثیه و سوگ سرایی) محزون ترین آوازی است که در سوگ، با آوایی سنگین و ممتد، به وسیله زنان شروه گو و گاه مردان مرثیه سرا خوانده می شود. مفاهیم شروه ها به همراه صدا و لحن مطبوع آن، شنونده عزادار را طوری مسحور و متأثر می کند که با پدیده ی مرگ سازگاری بیشتری نشان می دهد. برای اجرای این آواز، صدایی قوی، رسا و گیرا لازم است. مع...

این مقاله در پی آن بوده است تا به تحلیل داستانی و محتوایی نمایش­نامة سرگذشت مرد خسیس اثر میرزا فتحعلی آخوندزاده که در حقیقت آغازگر نمایشنامه نویسی به شیوة مدرن در خاورمیانه بوده است بپردازد. نخست طرح (پلات) نمایش­نامه که شامل گره افکنی­ها و گره­گشایی­های اصلی و فرعی، کشمکش، تعلیق، بحران، نقطة اوج و پایان بندی است به دقت بررسی شده؛ سپس چگونگی شخصیت پردازی مورد تحلیل قرار گرفته است. بدین گونه که ...

گفتگوی اشخاص حکایت با یکدیگر از شگردهای شخصیت‌پردازی است. هر گفته نشانی از گویندة خود دارد و شخصیت‌ها نیز با گفتگو خلق می‌شوند، هم‌چنان که سخن گفتن هر کسی نیز نشانی از طبقه اجتماعی، میزان تحصیلات و منش انسانی او دارد. بنابراین قدرت به کارگیری گفتگو در خلق شخصیت کار ساده‌ای نیست و از عهدة هر کسی برنمی‌آید؛ بخصوص اگر اثر هنری به شعر باشد. در این نوشته با روش تحلیل محتوا به مقایسة عنصر گفتگو در حک...