ادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این میان حماسه به‌عنوان یکی از انواع شاخص ادبی شرح مفصل‌تری از رشادت‌ها و قهرمانی‌های امام حسین (ع) و یارانش در جریان واقعۀ عاشورا ر...

عاطفه یا احساس، عکس‌العمل غیر ارادی و احساسی انسان در برابر رویدادهای عالم بیرون است. گاه این عواطف به شکلی توفنده بروز می­یابند که این امر ارتباط مستقیم با روان آدمی و اتّفاقات پیرامونی او دارد. شفیعی‌کدکنی از شاعران برجستۀ معاصر است که در شعر خویش عاطفۀ حماسی را با وسواس و اندیشۀ متعالی پرورش داده‌است. با توجّه به دورۀ زندگی شاعر که عصر جریانات مهم اجتماعی- سیاسی در ایران است، شعر م.­سرشک، محمل...

وجود اساطیر در شعر شاعران ایرانی، با توجه به تاریخ و فرهنگ کهن این سرزمین، تازگی ندارد. زبان نمادینِ شعر شاعران معاصر، کارایی اساطیر در غنی کردن این زبان، آشنایی شاعران با شعر و اساطیر ملل دیگر، و کارکردهای اجتماعی و سیاسی شعر سبب شد تا اساطیر به وفور در اشعار شاعران معاصر به کار رود. حمید مصدق نیز با توجه به شرایط روز جامعه و زبان نمادین سروده هایش هرچند رویکردی گسترده به اساطیر دارد، اما این ر...

دیوان حافظ چنان با باورهای ملّی در پیوند است که می­توان گفت پس از شاهنامه هیچ اثری در حوزۀ ادب فارسی بیش از دیوان حافظ پرتوافکن روح ایرانی نبوده است. دیوان حافظ از لحاظ لفظ و معنی بی­بدیل، از حیث ادبی پرتوان و از نظر هنری بی­نظیر است. دیوان حافظ، قدرت خارق‌العادۀ حافظ را در بیان واقعیّت­های عصر خود نشان می­دهد. حافظ با دقّتی فراوان و دیدی موشکافانه مسائل عصر خویش را در می‌یابد و آن­ها را به گونه­ا...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و حبشی­الاصل جاهلی د...

کهن الگو تمایل ساختاری نهفته ای است که بیانگر محتویات و فرایندهای پویای ناخودآگاه جمعی در سیمای تصاویر ابتدایی است و در همه دوران ها و نژادها مشترک است. کهن الگوها در اشکال نمادین در رؤیا و اساطیر و دین و ادبیات، موضوع مطالعه اند. معنای کاربردشناختی،بخشی از معنا است که فوق العاده متغیر است و در بافت کلامی مشخص می شود و به عوامل زیادی وابسته است. در این مقاله، برجسته ترین کهن الگوها در شعر شاملو...